Belastingvrij afboeken rekening-courantschuld DGA aan B.V.

Bijna iedere directeur-grootaandeelhouder (DGA) heeft wel een rekening-courant bij zijn vennootschap(pen). Sinds enkele jaren heeft de Belastingdienst veel belangstelling voor dergelijke schulden. Er wordt ook steeds vaker over rekening-courantschulden geprocedeerd en dit zal de komende jaren alleen maar toenemen. In 2019 aflossen is fiscaal voordeliger omdat in 2020 het tarief voor box 2 zal stijgen. Daarnaast komt er in 2022 een wetswijziging (lees meer)

Advies inzake schuld aan BV

Wij adviseren regelmatig DGA's met forse rekening-courantschulden. Hierbij wordt ook gekeken naar:

• verrekening rekening-courant met afkoop pensioen;
• kwijtschelden vordering DGA i.v.m. oninbaarheid;
• laten vervallen DGA-schuld i.v.m. 5-jaarstermijn;
• aflossing rekening-courant via overdracht activa vanuit privé.

De laatste maanden wordt veel gesproken over het belastingvrij kwijtschelden van rekening-courantschulden. Dit op grond van diverse publicaties en een TV-uitzending (die ik via 'Uitzending gemist' heb bekeken). In dit artikel wordt duidelijk dat u met vuur speelt als u hieraan zou beginnen en dat sprookjes niet bestaan. Heeft u vragen kom gerust langs voor een vrijblijvende afspraak.

Belastingvrij afboeken schuld DGA

Steeds vaker krijgen wij vragen over het belastingvrij afboeken van een schuld van de DGA aan zijn B.V. Wat te mooi is om waar te zijn, is dat vaak ook. Is het dan flauwekul wat er in het nieuws voorbijkomt en door enkele adviseurs wordt geroepen? Ja, in veel gevallen wel. De optie wordt geroepen in een TV uitzending, ik heb dit via 'Uitzending gemist' bekeken, een bijzonder advies. De stelling is als volgt:  er is een definitieve aanslag, de stijging van de rekening-courantlening is onzakelijk en feitelijk een schijnlening en hiermee kun je deze zomaar wegstrepen (geen nieuw feit). Dit sprookje is flauwekul, hierbij de realiteit.

Wat kunt u met een rekening-courant?

1. Simpelweg aflossen.
2. Dividend uitkeren (aflossing € 75.000 rekening-courant kost € 25.000 aan liquiditeit).

Een rekening-courantschuld van de DGA aan zijn B.V. geeft de Belastingdienst een aantal opties:

Overige gevolgen van een rekening-courantschuld kunnen zijn:

1. Pensioenprobleem: grote opnamen kunnen ervoor zorgen dat het pensioen in eigen beheer wordt gedekt door een (waardeloze) vordering op de DGA. Dit kan afkoop van pensioen tot gevolg hebben (gevolg: 52% belasting en 20% revisierente).
2. Rente: de rente op de rekening-courant is vaak in privé niet aftrekbaar en in de B.V. wel belast.
3. Faillissement: bij een faillissement van uw B.V. komt de curator het geld bij de DGA in privé ophalen.

Als een directeur-grootaandeelhouder (de DGA) een schuld aan zijn B.V. heeft opgebouwd, dan wil hij hier graag af. In een TV programma wordt deze structuur (belastingvrij afboeken) gepresenteerd. De insteek is de volgende:

• Een DGA heeft sinds vele jaren een schuld aan zijn B.V.
• De schuld is in rekening-courant opgebouwd.
• De DGA kan de schuld niet (meer) aflossen.
• De DGA heeft de schuld niet afgelost en kon dit ook niet (schijnlening).
• De lening is feitelijk in het verleden omgezet in een (vermomde) uitdeling.
• De opnamen hebben in het verleden het karakter gekregen van een dividenduitkering.
• De inspecteur had dan in het verleden zich moeten melden bij de DGA en de opnamen als dividenduitkeringen moeten aanmerken.
• De inspecteur heeft dat niet gedaan en is hiermee te laat, navorderen is dan nu niet meer mogelijk (geen nieuw feit).

