Zorgverleners in de thuiszorg

Zorgverleners in de thuiszorg worden steeds vaker als werknemer gezien (en dus niet meer als ondernemer). Er zijn verschillende situaties denkbaar, deze worden in dit artikel behandeld. Door een wetswijziging is het denkbaar dat zorgverleners toch weer ondernemers zijn.

Zorgverleners en belastingen

Er zijn vier situaties in de praktijk te onderscheiden:

1. Zorgverlener werkt via zorginstelling (thuiszorg in natura): sinds 1 juli 2015 geldt de wet Kwaliteit en Geschillen zorg (vroeger de kwaliteitswet). Door deze nieuwe wet kunt u weer als ondernemer in de zorg werken. U moet dan wel zelf verantwoordelijk zijn voor de zorg die wordt verleend. Het is verstandig om volgens deze voorbeeldovereenkomst te werken. De voorbeeldovereenkomst ziet op de situatie waarin u via een zorginstelling werkt. Er is nog geen overeenkomst voor situaties waarbij u via een zorgverzekeraar of andere organisatie gaat werken. Oude contracten (uit 2014) moeten worden herzien.
2. Zorgverlener werkt via zorgkantoor (zorgpilot): als u via de pilot werkt, bent u niet in dienstbetrekking. Of u ondernemer bent hangt af van de feiten en omstandigheden (zie onder).
3. Zorgverlener werkt voor de klant / particulier: de particulier voldoet de rekening (eventueel uit een persoonsgebonden budget). Het zal van de feiten en omstandigheden afhangen of u ondernemer of werknemer bent. Meestal bent u - bij meerdere opdrachtgevers en een goed contract (en uitvoering) - ondernemer.
4. Combinatie van 1-3.

Wanneer is zorgverlener een ondernemer?

Er zijn een aantal onderdelen die voor ondernemerschap van belang zijn. De belangrijkste zijn:

1. Zelfstandigheid: bij zorg in natura kan de zorgverlener de (AWBZ) zorg niet zelfstandig (onder eigen naam) en voor eigen rekening en risico uitvoeren. Dit is exclusief voorbehouden aan de zorgaanbieders in Nederland . De zorgaanbieder zal regels (een zorgplan) en instructies opleggen aan de zorgverlener, dit maakt ondernemerschap lastig. Conclusie: er is al snel sprake van een gezagsverhouding.
2. Ondernemersrisico: de zorgaanbieder zal vrijwel altijd de factuur van de zorgverlener betalen, een debiteurenrisico is dus beperkt of niet aanwezig. Het risico is vrijwel gelijk aan het risico dat salaris niet wordt betaald. Ook het risico dat er geen werk is tijdens ziekte / vakanties is meestal beperkt. Conclusie: beperkt ondernemersrisico.
3. Dienstbetrekking: er is gezag, er wordt iets betaald en de arbeid wordt (persoonlijk) door de zorgverlener verricht. Dit lijkt erg veel op een dienstbetrekking.

Kijk voor bovenstaande naar diverse uitspraken van rechters, onder meer Gerechtshof Den Haag d.d. 18 november 2015 (ECLI NL GHDHA 2015 3255).

Mogelijkheden voor zorgverlener in 2017 en 2018  

De nieuwe wetgeving (de wet Kwaliteit, Klachten en geschillen Zorg, de Wkkgz) stelt andere eisen aan de zorgverlener. Daarnaast liggen er thans concept-overeenkomsten bij de Belastingdienst die ervoor zorgen dat een zorgverlener wel ondernemer is. De zorgverlener heeft door de wetgeving meer verantwoordelijkheid. De praktijk zal nu moeten leren in hoeverre een zorgverlener ook echt ondernemer is, zorgvuldigheid is een vereiste.

Wij helpen diverse organisaties en zorgverleners bij discussies met de Belastingdienst, bel ons gerust voor een vrijblijvende afspraak.

Procedure thuiszorg wel ondernemer

Het Gerechtshof in Den Haag ziet een zorgverlener wel als IB ondernemer. Dit ondanks dat de zorginstelling rechtstreeks contracten sloot met de zorgvrager en het feit dat de zorginstelling eind verantwoordelijke bleef voor de kwaliteit van de zorg en het opstellen van de zorgplannen. De feiten

• mevrouw X staat ingeschreven in het BIG register
• mevrouw x is verpleegkundige en werkt voor 24 uur bij een ziekenhuis
• mevrouw x werkt daarnaast nog voor 6 bemiddelingskantoren, ze voert de werkzaamheden na eigen inzicht uit
• mevrouw x factureert soms rechtstreeks aan de zorgvragers
• bij ziekte of vakantie zoekt mevrouw X zelf vervanging
• de zorginstelling maakt afspraken met de zorgvrager
• mevrouw x heeft zelf een beroepsaansprakelijkheidsverzekering afgesloten (medische fouten)

Volgens de Rechtbank en het Gerechtshof is mevrouw X ondernemer. Ze voldoet niet aan het urencriterium en heeft dus geen recht op ondernemersfaciliteiten. Ze is echter wel ondernemer.

Bron thuiszorg en rechtspraak

Gerechtshof Den Haag d.d. 19 december 2017 (ECLI:NL:GHDHA:2017:3799)