Emigratie onderneming en B.V.

Als een B.V. of een onderneming gaat verhuizen / emigreren naar een ander land, dan zal de onderneming in Nederland meestal worden beëindigd. In mei 2012 heeft de Staatssecretaris een nieuwe wet gemaakt, dit wetsvoorstel is in december 2012 bij de Tweede Kamer neergelegd. In dit artikel een verdiepingsartikel over dit onderwerp, de emigratie van uw bedrijf. De Europese rechter heeft thans (eind 2012) bepaald dat de exitheffing niet is toegestaan.

Fiscale emigratie van een bedrijf - "exitheffing" 

Meestal zal de ondernemer of aandeelhouder emigreren en daarmee verhuist de onderneming mee naar het buitenland. Als de ondernemer echt emigreert (artikel 4 AWR), dan zal hij zijn gezin of zijn eigen maatschappelijke en sociale leven verplaatsen naar het buitenland. Als de onderneming in een B.V. wordt uitgeoefend, dan verhuist de aandeelhouder / bestuurder naar het buitenland en hiermee dan ook de feitelijke leiding van de B.V. De B.V. is hierdoor niet meer in Nederland gevestigd.

Er komt door emigratie een einde aan de (binnenlandse) belastingplicht van de onderneming. De onderneming stopt dus feitelijk in Nederland met het genieten van belaste winsten. De consequentie hiervan is dat de ondernemer / B.V. moet afrekenen over de winsten die in Nederland zijn gemaakt, veelal is dit de belastingheffing over (stille en fiscale) reserves en de goodwill binnen de onderneming. In de fiscale praktijk noemt met dit de zogenaamde exitheffing.

Fiscale emigratie ondernemer inkomstenbelasting

De ondernemer die in de vorm van bijvoorbeeld een eenmanszaak, VOF of maatschap zijn bedrijf uitoefent wordt gezien als een ondernemer in de inkomstenbelasting. De bedrijfsmiddelen worden bij een emigratie feitelijk overgebracht naar een buitenlands bedrijf of een buitenlandse vaste inrichting.

Als de ondernemer na zijn emigratie een bedrijf een Nederland houdt, dan blijft er in Nederland een vaste inrichting. Er wordt dan nog steeds winst in Nederland gemaakt, afrekenen met de Belastingdienst is dan meestal niet nodig. Als de onderneming deels wordt gestaakt in Nederland, is ook partiële afrekening mogelijk.

Fiscale emigratie B.V. en vennootschapsbelasting

De B.V. is gevestigd op de plek waar de directeur-grootaandeelhouder (DGA) of feitelijke leiding woont. Als de feitelijke leiding van de B.V. (of N.V.) emigreert, dan verhuist de B.V. / N.V. met de eigenaar mee. De B.V. moet afrekenen over de stille reserves, fiscale reserves en de goodwill. Het is hierbij wel van belang dat Nederland een belastingverdrag heeft gesloten met het land waarheen de feitelijk leidinggevende emigreert.

Als de B.V. / N.V. (een deel van) het bedrijf in Nederland voortzet, dan blijft er een zogenaamde vaste inrichting in Nederland, afrekening is dan meestal niet (geheel) nodig. Voor het deel van de reserves / goodwill welke in Nederland achterblijven is afrekening niet nodig.

Emigratie en belasting betalen over winst onderneming of B.V.

De exitheffing zorgt ervoor dat bedrijven soms lastig kunnen verhuizen. Binnen Europa geldt een vrij verkeer van goederen, mensen en kapitaal en deze belemmering vinden we binnen Europa niet prettig. In 2011 heeft een Gerechtshof vragen gesteld aan de Europese rechter. De Europese rechter (zaak C-371/10 op 29 november 2011) gaf aan dat belastingheffing mogelijk moet zijn, maar dat de belastingplichtige (de ondernemer of de B.V.) eventueel uitstel van betaling moet kunnen krijgen. Er moet dan dus uitstel worden verleend tot het moment dat de ondernemer / B.V. de winst daadwerkelijk realiseert. Als reactie hierop heeft de Staatssecretaris een besluit opgesteld en een wetswijziging aangekondigd. In het besluit staat kort en bondig het volgende:

1. Het geldt enkel bij emigratie binnen de EU /  EER;
2. Er mag geen sprake zijn van realisatie (zoals verkoop);
3. Er is invorderingsrente verschuldigd;
4. Er wordt zekerheid gevraagd (voorkeur bankgarantie);
5. Jaarlijks toetsing.

Exitheffing en wetgeving bij emigratie

Het besluit zoals hierboven is genoemd is beperkter dan de wetswijziging. De verschillen op hoofdlijnen:

1. In het wetsvoorstel wordt de exitheffing gekoppeld aan de inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting, maar ook aan herstructureringen (fusie / splitsing).
2. Er wordt een mogelijkheid geboden om in 10 termijnen de belastingschuld te betalen.
3. Er kan een beroep worden gedaan op de nieuwe wet per 20 november 2011 (uitspraak Europese rechter).

Bronnen

Wetsvoorstel 2012.

Besluit Staatssecretaris inzake exitheffing.

Procedure Europese rechter (november 2011).