De gedachte hierachter is wel te volgen en niet geheel onjuist. Echter de vraag is of de inspecteur te laat en / of de inspecteur een nieuw feit nodig heeft.

1. Uit diverse uitspraken van rechters (jurisprudentie) blijkt dat de Belastingdienst (inspecteur) niet snel zijn rechten op navordering (door een nieuw feit) verspeelt.
2. Als de aangifte is gemaakt door een deskundige (accountantskantoor, belastingadviseur), dan kan de Belastingdienst eenvoudig stellen dat de aangifte juist moet zijn. Navordering blijft dan gewoon mogelijk.
3. Daarnaast is navordering altijd mogelijk als de DGA te kwader trouw is geweest, een nieuw feit is dan niet nodig.
4. De Hoge Raad heeft in enkele arresten al aangegeven dat een onzakelijke lening nog steeds een lening is en geen kapitaal. De B.V. kan geen verlies nemen op de afboeking van de vordering op de DGA en dit heeft ook niet tot gevolg dat de lening als dividenduitkering moet worden gezien. De stap "partijen wilden geen lening maar bedoelden een dividenduitkering" is een dunne lijn, de bewijslast bij de B.V. en DGA is lastig (immers in de aangiften IB / VPB en de jaarrekeningen staat een lening en er is geen dividendbelasting voldaan (moet binnen 1 maand)).

Beleid Belastingdienst over afboeken schuld DGA

Er is de laatste maanden veel geschreven over het belastingvrij wegstrepen van rekening-courantschulden van de DGA aan zijn B.V. De Belastingdienst neemt hier maatregelen tegen en heeft een intern memo hierover opgesteld. Via een WOB verzoek is dit memo openbaar geworden, het memo kunt u hier lezen. De brief van de Staatssecretaris bij dit memo is ook gepubliceerd (lees hier). Het memo geeft een leuke doorkijk in de keuken van de Belastingdienst. In het memo worden aan de medewerker van de Belastingdienst handvatten gegeven hoe met advisering over dit onderwerp moet worden omgegaan. Aantal conclusies uit dit memo:

1. Belastingdienst zal belastingvrij wegstrepen van rekening-courantschulden bestrijden.
2. De Belastingdienst zal bij belastingvrij wegstrepen van schulden boetes opleggen en eventueel de DGA strafrechtelijk vervolgen (opzettelijk onjuist aangifte doen).
3. Als een afboeking wordt geconstateerd (meestal via VPB-aangifte van de B.V.) wordt eerst informatie bij de adviseur en / of de DGA opgevraagd. Bij problemen wordt vanuit de Belastingdienst een oplossingsgerichte aanpak "geadviseerd".
4. In vooroverleg omtrent het belastingvrij afboeken wordt geen standpunt ingenomen.

Het memo stelt wel een aantal zaken iets te zwart/wit. Zo is een nieuw standpunt van een adviseur (of belastingplichtige) zeker niet altijd een nieuw feit dat navordering kan rechtvaardigen. Iets nieuws vinden kan ook gewoon een ander standpunt zijn op een bestaande situatie (nieuw inzicht of een nieuwe of herziene visie). Daarnaast wordt er scherp gesteld dat het strafrechtelijk vervolgen tot de mogelijkheden behoort, deze bevoegdheid ligt echter niet primair bij de inspecteur, wel de signalering. Ook is niet duidelijk wanneer voor deze route wordt gekozen.

Zakelijk handelen met de B.V.

Iedere aandeelhouder dient zakelijk te handelen met zijn vennootschap(pen). Dit betekent dat de verstrekking, als de voorwaarden waaronder dit geschiedt, moet geschieden zoals dat ook tussen derden het geval zou zijn geweest. Om fiscaal niet tegen ongewenste gevolgen aan te lopen, dient u rekening te houden met het volgende:

• Kijk goed naar de vermogenspositie van de schuldenaar (zou deze ook een lening van een derde kunnen ontvangen?).
• Stel een zakelijke rente vast.
• Kom een aflossingsschema overeen.
• Leg de lening en de bijbehorende voorwaarden vast in een overeenkomst.
• Indien het bovenstaande niet juist is vormgegeven, kan de Belastingdienst de rente gaan corrigeren en mogelijk de lening aanmerken als onzakelijk met alle gevolgen van dien.

