Boete Belastingdienst

Een fiscale boete

Wie de verplichting richting de Belastingdienst niet (of niet tijdig) nakomt, krijgt een aanslag met boete. Het huidige boetesysteem kennen we sinds 1998, er zijn twee soorten boetes:

1. verzuimboeten: lichte overtredingen;
2. vergrijpboeten: zwaardere overtredingen met opzet of grove schuld.

De boete wordt beheerst door:

1. de AWR (Algemene Wet inzake Rijksbelastingen);
2. het BBBB (Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst);
3. het EVRM (Europees verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden);
4. jurisprudentie (uitspraken van rechters).

Het BBBB is in met ingang van 1 januari 2009 aangepast, vandaar dit artikel. Het wordt er allemaal beter op voor de belastingplichtige. In meer gevallen krijgt u geen of een lagere boete.

Algemeen

Een boete is een straf van de inspecteur omdat u iets (opzettelijk) verkeerd heeft gedaan. Een boete roept bij mijn cliënten veel emotie op. Het is een (fiscale) straf, dat roept nu eenmaal weerstand op. "Ik betaal altijd op tijd en de inspecteur neemt overal veel meer tijd voor, laat hij eens naar zichzelf kijken," is een veel gehoorde kritische noot.

De bewijslast voor een boete ligt bij de inspecteur, de belastingplichtige moet zijn onschuld aantonen. De hoogte van een boete is gekoppeld aan het belang van de aanslag, eigenlijk een belachelijk systeem. Het vergrijp doet er kennelijk niet toe, enkel het financiële gevolg.

Aanpassingen BBBB

Het BBBB is per 1 januari 2009 aangepast. In het verleden werd de boete hoger, naarmate je vaker in verzuim was. Deze zogenaamde verzuimenreeks is afgeschaft en behoort tot het verleden.

Voor de aanslagbelastingen gelden nu de volgende verzuimboetes:

• Inkomstenbelasting en Successiewet € 226.
• Vennootschapsbelasting € 567.
• Bij stelselmatig verzuim kan de inspecteur een boete tot maximaal € 1.134 opleggen.
• Een boete kan overigens alleen worden opgelegd na een aanmaning.

Voor de aangiftebelastingen (loonbelasting en omzetbelasting) geldt het volgende:

• Te laat aangifte: LB € 113, OB € 567.
• Geen boete indien de aangifte binnen 7 dagen na afloop van de aangiftetermijn wordt ingediend.
• Betalingsverzuim: 2% met minimum van € 50.
• Geen boete bij betaling binnen 7 dagen en er de vorige periode geen verzuim was.
• Bij stelselmatig verzuim kan de inspecteur een boete tot maximaal € 1.134 opleggen.
• Geen aangiften en geen betaling: 10% met een maximum van € 4.537.

Bij vrijwillige verbetering van de aangifte loonbelasting of omzetbelasting wordt geen of een lagere boete opgelegd, indien:

1. belastingbedrag (over het jaar) minder is dan € 20.000;
2. belastingbedrag (over het jaar) meer is dan € 20.000, dan 5% boete met maximum van € 4.537.

Bij afwezigheid van alle schuld kan geen sprake zijn van een boete. Nu is het zelfs zo dat, als u een pleitbaar standpunt had, dit voldoende is om een boete te voorkomen. U moet dit pleitbare standpunt wel kunnen aantonen. 

Al met al krijgt u geen boete indien het volgende van toepassing is:

1. Bij een pleitbaar standpunt heeft krijgt u geen boete meer.
2. Bij een vrijwillige verbetering krijgt u geen boete, niet alle verbeteringen vallen hieronder.
3. Als u in redelijkheid moet aannemen dat u juist heeft gehandeld, krijgt u geen boete.
4. Als u geen schuld heeft, krijgt u geen boete (afwezigheid van alle schuld).

Aanpassingen in 2010

In 2010 worden de boetes met 400% verhoogd.

Wat doen tegen een boete?

U kunt bezwaar maken tegen de aanslag, maar ook tegen (enkel) de boete. De volgende stap is in beroep gaan bij de rechter. De praktijk is dat de rechter een boete vaak onterecht zal vinden dan wel te hoog.

Uit recent onderzoek van de Belastingdienst blijkt dat van de opgelegde verzuimboeten voor de loon- en omzetbelasting gemiddeld ongeveer de helft van het boetebedrag uiteindelijk vervalt.

Waar moet u op letten?

1. Bewijs: is er voldoende bewijs voor uw opzet of grove schuld? Vraag de inspecteur hierom.
2. Motivatie: wordt het besluit afdoende en voldoende gemotiveerd?
3. Adviseur en personeel: fouten van uw adviseur of uw personeel worden u (belastingplichtige) – volgens de rechter - niet toegerekend, dit was tot 2006 wel zo.
4. Aanpassingen BBBB (zie boven).

Adviseur aansprakelijk

In 2009 is de vierde tranche van de Algemene Wet Bestuursrecht ingevoerd. Door deze wet is in sommige gevallen de adviseur ook aansprakelijk voor boetes die worden opgelegd aan de belastingplichtige. De boete kan zelfs rechtstreeks aan de adviseur worden opgelegd.

Bron: Belastingdienst, 9 december 2008, nr. CPP2008/2386M.

Notitie fiscale boete en strafrecht (december 2009).