Dividenduitkering na emigratie DGA niet meer in Nederland belast

Op 13 januari 2022 heeft het Hof Amsterdam een interessante uitspraak gedaan, waarbij de conclusie is dat Nederland niet meer heffingsbevoegd is over een dividenduitkering van een bv aan de in 2005 naar Spanje geëmigreerde DGA.

Aangifte dividendbelasting kan digitaal in 2024

De aangifte dividendbelasting die een BV moet indienen als er dividend wordt uitgekeerd kan ook digitaal worden ingediend. Vanaf 1 juli 2024 moet dit zelfs digitaal. Als een rechtspersoon dividend uitkeert aan bijvoorbeeld een DGA dan moet binnen 1 maand na het besluit een aangifte dividendbelasting worden ingediend. De af te dragen dividendbelasting door de rechtspersoon bedraagt 15%. U kunt de aangifte digitaal indienen via mijn belastingdienst zakelijk. De papierenversie kunt u hier downloaden.

Casus

De betreffende DGA is in 2005 naar Spanje verhuisd. Op dat moment had hij een behoorlijke schuld aan zijn eigen bv. Met de inspecteur zijn afspraken gemaakt voor het aflossen van deze schuld. In 2013 verhuist de DGA van Spanje naar Curaçao. De DGA is zijn aflossingsverplichtingen ten aanzien van de schuld aan de bv niet nagekomen. Daarom corrigeert de inspecteur de aangifte Inkomstenbelasting van de DGA door een dividenduitkering van € 421.000 in aanmerking te nemen. In theorie kan dit, als ten aanzien van de schuld geen zakelijke voorwaarden zijn afgesproken en / of het vermogen de bv definitief heeft verlaten. Voorwaarde is natuurlijk wel dat er sprake is van belastingplicht in Nederland.

Conclusie Hof Amsterdam

Het Hof komt tot de conclusie dat het belasten van de dividenduitkering niet mogelijk is omdat de bv niet meer in Nederland is gevestigd. De vestigingsplaats van een bv is daar waar de feitelijke leiding wordt uitgeoefend. Omdat de enige bestuurder de DGA is die naar Spanje is verhuisd in 2005 en later naar Curaçao, wordt er geen leiding gegeven in Nederland en is de bv dientengevolge niet in Nederland gevestigd. Het maakt daarbij niet uit dat de bv al die tijd (ten onrechte) aangifte heeft gedaan als binnenlands belastingplichtige in Nederland, statutair gezien in Nederland is gevestigd en naar Nederlands recht is opgericht. Nederland heeft geen heffingsrecht en daarom moet de aanslag Inkomstenbelasting van de DGA voor zover betrekking hebbende op de dividenduitkering worden vernietigd.

Trailing tax in Nederland

De laatste tijd wordt er veel gesproken over een extra fictie, de trailing tax. Een trailing tax is een extra verlengde belastingplicht die aan een emigrant wordt opgelegd om hem of haar nog enkele jaren na vertrek als binnenlands belastingplichtige aan te merken. Duitsland, Finland, Spanje, Portugal en Frankrijk kennen al een dergelijke belasting. Als Nederland een trailing tax wil toepassen moet er een wijziging worden aangebracht in het inwonersbegrip maar ook in belastingverdragen (Nederland heeft er ruim 100 gesloten met diverse landen) (artikel FD 4 december 2024, met inlog). Dit is niet eenvoudig, Finland heeft het in een paar belastingverdragen opgenomen maar kan deze ook regelmatig niet afdwingen (overeenkomen) met andere landen. Het effect zal de komende jaren dus beperkt zijn en tevens lang gaan duren. Het zou sneller kunnen als landen gezamenlijk een dergelijke belasting invoeren, dit dus in OESO verband. Op dit moment is nog niet bekend hoeveel mensen er daadwerkelijk vanuit fiscaal oogpunt naar aantrekkelijke landen emigreren, dit zal de komende jaren worden onderzocht, zie kamerbrief d.d. 4 december 2024 en beslisnota op 21 november 2024.

