Familiebank of stichting en vermogen

Fonds voor gemene rekening en familievermogen

Als u binnen uw familie (of met vrienden) vermogen wilt beheren of beleggen, kunt u vrij eenvoudig een fonds voor gemene rekening oprichten. Voordeel binnen de familie is ook dat de kinderen geen zeggenschap over het vermogen krijgen en het vermogen hierdoor goed en netjes wordt beheerd. Een besloten fonds voor gemene rekening kan u hierbij prima helpen. Een zogenaamd familiefonds wordt de laatste jaren steeds vaker opgezet.

Verstrekken gegevens aan de Belastingdienst

U moet de gegevens aangaande de familiebank lening of lening van de ouders aan de Belastingdienst verstrekken bij het indienen van de aangifte Inkomstenbelasting (artikel 17b lid 1 uitvoeringsregeling IB) . Doet u dit niet (of niet tijdig) dan is de rente niet aftrekbaar. Zie hiertoe een arrest van de Hoge Raad d.d. 19 november 2021 (ECLI:NL:HR:2021:730) . De Hoge Raad oordeelt dat het vanaf 2016 in de aangifte vermelden van de leninggegevens voorwaarde is om de lening tot de eigenwoningschuld te rekenen. Door dit niet te doen, kan de door de vader verstrekte lening in 2016 niet tot de eigenwoningschuld worden gerekend en is de door de dochter betaalde rente niet aftrekbaar.

Nieuws familiebank 2021

Op 21 april 2021 is het interne beleid van de Belastingdienst omtrent de familiebank iets duidelijker geworden (via een WOB verzoek). Belangrijke onderdelen voor de Belastingdienst zijn:

• Is de rente redelijk? De belastingdienst vindt een opslag van 0,2% redelijk. Bij een hogere rente wordt kritisch gekeken naar de reden
• Is er sprake van een lening (aflossing)? De lening moet schriftelijk worden vastgelegd op grond van zakelijke voorwaarden. Tevens moet er sprake zijn van (a) zekerheid (b) redelijke rente (c) terugbetalingsverplichting. Als er geen sprake is van een lening dan kan er sprake zijn van een schenking.
• Is er fiscaal ook een lening overeengekomen? Dit wordt beoordeeld op grond van artikel 3:119a Wet IB 2001. Dus is de schuld aangegaan voor de aankoop, het onderhoud of verbetering van de eigen woning. Daarnaast moeten schulden vanaf 2013 worden afgelost in 360 maanden.
• Is de rente fiscaal aftrekbaar en redelijk? Naar dit onderdeel wordt kritisch gekeken omdat de rente soms aan de hoge kant is. Soms kan een rente van 6% best acceptabel zijn, hierbij kijken naar "wat zou een onafhankelijke derde als rentevergoeding willen ontvangen". Het kan zijn dat door het ontbreken van zekerheden een hogere rente redelijk is. In de notitie van de Belastingdienst wordt als "fictie" een percentage van 3% genoemd, dit lijkt ons aan de lage kant (bij ontbreken zekerheden). In een procedure bij de Rechtbank uit 2018 is de rente vastgesteld op 4,5% (geen zekerheden), in 2013 bepaalde de Rechtbank dat 8% redelijk was.

Gratis oriënterend gesprek over familiefonds

Wij adviseren regelmatig over dit onderwerp en een oriënterend gesprek kan zonder verdere kosten plaatsvinden. Gezien het risico profiel van een familie lening is advisering wenselijk.

Hoe werkt een familiefonds?

Een deelnemer / participant (bijvoorbeeld de ouders met 2 kinderen) brengen hun vermogen onder in het fonds. In ruil voor de inbreng krijgen de deelnemers een aandeel (participatie). In de fondsvoorwaarden wordt afgesproken hoe men met een participatie moet omgaan, wie een participatie krijgt, hoe je deze mag overdragen, etc. Ook de uitkeringen (en het moment) worden in de fondsvoorwaarden bepaald. In sommige situaties wordt er ook nog een stichting opgericht die namens alle deelnemers het vermogen gaat beheren en bewaken. Er is dan dus een verschil tussen economische eigendom (wie krijgt de waardeaangroei?) en juridische eigendom (wie heeft het stemrecht?). Het stichtingsbestuur mag dus over het vermogen beslissen, edoch binnen de voorwaarden van het fonds. Wie er in het bestuur van de stichting komt kunt u zelf bepalen.

Fiscale aspecten familiefonds

Het fonds is fiscaal transparant, dit heeft tot gevolg dat de deelnemers box 3 heffing betalen (of in B.V.) over de waarde van hun participatie. Het fonds hoeft verder geen belasting (zoals vennootschapsbelasting) te betalen. Om als transparant fonds te worden aangemerkt, moet er wel worden voldaan aan voorwaarden (vrije overdracht binnen familie / bloedverwanten en overdracht enkel als alle participanten hiervoor toestemming moeten geven).

Conclusie familiefonds

Het familiefonds is een ideale vorm om vermogen binnen de familie bij elkaar te houden en over te dragen naar de volgende generatie (kinderen, kleinkinderen, etc.). De zeggenschap over het vermogen kan gewoon bij de ouders blijven en de vermogenswinst komt langzaam bij de kinderen terecht. De ouders kunnen zelfs voorwaarden aan de schenking verbinden (zoals uitsluitingsclausule bij trouwen, etc.).