Rente rekening-courantschuld tot € 17.500

Bij een schuld van de aandeelhouder tot € 17.500 hoeft geen rente in rekening te worden gebracht. Hier tegenover staat dat de schuld niet in box 3 mag worden opgenomen.

Belastingdienst en rekening-courant

De Belastingdienst heeft een speciale site over de rekening-courant van de aandeelhouder (kijk hier). U kunt erop wachten dat de Belastingdienst in 2016 / 2017  strikter gaat kijken naar DGA's met een schuld aan hun B.V. Essentie volgens de Belastingdienst is het volgende:

• Lening tegen zakelijke voorwaarden (voorwaarden die een bank ook zou stellen).
• De lening moet schriftelijk worden vastgelegd.
• Er moeten afspraken worden gemaakt over terugbetaling van de lening.
• De B.V. heeft voldoende zekerheden.
• De B.V. moet aan haar verplichtingen kunnen blijven voldoen als u de lening opneemt.
• Als er onzakelijk wordt gehandeld, voldoet de lening niet aan de voorwaarden, de lening wordt dan gezien als inkomen.

Rekening-courant en de DGA

Een hoge rekening-courantschuld is niet wenselijk, zowel fiscaal als naar uw bank. Ook bij een faillissement kan een rekening-courantschuld ervoor zorgen dat uw privévermogen wordt aangesproken bij een faillissement van uw B.V. Door een rekening-courantschuld kan ook het vormen van een normale pensioenvoorziening in gevaar komen. Als de B.V. haar verplichtingen niet kan nakomen door rekening-courantopnamen door de DGA, dan kan dit een onrechtmatige daad tot gevolg hebben. Hierdoor is de bestuurder aansprakelijk voor schulden bij een faillissement van de B.V. (Rechtbank Den Haag 5 april 2012).

Als een DGA geld uit zijn B.V. heeft geleend voor consumptieve zaken, dan kan dit voor de Belastingdienst een reden zijn om te veronderstellen dat sprake is van een uitdeling of genoten salaris. Dit komt sneller in beeld als er geen zekerheid wordt geboden en / of de schuld onvoldoende is vastgelegd, resp. als hetgeen is vastgelegd niet wordt nagekomen. In mijn praktijk wordt dit meestal wel opgelost, bijvoorbeeld door met de Belastingdienst af te spreken dat de schuld in 3 tot 5 jaar wordt afgebouwd via bijvoorbeeld een dividenduitkering.

Dividend uitkeren en rekening-courant

De eenvoudigste manier om een rekening-courantschuld weg te werken is de dividenduitkering. Er moet wel brutering plaatsvinden, voor een schuld van € 100.000 moet een dividend van ruim € 133.000 worden uitgekeerd. De B.V. heeft hiervoor in contanten dus € 33.000 nodig. Een deel wordt bij de dividenduitkering door de B.V. voldaan en een deel door de DGA, in totaal moet 25% worden betaald. Als u te maken krijgt met de stelling dat er sprake is van een uitdeling, kunt u een aantal stellingen betrekken:

1. Ik regel het alsnog goed en zal privé zekerheden verstrekken en tot aflossing overgaan.
2. Maak een plan om binnen 3 jaar de schuld in z'n geheel af te lossen.
3. Probeer een deel van de schuld wel als zakelijk te laten staan (voorbeeld Rechtbank Den Haag 2 maart 2010). Een DGA had een schuld van € 450.000, deze was opgelopen tot € 660.000. Er was geen schriftelijke overeenkomst. Inspecteur stelt: "uitdeling." Rechtbank stelt: "uitdeling voor de opname ad € 210.000 en niet voor geheel," voor restant niet omdat voor dit deel artikel 4.43 IB niet aannemelijk is gemaakt.

