Onrechtmatig bewijs en auto van de zaak

In juli 2013 is vast komen te staan dat de Belastingdienst informatie opvraagt van parkeerbedrijven en andere (overheids)instanties. De informatie wordt onder meer opgevraagd om bij belastingplichtigen te kunnen kijken of de kilometeradministratie van de auto van de zaak wel juist. Men wil dus controleren of de lease-auto vaker voor privédoeleinden is gebruikt dan dat de belastingplichtige zelf heeft opgegeven.

Dat fraudeurs moeten worden opgepakt staat vast, de vraag is echter wel of de informatie op een rechtmatige wijze door de Belastingdienst is verkregen en / of deze informatie mag worden gebruikt voor het opleggen van een aanslag.

De morele vraag is dan nog ... hoever mag de overheid gaan bij het controleren van haar "inwoners"? Tja, gelukkig gaan andere mensen hierover, een eenvoudig fiscaal jurist niet. Als Big Brother meekijkt kan dit best handig zijn, maar ja ... waar stopt het?

In 2017 is komen vast te staan dat de Belastingdienst informatie van camera systemen niet mag gebruiken om bijtellingen bij leaserijders (en werknemers met een auto van de zaak) te corrigeren.

De bijtelling en onrechtmatig bewijs

Op het moment dat een belastingplichtige voor het parkeren zijn kenteken doorgeeft weet hij drie dingen:

• De informatie wordt gebruikt om te controleren of hij de parkeerbelasting heeft betaald.
• De informatie wordt direct daarna weer verwijderd (privacybeleid van het bedrijf).
• De informatie wordt alleen voor het vaststellen van het betalen van de parkeerbelasting gebruikt door het bedrijf of de gemeente en niet voor een ander doel.

De belastingplichtige weet niet dat blijkbaar deze informatie wordt gebruikt om over enkele jaren zijn kilometeradministratie (via een omweg) te controleren. Nu blijkt dat de informatie niet wordt gewist maar wordt bewaard. Hiermee zijn het persoonsgegevens welke in strijd met de regels worden bewaard.

Gebruiken onrechtmatige verkregen bewijs

De verzameldrift van de overheid neemt toe. Feit is dat de genoemde gegevens langer worden bewaard dan aanvankelijk wordt / is toegezegd en dat deze informatie voor andere doeleinden wordt gebruikt dan waarvoor ze worden verzameld. Het in de huidige casus vastleggen van persoonsgegevens en het gebruik voor andere doeleinden is in strijd met de persoonlijke levenssfeer, dit staat wel vast. Het misbruiken van bevoegdheden / macht van de overheid (detournement de pouvoir) is niet geoorloofd. Het feitelijk doel (strafzaken, controle parkeergeld, verzekeringscontrole, etc.) speelt niet meer en wordt ook niet meer gediend door de opslag. Er is namelijk toegezegd dat de gegevens nadien worden vernietigd of anoniem worden bewaard. De gegevens worden vervolgens gebruikt voor fiscale doeleinden.

De vraag die dan bij mij als fiscaal jurist opkomt is, wat er gaat gebeuren als deze onrechtmatig bewaarde informatie wordt gebruikt voor naheffingsaanslagen en / of navorderingsaanslagen van de Belastingdienst. De gegevens zijn echter niet onrechtmatig verkregen en de Belastingdienst mag deze informatie (bij derden) opvragen indien deze voor de heffing van belang kan zijn, lees hieromtrent dit uitgebreide artikel over onrechtmatig verkregen bewijs. Het bewaren van de informatie is echter wel onrechtmatig.

Het bewaren van informatie / gegevens is onrechtmatig. Dit zal ook gelden voor het gebruik hiervan na de afgesproken bewaartermijn, hiermee is sprake van onrechtmatig bewijs.

• Mag dit bewijsmateriaal dan ten nadele van de belastingplichtige worden gebruikt als bewijs?
• Mag de Belastingdienst de rechten van een belastingplichtige volledig uithollen in het belang van een heffing en een eerlijke procedure?

Binnen de fiscale wereld is meer toegestaan dan binnen bijvoorbeeld het strafrecht, van onbehoorlijk / onrechtmatig verkregen bewijs is minder snel sprake (denk ook aan data diskettes met Zwitserse bankinformatie die zijn gestolen en worden verkocht aan de Nederlandse overheid). Indien echter de informatie wordt verkregen op een wijze die zozeer indruist tegen hetgeen van een behoorlijk handelende overheid mag worden verwacht, zal een rechter moeten stellen dat de informatie niet ten nadele van de belastingplichtige kan worden gebruikt.

Wat zeggen fiscale rechters over onrechtmatig verkregen bewijs?

Het hoogste rechtscollege in ons land (de Hoge Raad) heeft al een paar keer ruimhartig nagedacht over onrechtmatig verkregen bewijs, de bekendste zaak is KB Lux affaire. In deze zaak had een ex-werknemer informatie van een Luxemburgse bank gestolen / verduisterd. De informatie kwam via een schimmige route bij de Belgische belastingdienst terecht, in België mocht de informatie niet worden gebruikt. De Hoge Raad kwam op grond van Europese wetgeving (onder meer het Saunders arrest) tot de conclusie dat de informatie mag worden gebruikt voor de Nederlandse belastingheffing. Dit arrest is echter door de Hoge Raad erg ruim uitgelegd.

Onder meer op grond van Europese wetgeving (artikel 6 EVRM) lijkt het niet toegestaan dat de onderhavige informatie wordt gebruikt. Het bewijsmateriaal bestaat onafhankelijk van de wil van de "verdachte belastingplichtige". De Nederlandse wetgeving is hiermee in strijd met Europese Wetgeving.

Een aardig ander voorbeeld is de procedure bij de Rechtbank Haarlem d.d. 11 februari 2013, onrechtmatig verkregen bewijs mocht hierbij niet worden gebruikt bij het opleggen van een aanslag. Deze uitspraak neemt een oude cassatieprocedure van de Hoge Raad (1 juli 1992) als vertrekpunt.

Conclusie onrechtmatig bewijs bij bijtelling auto van de zaak

Al met al ... een mooie basis voor een langlopende procedure waarbij de belastingplichtige zich er blijkbaar bij moet neerleggen dat de spelregels voor de overheid binnen dezelfde "wedstrijd" ruimer zijn dan voor de belastingplichtige zelf. Dit gaat veel te ver en men mag van de overheid verwachten dat ze zorgvuldig zijn. Van strijdigheid met het EVRM lijkt zeker sprake omdat de persoonlijke levenssfeer van de belastingplichtige in het geding is.

Tenslotte is er door de belastingplichtige informatie verstrekt (zijn kenteken om te mogen parkeren) welke vervolgens voor een geheel ander doel wordt gebruikt.

Als er nog vragen zijn... belt u gerust.

Bron

Camera registratie voor belastingdienst

Parkeren en informatie auto van de zaak