WVA boekenonderzoek certificaten

Op dit moment lopen er veel onderzoeken van de Belastingdienst inzake uitbetaalde WVA-subsidies (Wet vermindering afdracht loonbelasting en premie voor de volksverzekeringensubsidies). De Belastingdienst vraagt hierbij veel informatie op bij de ondernemer waarbij het de vraag is of de Belastingdienst hiertoe bevoegd is en / of de informatie relevant is (artikel 47 AWR). De insteek van vele onderzoeken is het verstrekken van deelcertificaten. Veelal worden er naheffingsaanslagen opgelegd en zullen ondernemers in beroep moeten gaan. Het is van belang dat de ondernemer een onderzoek vanaf de start serieus neemt en de gevolgen niet onderschat. In dit artikel leggen wij uit wat onze bezwaren zijn en welke grote financiële risico's een ondernemer loopt bij een boekenonderzoek inzake de WVA.

Wij adviseren op dit moment vrijwel dagelijks ondernemers bij boekenonderzoeken van de Belastingdienst.

Wat is de WVA?

De WVA is een subsidie voor werkgevers om werknemers binnen hun bedrijf een opleiding te laten volgen. Deze regeling was en is een groot succes en dreigt nu aan haar eigen succes ten onder te gaan. De regeling wordt per 1 januari 2014 afgeschaft en vervangen door een minder gunstige subsidieregeling. Veel werkgevers hebben gebruik gemaakt van deze gunstige regeling en op dit moment worden tientallen (en wellicht honderden) werkgevers bezocht door de Belastingdienst met intensieve onderzoeken omtrent de opleiding, het dossier, het verstrekken van deelcertificaten, etc.

De WVA is een subsidie welke tot uiting wordt gebracht via een korting op de te betalen loonheffing. Het doel is om werknemers een MBO- of HBO-opleiding te laten volgen en zo de kwaliteit binnen uw organisatie te verbeteren.

Problemen met de WVA

Vele wetten worden na een bepaalde periode tegen het daglicht gehouden, zo ook de WVA. De WVA is een succes en diverse adviesbedrijven schieten als paddestoelen uit de grond. In het rapport "evaluatie van de afdrachtvermindering onderwijs 2006 - 2011" worden diverse aanbevelingen gedaan. In dit onderzoek kwamen ook problemen, misstanden en misbruik aan het licht. De kranten pakten dit op, de Tweede Kamer ging vragen stellen, het Ministerie van Onderwijs ging opleidingen beoordelen en de Belastingdienst start met een grootschalig onderzoek. De eerste procedures bij rechtbanken komen op de rol en het spel is op de beroemde wagen.

Een boekenonderzoek begint

De Belastingdienst stuurt de ondernemer een brief met bijlagen waarin diverse informatie omtrent de WVA-subsidie, de opleiding, de praktijkbegeleiders, de inhoud van de opleiding, de certificaten, etc. wordt opgevraagd. De eerste juridische vraag welke dan opkomt is of deze informatie moet worden verstrekt. In dit artikel leest u hier meer over. Veel gevraagde informatie is voor de belastingheffing niet van belang en mag door de Belastingdienst niet worden opgevraagd.

Op dit moment constateren wij dat het aantal controles van de Belastingdienst sterk groeit. De Belastingdienst heeft een landelijke aanpak ontwikkeld en bezoekt aan de lopende band bedrijven die een WVA-subsidie hebben ontvangen. De onderzoeken hebben betrekking op:

• zijn de dossiers volledig?;
• de kwalificatie van de docenten en praktijkbegeleiders;
• de leerbehoefte en opleiding van de werknemers;
• zijn er diploma's of certificaten verstrekt?

De onderzoeken zijn dit jaar op intensieve wijze gestart omdat ook het jaar 2008 soms moet worden onderzocht. Als het onderzoek (of de aanslag ter behoud van rechten) niet in 2013 wordt opgepakt, zou het jaar 2008 buiten de controle vallen (verjaring na 5 jaar). De Belastingdienst kan de ontvangen WVA-subsidie (loonbelastingkorting) terugvragen en hierbij zal tevens een heffingsrente in rekening worden gebracht. Meestal blijft de boete beperkt.