Let op ... een dividenduitkering is alleen mogelijk als de B.V. over positief vermogen beschikt. Om dit vermogen te bepalen, moet u de pensioenverplichting om commerciële waarde waarderen, deze is meestal hoger dan de (fiscale) waarde die op de balans staat. U moet ook rekening houden met de uitkeringstoets (kan de B.V. geld als dividend uitkeren zonder de B.V. in gevaar te brengen, deze eis moet u sinds 2012 toepassen).

Terugbetaling van kapitaal

De meest eenvoudige manier om een rekening-courantschuld te verlagen is het verminderen van kapitaal. Dit kan alleen als er voldoende kapitaal is gestort dat fiscaal ook is erkend.

Rekening-courant en rentevoordeel

Op 25 februari 2011 heeft de Hoge Raad uitspraak gedaan inzake een DGA die geld had geleend van zijn vennootschap tegen een rente van 2,5% en dit geld vervolgens op privérekeningen zette tegen een hogere rente. Hierdoor maakte de DGA een onbelaste winst in privé. De inspecteur was het niet eens met de DGA. De Rechtbank stelde de DGA in het gelijk, het Hof echter niet. Uiteindelijk heeft de Hoge Raad zich over deze zaak gebogen en kwam met de volgende uitspraak. De kennis van tarieven op spaarrekeningen is niet als bijzondere vorm van kennis aan te merken, aangezien deze gewoon op het internet staan. Het standpunt van het Hof dat de winst in box 1 belast moest worden wegens activiteiten die normaal vermogensbeheer te boven gaan, gaat derhalve niet op. De activiteiten zijn volgens de Hoge Raad niet substantieel genoeg, waardoor sprake is van normaal vermogensbeheer en derhalve is het rentevoordeel onbelast.

Conclusie rekening-courant

Neem altijd tijdig contact op met uw belastingadviseur om te beoordelen of u aan alle voorwaarden en formaliteiten voldoet. Dit kan ongewenste gevolgen voorkomen. Aflossen van een rekening-courantschuld kan het eenvoudigst door als DGA te betalen en anders door (in de loop van enkele jaren) dividend uit te keren. Overleg altijd met uw fiscaal jurist zodat u geen fouten maakt. Van belang is wel om de rekening-courant schriftelijk vast te leggen en de rente laag te houden.

Er zijn best situaties denkbaar dat het belastingvrij wegstrepen van de rekening courant denkbaar is, dit volgt ook wel (een beetje) uit het memo van de Belastingdienst. De houding van de Belastingdienst hiertegen is gezond kritisch en u moet zich wel realiseren dat er een redelijk schriftelijk gevecht gaat plaatsvinden als u hiertoe besluit. In sommige gevallen kan dit noodzakelijk zijn maar dan moet wel vooraf een gezonde afweging plaatsvinden.

Vrijblijvende offerte voor de DGA

Veel ondernemers worstelen met een rekening courant schuld. Maar ook is vaak de vraag "betaal ik niet teveel belasting?" of "weet mijn boekhouder wel alle fiscale mogelijkheden?". Vrijwel wekelijks helpen wij ondernemers en/of DGA’s met fiscale adviezen. Het meest gekozen advies is de ondernemersscan (fiscale adviezen op meer dan 100 onderdelen binnen uw bedrijf) of een toetsing van de werkkostenregeling (de WKR scan).  Ook adviseren wij vele ondernemers bij boekenonderzoeken, bezwaar- beroepsprocedures, emigraties en het verkopen van hun onderneming. Interesse? Neem contact op of stuur een email, wij nemen dan binnen 48 uur contact met u op.

Vrijblijvende afspraak

Komt gerust langs voor een vrijblijvende afspraak. U kunt via email een afspraak inplannen

Bron DGA en rekening-courant

Hoge Raad 25 februari 2011.

Rechtbank Den Haag 5 april 2012.

Rechtbank Den Haag 2 maart 2010.

Intern memo Belastingdienst over kwijtschelden schulden.

Brief Staatssecretaris inzake kwijtschelden schulden (februari 2017).