Herinvesteringsreserve

Wel of niet afrekenen over boekwinsten: ga herinvesteren!

Tip: Door te herinvesteren kunt u de belastingheffing op boekwinsten uitstellen. Daarmee houdt u meer liquiditeiten over om in uw onderneming te gebruiken. Hoe dat in zijn werk gaat leest u hieronder.

U zult vroeg of laat worden geconfronteerd met boekwinsten op bedrijfsmiddelen. Bij verkoop van een bedrijfpand of een auto is dat vaak het geval. Bij het bedrijfspand omdat de waarde van vastgoed is gestegen, bij de auto omdat er in het verleden door u al te voortvarend is afgeschreven. Ook bij staking van uw onderneming is er mogelijk sprake van een boekwinst. Bijvoorbeeld omdat u uw onderneming met goodwill en / of stille reserves verkoopt. Moet u daarover altijd direct afrekenen? Het antwoord daarop is eenvoudig: nee!

Hoe boekwinst uitstellen?

1. Tijdig inbrengen in een eigen B.V. Verwacht u een boekwinst bij verkoop, overweeg dan uw onderneming ruisend in te brengen in de B.V. en een stakingswinstlijfrente te bedingen bij deze B.V. U kunt de stakingswinst dan in termijnen laten uitkeren als oudedagsvoorziening. Let op dat inbrengen in de B.V. enkel met het oog op verkoop niet goed gaat. Er zal bij voorkeur enige tijd tussen de inbreng in de B.V. en de verkoop moeten zitten. Regeren is dus vooruitzien en denk ook aan een goede structuur!

2. Vorm een herinvesteringsreserve (HIR) voor boekwinsten op verkochte activa. Er zijn wel wat voorwaarden aan verbonden, maar als u daaraan voldoet kunt u binnen drie jaar de boekwinst in mindering brengen op nieuw aan te schaffen bedrijfsmiddelen. U hoeft dan niet ineens fiscaal af te rekenen, maar betaalt de belasting gespreid als gevolg van een lagere afschrijving over een langere periode. Let op de termijn van drie jaar, die eventueel onder bijzondere omstandigheden kan worden verlengd.

3. Ook door toepassing van de zogenaamde ruilarresten (niet gebaseerd op de wettekst, maar op jurisprudentie van de Hoge Raad) kunt u boekwinsten op activa doorschuiven. Dit geldt in tegenstelling tot de HIR niet alleen voor bedrijfsmiddelen, maar dus ook voor voorraden en winst behaald bij een onttrekking naar privé. Nadeel is dat er bij vervreemding een concreet plan moet liggen voor een vervangende investering in een activum dat een gelijke economische functie in het bedrijf heeft.

4. Ook bij staking van een eenmanszaak kan er doorgeschoven worden als er binnen één jaar een nieuwe onderneming wordt gestart. Bij staking is de vorming van een HIR niet mogelijk, maar op grond van artikel 3.64 van de wet IB wordt op verzoek van belastingplichtige de boekwinst doorgeschoven naar de nieuwe onderneming. Duurt de herinvestering door omstandigheden langer, dan kan bij de inspecteur een verzoek worden gedaan om de termijn op te rekken.

Jurisprudentie inzake herinvesteringsreserve

Op grond van de wetsgeschiedenis is het eigenlijk niet de bedoeling dat een HIR die is gevormd door de vervreemding van een lang afschrijfbaar bedrijfsmiddel wordt afgeboekt op een niet afschrijfbaar bedrijfsmiddel (zoals grond). Op grond van dit WOB besluit uit 2022 lijkt dit echter wel mogelijk, mits beide dezelfde economische functie bezitten.

1. Niet zelfde economische functie. Gerechtshof 's Hertogenbosch 24 oktober 2019 ECLI: NL:GHSHE: 2019:4057 Belanghebbende verkoopt een stuk grond en vormt hiervoor een HIR. Later wordt een bedrijfshal gebouwd, waarvan het Hof van oordeel is dat hierop in meer dan tien jaar wordt afgeschreven. Afboeking van de HIR kan slechts plaatsvinden voor zover de hal binnen de onderneming eenzelfde economische functie vervult als het verkochte perceel. In casu is dit laatste niet het geval, het Hof merkt het perceel aan als belegging.
2. Zelfde economische functie is een "must have" Hoge Raad 9 december 2009  ECLI:NL:HR:2009:BK5192 Belanghebbende verkoopt een perceel grond en vormt hiervoor een HIR. Later koopt belanghebbende een bedrijfshal en boekt de HIR of op de bedrijfshal. Belanghebbende betoogd dat de eis van eenzelfde economisch functie hier niet van toepassing is, omdat de bedoeling van de wetgever voor het invoeren van deze bepaling ligt in het voorkomen dat een stille reserve in een afschrijfbaar bedrijfsmiddel wordt doorgeschoven naar een niet-afschrijfbaar bedrijfsmiddel. Zowel de rechtbank als de Hoge Raad geven aan dat de wettekst duidelijk is en dat de eis van eenzelfde economische functie wel van toepassing is. De Hoge Raad geeft tevens aan dat dit niet afwijkt van de bedoeling van de wetgever.
3. Hoge Raad d.d. 10 maart 2006 ECLI:NL:HR:2006:AU8196 Belanghebbende heeft een pand met twee verhuurde woningen verkocht en hiervoor een HIR (toen nog vervangingsreserve) gevormd. Deze is gebruikt voor de aankoop van te verhuren bedrijfsunits. De Hoge Raad geeft aan dat hier sprake is van eenzelfde economische functie. Vervanging moet ruim worden uitgelegd.

Conclusie inzake HIR

Boekwinst bij verkoop of staking zal leiden tot fiscale afrekening met inkomstenbelasting of vennootschapsbelasting. Indien er bijvoorbeeld vervangende investeringen worden gedaan, kan dit bezwaarlijk zijn of leiden tot financiële problemen. Door tijdig over deze aspecten na te denken, kan er vaak een mouw aan worden gepast en de belastingheffing worden uitgesteld. Dat betekent besparing door uitstel en veelal een tariefsvoordeel. Dat geld kunt u immers beter gebruiken om te herinvesteren!

Contactpersoon

Voor meer vragen over deze materie kunt u contact opnemen met ons kantoor.