Afkoop pensioen bij emigratie
Volgens de Hoge Raad is de afkoop van pensioenen soms onbelast in Nederland.
Conclusie
Op 19 juni 2009 heeft de Hoge Raad bepaald dat er geen conserverende aanslag voor pensioenen en lijfrenten mag worden opgelegd bij emigratie. Direct na een arrest van de Hoge Raad heeft de Staatssecretaris een noodwet afgekondigd om een dreigend miljardengat te dichten.
Contactpersoon
Voor vragen over dit onderwerp kunt u contact opnemen met de heer mr. drs. Sanne van den Elst of de heer mr. Dennis J.B. Jongbloed.
Standpunt Ministerie
De Staatssecretaris en het Ministerie van Financiën waren na de uitspraak in paniek. Door de uitspraak kunnen mensen (soms belastingvrij) pensioen in het buitenland afkopen. Wegens het risico van een miljardengat is er een noodwet aangekondigd die nu al bij de Tweede Kamer ligt. De Raad van State is om een urgente afhandeling gevraagd.
Inhoudelijke toelichting
Pensioenopbouw is belastingvrij, resp. de premies zijn aftrekbaar. De uitkeringen inzake pensioenen zijn belast. Bij emigratie legt Nederland een zogenaamde conserverende aanslag op over de contante waarde van de pensioenen. Deze aanslag is in 2001 ingevoerd om een uitstroom van pensioengelden naar het buitenland te voorkomen. Mensen zouden immers kunnen emigreren en aldaar het pensioen belastingvrij of tegen een laag tarief gaan opstrijken. Middels afkoop kan dit voordeel binnen enkele maanden worden gerealiseerd.
Mening
De uitspraak van de Hoge Raad ligt in lijn met een redelijke uitleg van de Nederlandse wet en de belastingverdragen. Het invoeren van een nieuwe wet met terugwerkende kracht is een overkill maatregel, temeer omdat de inhoud van de wet nog niet duidelijk is.
Emigratie en pensioenen
Als u in Nederland woont, is uw pensioen in Nederland belast. Als u emigreert naar het buitenland, is het pensioen vaak aldaar belast, dit zal gebeuren op grond van door Nederland getekende belastingverdragen. In een groot aantal verdragen is bepaald dat pensioenen en soortgelijke beloningen (zoals afkoop pensioenen en lijfrenten) mogen worden belast in het land waar u woont. Nederland geeft u bij emigratie een conserverende aanslag mee, deze hoeft u niet te betalen mits u gedurende de eerste 10 jaar uw pensioen niet afkoopt, in zekerheid geeft, etc. De vraag die nu voor de rechter lag, is: "Mag Nederland een dergelijke aanslag opleggen of is dit in strijd met het belastingverdrag?" Volgens de hoogste rechter in Nederland mag Nederland geen conserverende aanslag opleggen.
Aandachtspunten
Aandachtspunt hierbij is of voor toepassing van de Pensioenwet is besloten of niet.
Van belang is ook om het emigratieland goed te kiezen en goed voor te bereiden. Bepaalde landen hebben beperkt over afkoop van pensioenen, edoch sommige landen hebben ook middels een progressief tarief. Een deskundige begeleiding is noodzakelijk.
Werknemers kunnen niet zoveel met deze uitspraak. Op grond van de Pensioenwet mag een Nederlandse verzekeraar niet meewerken aan de afkoop van pensioenen. Een pleister op de wond is dat pensioenen na emigratie wel als zekerheid kunnen worden gebruikt, dit kon onder de huidige regelgeving niet.
Nieuwe verdragen
Bij nieuwe verdragen (zoals België) is reeds voorzien in dit soort zaken, bij afkoop in het buitenland mag Nederland bijheffen.
De procedure
De heer X is vanuit Nederland naar Frankrijk geëmigreerd. De Belastingdienst legt een conserverende aanslag op over de contante waarde van zijn pensioenaanspraken. De Rechtbank Breda vernietigt de aanslag in 2006 (uitspraak 15 maart 2006). Door de nationale wetgeving handelt Nederland in strijd met de bepalingen in het belastingverdrag met Frankrijk en de goede trouw die hieruit voortvloeit. In 2007 doet het Gerechtshof in Den Bosch dezelfde uitspraak en steunt dus de Rechtbank. Begin 2008 stelt de Advocaat Generaal (adviseur van de Hoge Raad) dat de aanslag terecht is vernietigd. De Hoge Raad heeft nu hetzelfde bepaald. In een tweetal vrijwel dezelfde zaken heeft de rechter hetzelfde besloten. Dit betroffen de belastingverdragen met Korea en de Filippijnen.
