De 183 dagenregeling nader beschouwd

In dit artikel gaan wij in op de werking en toepassing van de zogenaamde 183 dagenregeling. We beschrijven eerst in welke situaties hij van toepassing is en vervolgens gaan wij in op de wijze waarop wordt vastgesteld of er aan het dagencriterium wordt voldaan. We sluiten af met een korte weergave van de fiscale gevolgen, de regeling kan namelijk voordelig uitpakken voor belastingplichtigen.

Als er niets tussen landen zou worden geregeld zou een werknemer die in Nederland en in het buitenland werkt twee keer belasting moeten betalen, in het werkland omdat hij hier werkt (loonbelasting) en in het woonland omdat hij hier woont (inkomstenbelasting). Om dit te voorkomen heeft Nederland (veel) belastingverdragen gesloten. De meeste belastingverdragen bepalen dat het buitenland (werkland) het recht heeft om belasting te heffen over het loon dat de werknemer daar heeft verdiend.

Niet relevant voor de fiscale woonplaats in Nederland

In de praktijk bestaat een veel voorkomend misverstand. Wij horen vaak van mensen dat zij geen inwoner meer zijn van Nederland want ze zijn meer dan 183 dagen buiten Nederland. Dat is een misvatting die tot vervelende gevolgen kan leiden. Dit criterium is namelijk niet relevant voor het vaststellen van de fiscale woonplaats in Nederland. Zolang je een duurzame band van persoonlijke aard hebt met Nederland ben je op basis van de nationale wet fiscaal inwoner. Uiteraard kun je op basis van de toepassing van belastingverdragen dan alsnog fiscaal inwoner van een ander land zijn, de 183 dagenregeling staat hier echter los van.

Wel relevant voor de belastingheffing

De 183 dagenregeling is wel relevant voor de belastingheffing voor werknemers (en soms ook zelfstandigen) die in Nederland wonen en buiten Nederland werken in een land waarmee Nederland een verdrag ter voorkoming van dubbele belasting heeft gesloten.

Wanneer je als werknemer gedurende een jaar of binnen een periode van 12 maanden [1] meer dan 183 dagen in een land verblijft in verband met daar te verrichten werkzaamheden, dan verschuift het recht op belastingheffing naar dit land. Nederland zal dan voor de inkomsten die aan deze werkzaamheden zijn toe te rekenen voorkoming van dubbele belasting moeten verrekenen.

Dit kan natuurlijk gunstig uitpakken voor de betreffende werknemer. Ook wanneer het andere land geen belasting heft of wanneer het tarief daar lager is dan in Nederland wordt door Nederland voorkoming van dubbele belasting verleend.

Welke dagen tellen mee

De bepaling waarop de 183 dagen regeling is gebaseerd komt voort uit het OESO modelverdrag. In de Engelse versie wordt gesproken over: “the recipient is present in the other state not exceeding 183 dagen”. In de Nederlandse tekst is present vertaald als verblijf. Dit betekent dat het niet alleen gaat om de gewerkte dagen, ook dagen waarop niet wordt gewerkt tellen mee. Dit blijkt ook uit het arrest van de Hoge Raad van 14 juli 2017 ECLI:NL:HR:2017:1326. De Hoge Raad verwijst naar het commentaar bij het OESO modelverdrag waarin staat:

“Uit het commentaar op artikel 15 van het modelverdrag volgt dat als dagen van verblijf in de werkstaat niet alleen meetellen de dagen waarop daadwerkelijk in de werkstaat is gewerkt, maar tevens alle overige dagen waarop de belastingplichtige in de werkstaat aanwezig is geweest en die enig verband houden met de werkzaamheden aldaar, zoals zaterdagen, zondagen, nationale feestdagen, vakanties en vrije dagen voor, tijdens of na beëindiging van de werkzaamheden of korte onderbrekingen daarvan.”

Gevolgen voor de belastingheffing

Wanneer voldaan wordt aan de 183 dagen regel mag voor de inkomsten die toerekenbaar zijn aan deze dagen in de Nederlandse aangifte Inkomstenbelasting voorkoming van dubbele belasting worden geclaimd. In het belastingverdrag is vervolgens bepaald hoe deze voorkoming moet worden gegeven. Meestal is dit de vrijstellingsmethode oftewel evenredigheidsmethode. Je berekend dan eerst de in Nederland verschuldigde belasting over het totale wereldinkomen in box 1. Vervolgens krijg je een korting op de in Nederland te betalen belasting die gelijk is aan de uitkomst van de breuk buitenlands inkomen/ wereldinkomen.

Dit kan dus voordelig uitpakken vooral wanneer in het werkland een lager tarief wordt geheven of zelfs geen belasting wordt geheven.

Advies

In de praktijk adviseren wij regelmatig over deze en vergelijkbare situaties en verzorgen wij tevens de aangifte Inkomstenbelasting. Het kan dan gaan om uitzendingen, piloten, zeevarenden, maar ook mensen die voor hun werk niet gebonden zijn aan een vaste werkplek.

Mocht je hierover vragen hebben of advies willen inwinnen dan zijn wij je graag van dienst, stuur hiertoe gerust een e-mail.