Insteek Belastingdienst bij boekenonderzoek

Bij de meeste onderzoeken wordt de opleiding in beeld gebracht. De Belastingdienst kijkt hierbij naar de wettelijke basis en definitie van het begrip opleiding, maar ook naar de daadwerkelijke invulling van de opleiding. Het begrip opleiding staat in de WEB (Wet educatie en beroepsonderwijs).

In de WEB wordt een opleiding als volgt omschreven:

• Een samenhangend geheel van onderwijseenheden dat wordt afgesloten met een diploma.

De Belastingdienst (maar ook de rechter) is dan dus van mening dat, als er een certificaat is verstrekt, de afdrachtvermindering niet had mogen worden toegepast. Tegen dit argument is veel in te brengen. De belangrijkste argumenten zijn:

1. Onduidelijke wetgeving: In de WEB stond (tot 31 december 2011) dat je een beroepsopleiding als volgt kunt omschrijven: ‘Een opleiding is een samenhangend geheel van onderwijseenheden, gericht op de verwezenlijking van eindtermen dan wel gericht op het behalen van een diploma, gelijkwaardig aan een diploma van scholen (…), of onderdelen van een dergelijk diploma.' Dit laatste deel lijkt helder, ook onderdelen van een diploma (in de volksmond "certificaten" zou voldoende moeten zijn. Gaat het nu om de gehele opleiding of een deel ervan?
2. Aanscherpen wetgeving: De wet is aangescherpt en met ingang augustus 2012 krijgen alleen nog competentiegerichte opleidingen (voor een volledig MBO-diploma) toegang tot de WVA-subsidie. Waarom zou je de wet aanpassen als deze voldoende duidelijk is?
3. In het handboek loonheffing van de Belastingdienst staat nergens dat er bij (deel)certificaten geen recht zou bestaan op de WVA.
4. Artikel 14 WVA (juncto artikel 7.2.2 WEB) stelt nergens dat (deel)certificaten niet kunnen volstaan voor het recht op de WVA.
5. Er zou een inspanningsverplichting rusten bij de werkgever om de werknemer te motiveren om de gehele beroepsopleiding af te ronden (aldus de Rechtbank). In de relevante wetgeving hierover valt niks te lezen omtrent deze voorwaarde. De wettekst stelt "opleiding volgen" en niet "opleiding afmaken" of "diploma halen".
6. Artikel 14 WVA verwijst naar artikel 7.2.2 van de WEB en volgens de Rechtbank niet naar 7.2.3 (hierin staat deelkwalificaties). Volgens mij is 7.2.3 een onderdeel van 7.2.2., hier maakt de Rechtbank derhalve - naar mijn mening - een denkfout.
7. In artikel 8.1.1. (lid 2) WEB (oude wetgeving) stond de letterlijke tekst "... voor een opleiding of een deel van een opleiding ... In de diverse kamervragen wordt continue gerept over "diploma's en certificaten". Blijkbaar gaat ook de minister er vanuit dat het niet uitmaakt welke "prijs" er wordt verstrekt bij het voltooien van een opleiding.
8. Om recht te hebben op WVA-subsidies zijn er wetten bedacht. De werknemer moet een beroepspraktijkvorming van de BBL hebben gevolgd. Artikel 14 van de WVA verwijst hierbij uitdrukkelijk naar artikel 7.2.2 van de WEB. Er wordt niet verwezen naar artikel 7.2.3 WEB, hierin wordt een deelkwalificatie (geen diploma) genoemd. In de WEB staat echter een definitie van het begrip "opleiding", hieronder wordt ook begrepen "onderdelen van een diploma". Vervolgens moet een fiscale rechter deze wetgeving gaan uitleggen, da's niet zijn vak. Volgens de Rechtbank Leeuwarden heeft 'onderdelen van een diploma' betrekking op het voortgezet onderwijs (VMBO, HAVO, VWO) en niet op de onderhavige beroepsopleidingen. Hierbij kan ook nog worden aangetekend dat, als een werknemer zich voor de gehele opleiding inschrijft en deze uiteindelijk niet helemaal afmaakt (en dus deelcertificaten ontvangt), hij / zij wellicht wel recht heeft op de WVA.
9. Doel WVA: het doel van de WVA is dat de werknemer een opleiding volgt die hem past binnen zijn bedrijf. Het is dan denkbaar dat een dergelijke opleiding te uitgebreid is en niet aansluit bij zijn of haar functie. Uit de parlementaire geschiedenis volgt dat de WVA is bedacht om de arbeidsplaatsen aan de onderkant van de arbeidsmarkt te helpen via een gerichte beroepsopleiding. Van een verplichting om een diploma te behalen lijkt dus in z'n geheel geen sprake.
   

