"Hoe kan ik gunstig mijn bedrijf overdragen aan mijn kinderen?"

Sinds 2010 is het mogelijk uw onderneming onder voorwaarden belastingvrij over te dragen aan uw kinderen. Hierin zijn de voorwaarden voor het schenken van uw onderneming aanmerkelijk versoepeld.

Bedrijfsopvolging in 2023 gunstiger

Opvolgers die een onderneming erven of geschonken krijgen zijn minder belasting kwijt over deze verkrijging. De vrijstelling is in 2023 verhoogd van € 1.134.403 (2022) tot € 1.205.871 (2023). Tot zo'n € 1,2 miljoen is de erfenis of schenking dus belastingvrij, boven de grens is 83% van de waarde vrijgesteld voor belastingheffing. De opvolger moet de onderneming wel 5 jaar voortzetten en moet het om een echt bedrijf (materiële  onderneming) gaan. De BOR wordt in 2023 of 2024 aangepast (minder gunstig). 

De faciliteit

• U kunt 100% van uw onderneming tot een bedrag van ruim € 1 miljoen belastingvrij schenken (voorheen was dit maximaal 75%), voor het meerdere geldt voor 83% de vrijstelling.  
• U kunt uitstel van betaling krijgen voor het resterende bedrag van de schenking.
• De faciliteit geldt ook voor onroerend goed dat u vanuit privé aan de vennootschap ter beschikking stelt.
• Er worden geen voorwaarden meer gesteld aan uw leeftijd en / of de mate van arbeidsongeschiktheid.

Waar moet ik op letten?

• De regeling geldt alleen voor "echte" ondernemingen en niet voor beleggingsvennootschappen. Slechts 5% van het geschonken bedrijf mag bestaan uit beleggingsvermogen.
• De schenker moet het bedrijf minimaal 5 jaar in bezit hebben gehad (bij overlijden geldt een minimum bezitseis van 1 jaar) en de begunstigde moet minimaal 5 jaar de onderneming voortzetten.
• Bij preferente aandelen gelden andere voorwaarden; deze kunnen slechts onder de vrijstelling vallen, indien deze zijn ontstaan als gevolg van de gefaseerde overdracht van de onderneming.
• U moet om de regeling verzoeken; hij is anders niet van toepassing.
• Vergeet de andere kinderen niet.

Bedrijfsopvolgingsfaciliteit en vastgoed

Regelmatig krijgen wij zaken voorbij waar het de vraag is of er sprake is van een materiële onderneming. Een voorbeeldcasus is de procedure bij het Gerechtshof Arnhem Leeuwarden d.d. 5 november 2013. Vader komt in 2005 te overlijden. In 2001 is een nieuw testament opgesteld. De vrouw en 3 kinderen zijn als erfgenamen in het testament opgenomen. Tot 2000 was vader betrokken bij een schildersbedrijf (in een werkmaatschappij). Daarna is hij met pensioen gegaan. In de B.V. zaten op het moment van overlijden ruim 15 panden die werden verhuurd. Het eigen vermogen bedroeg ongeveer € 1 miljoen. In de B.V. kwam qua omzet voornamelijk huur binnen. Er worden in de B.V. regelmatig (zeg jaarlijks) wel panden gekocht of verkocht. Er wordt ongeveer € 200.000 aan erfbelasting betaald en er wordt bezwaar en beroep aangetekend tegen de aanslag. De erfgenamen zijn van mening dat de bedrijfsopvolgingsfaciliteit van toepassing is (artikel 35b en verder Successiewet of op grond van gelijkheidsbeginsel). Op grond van artikel 35c eerste lid Successiewet moet het gaan om een "echte onderneming": een onderneming welke een duurzame organisatie van kapitaal en arbeid vormt.

Van een materiële onderneming is bij exploitatie van onroerende goederen sprake indien de in dat kader te verrichten of verrichte arbeid qua aard en omvang onmiskenbaar ten doel heeft het behalen van een rendement dat het rendement bij normaal vermogensbeheer te boven gaat.

Volgens de erflaters was vader hier erg druk mee, de volgende zaken worden gesteld:

• er worden regelmatig panden gekocht en verkocht;
• rendement is hoger dan bij normaal vermogensbeheer;
• er worden zelfstandig huurovereenkomsten opgesteld;
• er wordt zelfstandig naar huurders gezocht;
• begeleiding van onderhoud;
• actieve rol binnen vereniging van eigenaren;
• wijzigingen in bestemmingsplannen;
• splitsen van eigendomsrechten.

Het Gerechtshof is van mening dat er geen sprake is van een materiële onderneming. De conclusie is dat bij bedrijfspanden een zeer actieve rol erg belangrijk is. Er moeten zoveel als mogelijk zelf werkzaamheden worden verricht (eigen bouwvakker in dienstbetrekking, eigen huuradministratie, werknemer voor algemene zaken, etc.).

Bedrijfsopvolging en privévermogen

We hebben even gedacht of de bedrijfsopvolgingsfaciliteit wellicht ook van toepassing zou kunnen zijn op privévermogen. Volgens de rechtbank en de advocaat-generaal zou dit wellicht kunnen. De Hoge Raad was er snel klaar mee. De uitspraak in cassatie is op 22 november 2013 bekend geworden. Hoewel de advocaat-generaal nog positief voor de belastingplichtige adviseerde, ging de Hoge Raad hierin niet mee. De Hoge Raad heeft geoordeeld dat onze wetgever een duidelijk onderscheid mag maken tussen ondernemingsvermogen en particulier vermogen. De bedrijfsopvolgingsfaciliteit (BOF) in de Successiewet is volgens de Hoge Raad niet in strijd met het discriminatieverbod, omdat er gerechtvaardigde doelstellingen aan dit onderscheid ten grondslag hebben gelegen. Bij bedrijven kan er namelijk een groot liquiditeitsprobleem ontstaan als er belasting verschuldigd zou zijn. Bron Hoge Raad 22 november 2013.

Advies

Mocht u voornemens zijn op termijn uw onderneming over te dragen aan uw kinderen, laat u dan tijdig adviseren. Om alles optimaal te kunnen regelen, is het 't beste om minimaal 3 jaar vóór de daadwerkelijke overdracht een en ander reeds in gang te zetten. De bedrijfsopvolgingsregeling is de meest makkelijke manier om belastingvrij vermogen over te dragen aan uw kinderen; de meest ideale vorm van estate planning.