Staking onderneming en fiscus

Een ondernemer heeft ook niet het eeuwige leven. Uiteindelijk zal hij / zij de eenmanszaak, maatschap of VOF verkopen, stoppen (liquideren) of overdragen. In de fiscale wereld noemt met dit "staken". Soms kan dit belastingvrij (doorschuiven), maar soms moet er worden afgerekend met de Belastingdienst. In dit artikel een weergave van de fiscale gevolgen van het staken van een onderneming.

Waarover afrekenen bij staking onderneming?

Er moet worden afgerekend over de prijs die wordt ontvangen boven de boekwaarde. Dus als een computer met een boekwaarde van € 500 wordt verkocht voor € 1.500, is er sprake van € 1.000 winst. De stakingswinst zal bestaan uit:

• stille reserves (meerwaarde op activa);
• goodwill (meerwaarde door naam, winstgevendheid);
• fiscale reserves;
• desinvesteringsbijtellingen.

Het moment van staken?

Het moment van staken kan nogal eens een discussie opleveren. Het vertrekpunt is dat een onderneming wordt gestaakt op het moment dat dit feitelijk zo is. De geldstromen en contracten spelen dan dus een minder grote rol. In sommige gevallen kan er worden geschoven met het stakingsmoment en de afrekening, bijvoorbeeld als de onderneming tegen een winstrecht wordt overgedragen.

Stakingsfaciliteiten

Als een ondernemer zijn bedrijf staakt, dan mag hij de winst doorschuiven naar een pensioenpotje. Dit voorkomt direct afrekenen met de Belastingdienst en kan tevens een tariefsvoordeel opleveren. De stakingsaftrek is beperkt en bedraagt € 3.630 (cijfers 2013). Naast de stakingsaftrek of vrijstelling is er ook nog een mogelijkheid om een lijfrentepolis te kopen, de storting op de polis is dan aftrekbaar van de stakingswinst. De bedragen / vrijstellingen zijn afhankelijk van omstandigheden, een overzicht:

• Ondernemers jonger dan 50 jaar waarvan de lijfrente direct ingaat: € 221.537.
• Ondernemers ouder dan 50 jaar: € 221.537.
• Ondernemers ouder dan 60 jaar: € 443.059. 
• Ondernemers die voor meer dan 45% arbeidsongeschikt zijn: € 443.059.
• Ondernemers die zijn overleden: € 443.059.
• Overige gevallen: € 110.734. 

De genoemde bedragen moeten nog worden verminderd met:

• waarde van de pensioenrechten / aanspraken;
• bedrag van de fiscale oudedagsreserve;
• correctie inzake oudere lijfrente stortingen (basisruimte, jaarruimte en inhaalruimte in voorgaande fiscale / kalenderjaren);
• reeds eerder genoten stamrechtvrijstellingen.    

Fiscale oudedagsreserve (FOR) en staking

Als u de onderneming zou staken, dan komt ook de fiscale oudedagsreserve te vervallen, deze valt dan dus vrij. Voor de oudedagsreserve kunt u ook een lijfrente kopen, dit voorkomt dat er direct belasting moet worden betaald. Probleem is wel eens dat de benodigde cashmiddelen niet aanwezig zijn. Het is dan belangrijk om enkele jaren voor het staken te bekijken wat de mogelijkheden zijn, bijvoorbeeld omzetten in een B.V. of N.V.

Vermogensetikettering, wat is ondernemingsvermogen?

In principe kan de ondernemer voor de stakingswinst uitgaan van het vermogen dat hij op de balans heeft staan. Soms is het echter zo dat een vermogensbestanddeel tot het ondernemingsvermogen wordt gerekend, maar feitelijk bij een juiste etikettering tot het privévermogen moet worden gerekend. Dit is werk voor fiscaal juristen, maar dit kan u wel een voordeel opleveren. Een voorbeeld is een woning binnen een bedrijfspand dat altijd tot het ondernemingsvermogen is gerekend.