Belastingdienst wil schijnzelfstandigen aanpakken in 2020

Toezicht arbeidsrelaties in de zorg en in de bouw

De Belastingdienst gaat vanaf 2020 schijnzelfstandigheid in de bouw en zorg nog harder aanpakken. Dit is nog maar het begin, de sector zorg en bouw en kent veel zelfstandigen. Andere sectoren komen daarna aan bod. Vorenstaande volgt uit onderstaande brief van de Staatssecretaris. De komende maanden gaat de Belastingdienst zich richten op schijnzelfstandigheid in ziekenhuizen, klinieken en bij grotere bouwprojecten. Eind 2020 komen hier meer sectoren bij.

Tarieven zelfstandigenaftrek 2024 en daarna

• 2024 : € 3.750
• 2025 : € 2.470
• 2026 : € 1.200
• 2027 - 2036 : € 900

Dienstbetrekking en ondernemerschap (grotendeelscriterium)

Je moet als ondernemer meer uren besteden aan de onderneming dan aan de dienstbetrekking. Soms kan dit discussie opleveren met de belastingdienst. In een procedure bij de Rechtbank Zeeland Westbrabant d.d. 1 maart 2024 (ECLI:NL:RBZWB:2024:1323) speelde hierbij het volgende:

• Achtergrond: X, eigenaar van een eenmanszaak die reanimatie cursussen en -trainingen verzorgt, heeft in 2019 een omzet van € 56.429 behaald. Naast zijn onderneming werkt X ook in dienstbetrekking bij een ziekenhuis.
• Gewerkte uren: In het betreffende jaar besteedt X 1398 uren aan zijn onderneming en werkt 1544 uren in dienstbetrekking.
• Zelfstandigenaftrek: X past in zijn aangifte IB/PVV 2019 de zelfstandigenaftrek toe. De inspecteur corrigeert dit omdat X niet voldoet aan het urencriterium, met name het grotendeelscriterium van art. 3.6 Wet IB 2001. Dit criterium vereist dat meer dan de helft van de totale arbeidstijd aan de onderneming wordt besteed.
• Beslissing rechtbank: De rechtbank oordeelt dat de inspecteur terecht de zelfstandigenaftrek heeft geweigerd. X heeft niet aan het grotendeelscriterium voldaan omdat hij meer uren in dienstbetrekking heeft gewerkt dan in zijn eigen onderneming.
• Beroepen afgewezen: De beroepen van X op het gelijkheidsbeginsel en het vertrouwensbeginsel worden afgewezen.
• Conclusie: Het beroep is ongegrond verklaard. De aanslag wordt niet verminderd, en X krijgt geen vergoeding van proceskosten noch het griffierecht terug.

Advies ondernemer met dienstbetrekking

• Urencriterium: Het is cruciaal om het urencriterium en specifiek het grotendeelscriterium nauwkeurig te monitoren voor personen die zowel ondernemer als werknemer zijn. Het urencriterium is de sleutel voor fiscale voordelen die je als ondernemer kunt krijgen.  Het gaat om directe en indirect uren. Bij een dienstbetrekking naast uw onderneming is het van belang de uren goed worden bijhouden, gaat dan om direct en indirect (administratie, acquisitie, studie, netwerken, marketing, etc.) uren. Omschrijf de uren niet te algemeen en registreer het goed in urenadministratieprogramma, agenda en/of excel.
• Administratie: Zorg voor een gedetailleerde administratie van de bestede uren aan de onderneming versus uren in loondienst.

Schijnzelfstandigheid is schijnprobleem

Nederland kende in 2018 ruim 3 miljoen mensen die niet in vaste loondienst werkten. Ruim 2 miljoen waren werkzaam als flexkracht en 1 miljoen mensen waren werkzaam als ZZP’er. Het grote aantal mensen dat als ZZP’er werkt is al langere tijd een doorn in het oog van de Nederlandse overheid, ze betalen namelijk geen premies werknemersverzekeringen.

Met de introductie van de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) als opvolger van de Verklaring Arbeidsrelatie ontstond grote onduidelijkheid over de fiscale positie van zelfstandigen.

Meer boekenonderzoeken in 2020

Er zijn al meer boekenonderzoeken aangekondigd voor 2019 en daarna. Dit zal nu meer worden ingezet op bouw- en zorgbedrijven die met zelfstandigen werken. Deze bedrijven kunnen zich dus eerder gaan "verheugen" op een (onverwacht) bezoek van de Belastingdienst. Het is belangrijk dat u zich tijdig laat adviseren door een fiscaal jurist of belastingadviseur, dit voorkomt hoge naheffingen en boetes.

De Belastingdienst komt in actie tegen zelfstandigen

In de brief van 4 februari 2020 bevestigt de Staatssecretaris van Financien dat de Belastingdienst extra inzet zal gaan leveren op het toezicht op arbeidsrelaties. De Belastingdienst zet in op bedrijfsbezoeken en belastingcontroles. Er wordt voor de zorg en de bouw gekozen voor een sectorbenadering, waarbij de Belastingdienst samenwerkt met branche- of koepelorganisaties.

Vanaf 1 januari 2020 kan de Belastingdienst niet alleen handhaven als een opdrachtgever kwaadwillend is, maar ook wanneer opdrachtgevers na constatering dat sprake is van een dienstbetrekking hun werkwijze binnen een redelijke termijn niet aanpassen (in de meeste gevallen tot 3 maanden) na aanwijzingen van de Belastingdienst.

Bij het niet opvolgen van aanwijzingen of als er sprake is van kwaadwillendheid, handhaaft de Belastingdienst. Als fiscalist vraag je je dan het volgende af:

• Wat is kwaadwillend?
• Er volgt eerst een zorgvuldige belangenafweging voordat er boetes en naheffingen worden opgelegd. Is dit beleid? Zal dit altijd zonder naheffing plaatsvinden? Zijn hier regels voor?

Op de hoogte blijven van ontwikkelingen zelfstandigheid

Wilt u op de hoogte blijven van de ontwikkelingen op het gebied de fiscale behandeling van ZZP’ers? Vult u dan uw naam en e-mailadres in. U kunt op deze pagina het vak "DGA / Ondernemers / ZZP'ers aanklikken. Wij zullen dan bij relevante ontwikkelingen onze nieuwsbrief toesturen.

Afspraak over uw situatie

Als u naar aanleiding van dit artikel liever een vrijblijvende afspraak maakt om de situatie bij uw onderneming of instelling te bespreken, dan kunt u contact opnemen met één van de auteurs.

Bron problemen voor schijnzelfstandigen

Brief sector benadering toezicht arbeidsrelaties d.d. 4 februari 2020

Toezichtplan arbeidsrelaties 2020