Pensioen en belastingen in Portugal
Onderstaand treft u informatie aan over de belastingheffing over uw pensioen na emigratie naar Portugal. Onze advisering beperkt zich tot de Nederlandse fiscaliteit en de gevolgen voor de Nederlandse belastingheffing bij emigratie, verplaatsen van uw onderneming, werken vanuit het buitenland of aankoop van een woning in het buitenland. Voor advies over de Portugese belastingwetgeving verwijzen wij u graag naar een lokale belastingadviseur.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Jurisprudentie belastingen Portugal
De heer X is dierenarts en emigreert naar Portugal. De Nederlandse Belastingdienst wil (bron-)belasting heffen over de AOW-uitkering en het pensioen van de heer X. De Rechtbank in Arnhem (uitspraak 24 november 2005, rolnummer 05/691 en 05/692) is van mening dat Nederland niet mag heffen, dit conform het belastingverdrag tussen Nederland en Portugal. Nederland mocht niet heffen omdat de AOW een sociale verzekeringsuitkering is en geen fiscaal gefacilieerd pensioen.
Voorgaande uitspraak is achterhaald door de uitspraak van Gerechtshof Arnhem van 03-10-2007 (ECLI:NL:GHARN:2007:BB6073). Het Hof geeft hierin aan dat er geen steun is te vinden voor de opvatting dat een AOW uitkering niet is begrepen in de genoemde inkomsten in artikel 18 lid 2 van het verdrag. Met andere woorden, sociale verzekeringsuitkeringen, zoals o.a. de AOW, tellen mee bij het bepalen of wordt voldaan aan de cumulatieve voorwaarden die de belastingheffing toewijzen aan de bronstaat,
Pensioen belast in Nederland
De Rechtbank is van mening dat het pensioen van een inwoner van Portugal in Nederland mag worden belast, omdat het pensioen in Portugal voor minder dan 90% wordt belast in Portugal. De heer X woont sinds 2010 in Portugal, in 2012 krijgt hij van een pensioenfonds ruim € 90.000 aan pensioen uitgekeerd. Er wordt loonheffing ingehouden. De heer X is het hier niet mee eens, heffing is immers normaal toegewezen aan Portugal. De inspecteur en de rechter zijn het niet met de heer X eens. Het pensioen in Portugal wordt immers voor minder dan 90 percent in de belastingheffing in Portugal betrokken. De stelling van X dat bij hem het gerechtvaardigde vertrouwen is gewekt, wordt verworpen.
Portugal heft over 15% van het inkomen het reguliere tarief (derhalve over 15% van € 90.000 wordt geheven). Het totale inkomen is hoger dan € 10.000 en hiermee mag Portugal heffen (zie onder).
De heer X stelt ook nog dat hij op een brief van de Belastingdienst mocht vertrouwen. In de brief die de Belastingdienst aan hem heeft gestuurd staat dat Portugal over het pensioen mag heffen en Nederland niet. Met de brief heeft de Belastingdienst uitdrukkelijk, ondubbelzinnig en ongeclausuleerd het standpunt kenbaar gemaakt dat het Nederlandse pensioen niet in Nederland maar in Portugal is belast, aldus de heer X. Hiermee is bij hem de in rechte te beschermen gerechtvaardigde verwachting gewekt dat hij op die wijze zou worden aangeslagen. De inspecteur denkt hier anders over, de brief heeft een informatief karakter en is geen inhoudelijke toezegging. Tja, 1-1.
Als een belastingplichtige zich op het vertrouwensbeginsel wil beroepen dan moet jegens belanghebbende een door hem redelijkerwijs als een toezegging op te vatten uitlating zijn gedaan, in die zin dat het Nederlandse pensioen niet in de Nederlandse belastingheffing zou worden betrokken. In de brief staat echter dat de heer X in Portugal belasting moet betalen, er staat niet dat Nederland niet zal gaan heffen.
In hoger beroep bij Gerechtshof Den Bosch (ECLI:NL:GHSE:2018:2263) heeft de belastingplichtig alsnog zijn gelijk gekregen. Het Hof is van mening dat de Rechtbank het Portugese recht niet goed heeft uitgelegd. Belanghebbende heeft gemotiveerd gesteld dat hij niet voor de vrijstelling van het regime voor Non Habitual Residents in aanmerking komt en dus regulier inwoner is van Portugal. Hierdoor is het pensioen inkomen volledig onderworpen aan de Portugese belastingheffing. Dat in Portugal ten onrechte slechts 15% van het pensioen is aangegeven doet dan niet ter zake. Nederland mag niet heffen.
Emigratie, pensioen en Portugal
In belastingverdragen wordt geregeld wie er over pensioenen en lijfrenten mag heffen. Meestal is het woonland heffingsbevoegd en soms mag de betalende staat een bronstaatheffing toepassen. Soms mag Nederland een bronstaatheffing toepassen, hiervoor moet worden voldaan aan 3 voorwaarden:
- Indien en voor zover de aanspraak op dit pensioen of lijfrente in Nederland van belasting is vrijgesteld óf de met deze aanspraken verband houdende premies in het verleden van het Nederlandse belastbare inkomen in aftrek zijn gebracht, en
- Indien en voor zover dit pensioen of lijfrente in Portugal niet tegen het algemeen van toepassing zijnde belastingtarief of voor minder dan 90% in de belastingheffing wordt betrokken, en
- Indien het gezamenlijke bedrag van de in een kalenderjaar genoten pensioenen, lijfrenten en sociale zekerheidsuitkeringen een bedrag van € 10.000 te boven gaat.
Afkoop van pensioenen is meestal niet toegestaan en wordt dan ook bestraft, Nederland legt hiervoor een zogenaamde conserverende aanslag op. De conserverende aanslag staat ter discussie, edoch vooralsnog is deze een feit.
Noot fiscaal jurist over emigratie en pensioen
Het verdrag met Portugal is voor wat het pensioen betreft anders dan het verdrag met Spanje, dit komt omdat het verdrag met Portugal van een latere datum is. Voor oudere verdragen geldt vrijwel altijd dat het woonland mag heffen, voor recentere verdragen geldt soms de mogelijkheid voor het bronland om belasting te heffen, dit meestal als het woonland vrijwel niet heft. Goed advies en juiste aangifte in Portugal zijn van cruciaal belang om heffingen in Nederland te beperken.
Bron pensioen en portugal
Rechtbank Zeeland - West Brabant d.d. 28 februari 2017 (ECLI:NL:RBZWB:2017:1157).
Gerechtshof Den Bosch d.d. 25-05-2018 (ECLI:NL:GHSHE:2018:2263)