Procedures inzake de WVA

Er zijn nog niet zoveel procedures over de WVA, een aantal springen in het oog:

1. Opleiding voldoet niet aan de voorwaarden: In een procedure bij de Rechtbank Den Haag (1 juli 2013) gaat het om een bedrijf dat werklozen met een uitkering begeleidt naar de arbeidsmarkt. De werklozen komen bij het bedrijf in dienstbetrekking en ze worden begeleid bij hun studie. Na de opleiding kregen de werknemers een baan bij een thuiszorgorganisatie of binnen het hotelbedrijf. De opleiding betrof geen erkende opleiding, dus bestaat er volgens de rechter geen recht op de WVA-subsidie. De opgelegde vergrijpboete bleef ook in stand.
2. Opleiding is niet gevolgd: De procedure bij Rechtbank Oost-Nederland (8 januari 2013) ging over het daadwerkelijk volgen van de opleiding. In deze procedure heeft een uitzendbureau de WVA geclaimd via de Beroepsbegeleidende Leerweg (de BBL). Het is niet duidelijk geworden dat de werknemers de opleiding daadwerkelijk hebben gevolgd. Het recht op de subsidie volgt uit artikel 14 lid 1 letter A van de WVA (BBL route), het moet hierbij gaan om een erkende beroepsopleiding (volgens artikel 7.2.2. lid 1 onderdeel a-e van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB). De WEB schrijft voor dat 60% van de studieduur uit een praktijkdeel moet bestaan. Volgens de Rechtbank moet de werkgever dit bewijzen. In deze procedure is dit volgens de rechter niet bewezen. 
3. Opleiding verstrekt geen diploma maar certificaat: In een procedure bij de Rechtbank Noord-Nederland (4 juni 2013) wordt door een producent - in overleg met een erkende onderwijsinstelling - een opleiding aan werknemers verstrekt. De opleiding basisoperator bestaat uit 4 deelkwalificaties. De deelname is verplicht. De opleiding voldoet aan de BBL-voorwaarden. Volgens de Rechtbank verwijst artikel 14 WVA naar de gehele beroepsopleiding en niet naar deelkwalificaties. Hiermee is er geen recht op een WVA-subsidie, aldus de Rechtbank.

De laatste procedure lijkt op dit moment de insteek bij vele boekenonderzoeken van de Belastingdienst. Tegen deze procedure loopt op dit moment een Hoger Beroep, midden 2014 zal het Gerechtshof met haar mening komen. Gezien het belang zal daarna een procedure bij de Hoge Raad volgen, ergens in 2015 is er dan dus duidelijkheid. De vraag of er WVA mag worden geclaimd over certificaten (of deelkwalificaties) is dus nog niet gegeven. De Belastingdienst zal ondanks deze onduidelijkheid doorgaan met boekenonderzoeken en het opleggen van aanslagen.

Begeleiding boekenonderzoeken WVA en vragen

Op dit moment hebben wij ruime ervaring met boekenonderzoeken betreffende de WVA. Als u specifieke vragen heeft, kunt u contact opnemen met onderstaande adviseur. Een oriënterend gesprek bij ons op kantoor kan zonder verdere kosten plaatsvinden. Wij kunnen dan uw dossier en uw mogelijkheden beoordelen.

Meer weten of de WVA en boekenonderzoeken? Stuur ons een e-mail en wij sturen u ons interne memo. Geef in uw e-mail even de volgende informatie aan ons door: soort organisatie, aantal werknemers, soort opleiding en of er certificaten zijn verstrekt.