Afrojack en Tiesto, wat is hun fiscale woonplaats

Er zijn - ook binnen ons vakgebied - collega's die er een andere manier van advisering op nahouden. De Gooische fiscalist (Frank B) was de fiscalist van veel bekende Nederlanders, ondermeer Linda de Mol, Gaston Starreveld, Afrojack en DJ Tiesto. Kennelijk was zelfs de Rolling Stones klant bij hem (uitspraak rechtbank)  In 2018 is er een FIOD inval geweest bij de heer Frank B en kwamen veel fiscale artiesten onder een vergrootglas te liggen. De totale fiscale schade zou de 100 miljoen overschrijden. Onder de huidige wetgeving zouden dit soort internationale adviseringen (spontaan) moeten worden gemeld bij de Belastingdienst (Dac 6) . De fiscale schade is enorm en loopt voor de betrokken artiesten in de tientallen miljoenen. De fiscalist voert nog een procedure tegen de FIOD (geen succes) en is in 2023 door Italië uitgeleverd aan de Verenigde Staten en wacht hier op zijn gevangenisstraf (maximaal 8 jaar, aldus Follow the Money). In dit interview met het FD vertelt de heer Frank B zijn persoonlijke verhaal. Maar wat is er eigenlijk aan de hand?

Waar woont een DJ ?

De procedure van Afrojack ((Rechtbank Rotterdam d.d. 16 juli 2024 ECLI:NL:RBROT:2024:6658) geeft een mooi kijkje in de fiscale keuken. In 2011 nam de carrière van DJ Afrojack een vlucht. De DJ was nog weinig in Nederland maar moest hier wel over zijn wereld inkomen belasting betalen (artiesten en sportersregeling), dit moest toch anders kunnen? Afrojack moest ervoor zorgen dat hij geen inwoner van Nederland meer was en hiermee zijn banden met Nederland zoveel mogelijk verbreken. Hij wilde op dat moment gaan samenwonen met zijn vriendin in de Verenigde Staten maar ook dit is geen belastingparadijs.

Er is een structuur opgezet waarbij Afrojack een fiscale nomade was, dus geen inwoner van Nederland maar ook niet van de VS (beperkt aantal dagen aldaar aanwezig). Het belastingtarief over zijn inkomen zou hiermee dalen van 52% tot 15% (bij Tiesto zelfs 8%). En zo wordt het plan in gang gezet. De eigen woning verkopen aan zijn BV, uitschrijven uit Nederland, familie zo min mogelijk bezoeken, geen abonnementen meer in Nederland en het oprichten van bedrijf op Cyprus waarvan de aandelen worden gehouden door trust op Guernsey.

In de aangifte in Nederland wordt als woonplaats ingevuld XXX (de code voor iemand die nergens woont). Uiteindelijk wordt een emigratie aangifte (M biljet) ingevuld en wordt in Nederland gesteld "ik woon in de VS" en in de VS wordt gesteld "Ik woon in Nederland". De fiscalist wordt uiteindelijk niet veroordeeld voor het opzettelijk doen van een onjuiste aangifte omdat hij smetteloos bekend stond (niet vaker in de fout gegaan) en daarnaast heeft de zaak wel erg lang geduurd (overschrijding van de redelijke termijn).

Door het FIOD onderzoek is alle advisering en mailverkeer boventafel gekomen. Tiesto heeft afgerekend met de belastingautoriteiten in de VS (ongeveer 18 miljoen) en Afrojack rekent af met de Nederlandse belastingdienst.

Aansprakelijkheid van de belastingadviseur

De heer Frank B stelt dat hij niet alleen heeft gehandeld en dat zijn werkgever (Greenberg Traurig) aansprakelijk is. Tiesto heeft een procedure tegen dit kantoor (inzet 18 miljoen euro) verloren (FD 1 augustus 2024). De rechtbank Amsterdam erkent dat de advisering niet deugde maar stelt hiertegenover dat de artiest daarvan geen schade ondervonden heeft. De advocaten van Tiesto houden vol dat er wel degelijk schade is ontstaan en overwegen om in hoger beroep te gaan. Ook Afro Jack heeft een procedure lopen tegen hetzelfde kantoor, de uitspraak hierover is er nu nog niet. Het strafrechtelijk onderzoek tegen Afro Jack is jaren geleden al gesepondeerd  (gebrek aan bewijs)

Noot fiscaal jurist inzake woonplaats en internationaal advies

Waar je woont moet je belasting betalen. Als er in het buitenland ook al belasting is betaald mag men dit meestal in Nederland verrekenen. De basis vraag is bij een emigratie altijd "waar woont iemand". Soms woont iemand in 2 of meerdere landen en dan zal de Tie Breaker rule duidelijkheid moeten geven. In onze praktijk bepalen wij vaak voor emigratie waar een persoon woont, indien gewenst en/of noodzakelijk wordt dit vooraf afgestemd met de Belastingdienst (vaak lastige discussie omdat dit van feiten afhankelijk is). Als er nog een woning in Nederland is maakt dit de discussie niet eenvoudiger (zie procedure Gerechtshof in 2024). Onderwerpen die dan aan de orde komen zijn:

• Waar leeft de persoon?
• Waar verblijft zijn gezin?
• Waar gaan de kinderen naar school?
• Waar wordt een (gemeubileerde) woning aangehouden?
• Waar wordt het meest gas, electra, water gebruikt?
• Waar neemt men deel aan het sociale en maatschappelijke leven?
• Waar gaat de persoon naar de dokter, sport, etc.?
• Waar heeft men zijn of haar commerciële en financiële belangen?

Bij een sporters, piloot of artiest is het vaak de vraag waar deze persoon woont. Het gehele jaar wordt er over de wereld getrokken en als er geen partner of gezin is, is het lastig om te bepalen waar het centrum van het sociale en economische leven is gelegen (artikel 4 AWR). Bij de genoemde DJ's wordt er een bedrijf opgericht op Cyprus (lage winstbelasting). De artiesten betalen vaak ook belasting in het land waar wordt opgetreden en deze kan dan meestal in Cyprus worden verrekend. De aandelen worden gehouden door een trust op een mooi eiland (in dit geval Guernsey) waarbij de stelling in wordt genomen dat de DJ officieel geen eigenaar is van het bedrijf en/of de trust. De DJ's kunnen echter wel uitkeringen uit de trust ontvangen. De stelling is vaak dat de trust is opgericht vanuit aansprakelijkheidsoogpunt en niet vanuit fiscaal oogpunt. In de huidige tijd moeten (agressieve) internationale fiscale adviezen (op grond van DAC 6 wetgeving) spontaan worden gemeld bij de Belastingdienst.