Hoekstra en de Maagdeneilanden
Als in Google "Hoekstra Maagdeneilanden" wordt getypt, verschijnen er 94.000 resultaten. Er zijn dus meningen genoeg over dit onderwerp. Maar hoe kijkt een fiscalist naar dit onderwerp?
Kan een minister van Financiën in de fraudedatabank komen?
Uit de Pandora Papers (een soort Panama Papers voor politici) blijkt dat Wopke Hoekstra (en nog 400 politici) via een brievenbusmaatschappij op de Maagdeneilanden heeft geïnvesteerd in ecotoerisme in Afrika. Naar verluidt gaat het voornamelijk om investeringen in vastgoed en safari’s. Inmiddels doet Hoekstra er niet meer geheimzinnig over, heeft hij het belang verkocht - in het zicht van de aanvaarding van zijn ministerschap in 2017 - en de winst geschonken aan een goed doel. In 2009 was deze constructie nog niet besmet, maar sinds enkele jaren worden dergelijke structuren met argusogen gevolgd.
Investeringen via belastingparadijs door mensen met voorbeeldfunctie
Zoveel vragen komen op. Kennelijk hoefde het belang niet gemeld te worden in zijn vorige functie als Eerste Kamerlid. Als voorzitter van de commissie Financiën zou je toch roomser moeten zijn dan de paus, maar ja, Wopke is geen katholiek.
Is de constructie geadviseerd door Frank Oranje, de dubieuze notaris van Landsadvocaat Pels Rijcken, van wie dinsdag duidelijk werd dat hij ook een aantal ministers (ook Hoekstra) adviseerde om hun vermogen ‘op afstand te zetten’?
Heeft hij het wel keurig in zijn aangiften inkomstenbelasting vermeld? Dat is verplicht, ook al is de belastingheffing over vastgoed doorgaans belast daar waar het gelegen is. Dus waarom via de Maagdeneilanden? In Afrika mogen ze heffen en in Nederland moet het worden opgegeven (of wilde hij de bronbelasting in Afrika ontgaan?).
Sinds 1 januari 2017 blijft er bovendien wat belasting te betalen in Nederland. Ook kan het een boete opleveren. Als het om een aanzienlijk bedrag gaat, kan het ook verder gaan: verwerping van de aangifte en omkering van de bewijslast. Dan moet je bewijzen dat de belastinginspecteur je inkomen niet te hoog heeft vastgesteld. Ook kan over dat hogere inkomen een vergrijpboete worden opgelegd (maximaal 300% van de te weinig geheven belasting).
Positie minister bij beleggen via belastingparadijs?
Het hoeft niet per se illegaal te zijn om via een belastingparadijs te beleggen. De zweem die dan wordt opgeroepen en het risico op reputatie en integriteitsschade zijn er echter wel. Of Hoekstra heeft geweten dat de belegging via de Maagendeilanden is opgezet, is ook nog maar de vraag. Bij de verkoop is dit zeker bekend geweest en een tikje naïef is het ook.
Onze minister was wel in goed gezelschap. Op de lijst komen onder meer de koning van Jordanië en president Poetin voorbij. Ook ruim 100 miljardairs staan de op de lijst. Er zal nog wel stof opwaaien omdat de info pas sinds 3 oktober 2021 openbaar is geworden en het gaat om 12 miljoen documenten (ongeveer gelijk aan de Panama Papers). Er staan nog meer Nederlanders op de lijst die opvallend genoeg hoge posities bekleden bij Nederlandse banken.
Dat bedrijven moeten stoppen met belasting ontwijken, is al lang een bekend hoofdstuk in de internationale politieke wereld. Het ontwijken van belastingen is een lastig onderwerp, dat is immers iets anders dan het ontduiken van belastingheffing. Belasting ontwijken is namelijk toegestaan omdat het binnen de wet valt. Er zit echter - volgens vele politici - wel een lijn tussen "wetten en gedrag". Je hoeft niet alles te doen wat wettelijk is toegestaan. Ethiek is een groot goed, de vraag is alleen voor wie dit dan zou moeten gelden. Al met al, wat Hoekstra heeft gedaan, hoeft nog niet direct in strijd te zijn met Nederlandse wetgeving.
Maar ook de minister van Financiën is toch onschuldig tot het tegendeel is bewezen? Jazeker, maar in de fiscaliteit wordt daar bij de hoogte van de boete rekening mee gehouden, niet bij de hoogte van de belasting. Ook kan verhuld buitenlands vermogen aanleiding zijn voor opname in de fraudedatabank. De fraudedatabank? Daar kom je toch niet onschuldig in? Door onoplettendheid. Of op basis van onjuiste gegevens? Of omdat je contractpartner verdacht is? Nou, dat kunnen we het beste vragen bij al die toeslagenouders.
Zou het aflopen met een sisser?
Grote kans dat de demissionaire status binnenkort wordt opgeheven, hiermee lijkt het probleem ook opgelost.