Dubbele verhuizing via drielanden constructie werkt niet

Een kleine 60 rijke Nederlanders hebben op creatieve wijze gebruik gemaakt van een zogenaamde drielandenpunt constructie. De rijken emigreerden naar Luxemburg of Zwitserland en hun bedrijf (BV) verplaatsen de zetel naar Malta (of Luxemburg). De Belastingdienst ging hier voorliggen via een projectmatige aanpak (sinds 2015) en kwam met diverse aanslagen (110 miljoen aan dividendbelasting). In deze stevige aanpak kreeg de Belastingdienst in veel zaken gelijk. Via deze route was de Vennootschapsbelasting beperkt en de dividendbelasting vrijwel nihil. Als de advisering zorgvuldig is uitgevoerd en ook wordt opgevolgd kan er veel belasting worden bespaard. De praktijk is echter anders, veel rijken laten de uitvoering rommelig verlopen (na enkele jaren). De (trust) directie heeft feitelijk weinig te vertellen en van een "echte" emigratie is ook niet altijd sprake. Gelukkig worden er zelden boetes opgelegd.

Sinds 2015 is de constructie niet meer echt interessant (door wetswijziging). Tot dat moment werden conserverende aanslagen na 10 jaar kwijtgescholden, sindsdien vervalt deze termijn en blijft de conserverende aanslag - zonder termijn - gewoon bestaan. De huidige exitheffing wordt vlak voor emigratie opgelegd en bij een emigratie binnen de EU nog niet direct geïnd (artikel 25 lid 8 invorderingswet). Inning zal plaatsvinden bij een dividenduitkering, overlijden, vervreemding of het liquideren van de vennootschap.  Nederland heeft zich met deze regeling permanent het heffingsrecht over het aanmerkelijk belang van de Nederlandse DGA toegeëigend, zelfs als deze op enig moment al vele jaren buiten Nederland woont.

Vorenstaande is de lezen in een artikel van het FD op 31 januari 2025 (inlog). Voorbeelden voor procedures zijn Gerechtshof Den Haag d.d. 24 juni 2020 EC:I:NL:GHDHA:2020:1044 (en later Hoge Raad d.d. 1 juli 2022 ECLI:NL:HR:2022:976), Gerechtshof 's Hertogenbosch d.d. 6 juni 2023 (ECLI:NL:GHSHE:2023:2393) en Gerechtshof Amsterdam d.d. 16 februari 2023 (ECLI:NL:GHAMS:2023:808).

Noot Jongbloed Fiscaal Juristen

Deze uitspraak is behoorlijk feitelijk, maar toont maar weer eens aan dat niet elke correctie of navordering terecht is. Sinds 2015 zal voornoemde situatie minder vaak voorkomen, omdat de emigratie van een DGA dan leidt tot een conserverende aanslag Inkomstenbelasting, waarbij een fictieve vervreemdingswinst in aanmerking wordt genomen als box 2 inkomen van de DGA. Deze kan, onder voorwaarden, worden geïnd als er een dividenduitkering wordt verstrekt aan de DGA na emigratie. Daarnaast zie je in de praktijk vaak dat er wordt gekozen om de bv inwoner van Nederland te laten blijven, bijvoorbeeld als er een pensioenvoorziening aanwezig is of aanzienlijke stille reserves dan wel goodwill aanwezig zijn. Er wordt dan een nieuw bestuur aangesteld dat in Nederland is gevestigd. Als hierdoor de bv inwoner van Nederland blijft, dan zal Nederland naast voornoemde conserverende aanslag ook heffingsbevoegd blijven ten aanzien van dividenduitkeringen aan de DGA. De DGA wordt dan gezien als zogenaamd buitenlands belastingplichtige voor box 2. De Nederlandse heffing is dan meestal wel beperkt op basis van de door Nederland met andere staten overeengekomen belastingverdragen.

Tot slot

Wanneer u in de praktijk tegen een vergelijkbare situatie aanloopt of advies wenst over het emigreren als DGA van een Nederlandse vennootschap, dan helpen wij u bij Jongbloed Fiscaal Juristen graag.