De fiscale eenheid Vpb in het geding!

Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft op 22 februari 2018 in de twee gevoegde zaken C‑398/16 en C‑399/16 geoordeeld dat de fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting strijdig is met het Europese recht. De Staatssecretaris van Financiën heeft hier reeds op geanticipeerd, echter lijkt dit nadelig uit te pakken voor binnenlandse situaties. Het verzamelbesluit is in april 2024 geactualiseerd (raadplegen)

De procedure

De procedure betrof een Zweedse vennootschap die geld heeft uitgeleend aan een Nederlandse vennootschap. Deze Nederlandse vennootschap heeft op haar beurt het geld gestort in een Italiaanse vennootschap. Deze Italiaanse vennootschap koopt met dit kapitaal de aandelen in een Italiaanse beursgenoteerde vennootschap.

In geschil was of de rente die de Nederlandse vennootschap betaalt onder de toepassing van artikel 10a Wet op de vennootschapsbelasting 1969 valt en derhalve niet aftrekbaar is.

De Nederlandse vennootschap voert daarbij aan dat zij niet onder de toepassing van artikel 10a Wet op de vennootschapsbelasting 1969 zou vallen indien zij een fiscale eenheid zouden kunnen vormen met de Italiaanse vennootschap waarin zij het kapitaal gestort hebben. Het HvJ EU heeft geoordeeld dat dit in strijd is met artikel 49 en 54 VWEU (vrijheid van vestiging), waardoor Nederland de renteaftrek niet mag weigeren.

Spoedreparatie

De Staatssecretaris van Financiën heeft reeds naar aanleiding van de Conclusie van de Advocaat-Generaal van het HvJ EU d.d. 25 oktober 2017 reparatiewetgeving aangekondigd. Deze reparatiewetgeving houdt in dat de renteaftrekbeperking ter voorkoming van winstdrainage (artikel 10a van de Wet Vpb 1969), de deelnemingsvrijstelling (artikel 13, negende tot en met vijftiende lid, alsmede zeventiende lid, van de Wet Vpb 1969), de renteaftrekbeperking bovenmatige deelnemingsrente (artikel 13l van de Wet Vpb 1969) en de verliesverrekening bij wijziging van het belang (artikel 20a van de Wet Vpb 1969) moeten worden toegepast als ware er geen fiscale eenheid (in de zin van artikel 15 van de Wet Vpb 1969). Met deze spoedreparatiemaatregel wordt bereikt dat een fiscale eenheid in binnenlandse verhoudingen op dezelfde wijze wordt behandeld als een vergelijkbare EU-situatie.

Ook voor de afdrachtvermindering voor dooruitdelingen in de Wet op de dividendbelasting 1965 (artikel 11) wordt geregeld dat deze moet worden toegepast als ware er geen fiscale eenheid (in de zin van artikel 15 van de Wet Vpb 1969).

De spoedreparatiewetgeving betekent dat de renteaftrekbeperking zoals deze in 10a Wet Vpb 1969 is opgenomen van toepassing blijft voor zowel binnenlandse als grensoverschrijdende situaties, hetgeen er feitelijk toe leidt dat deze spoedreparatie alleen maar nadelig uit kan vallen voor binnenlandse situaties.

De spoedreparatie zal in het tweede kwartaal van 2018 naar de Tweede Kamer worden gestuurd. Richting de toekomst wenst de Staatssecretaris van Financiën een toekomstbestendige "concernregeling" in te voeren.

Belang voor de praktijk

Hoewel dit arrest ziet op een internationale situatie die zich binnen de Europese Unie afspeelt, houdt de spoedreparatie in dat de fiscale eenheid voor de binnenlandse situaties nadelig uit kan pakken.

Voorbeeld

Een Nederlandse Holding heeft een compensabel verlies en geld uitgeleend aan haar dochtermaatschappij. Deze dochtermaatschappij heeft daar in het verleden een kleindochtermaatschappij met beleggingsvermogen mee aangeschaft. De dochtermaatschappij vormt samen met haar kleindochtermaatschappij een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting. Door de spoedreparatiewetgeving resulteert bovenstaande erin dat de rente die dochtermaatschappij betaalt niet voor aftrek in aanmerking komt.

Bovenstaande is niet de enige nadelige consequentie. Wilt u meer weten over de gevolgen voor uw situatie? Neem dan contact op met de auteur van dit artikel.