Deelnemingsvrijstelling

De deelnemingsvrijstelling houdt in dat voordelen uit hoofde van een deelneming worden vrijgesteld voor de vennootschapsbelasting. Deze vrijstelling leidt er dan ook toe dat winsten van een deelneming slechts één maal in de heffing worden betrokken.

Wanneer is er sprake van deelneming?

Van een deelneming is sprake indien een aan de vennootschapsbelasting onderworpen lichaam een belang van ten minste 5% houdt in een vennootschap waarvan het kapitaal geheel of ten dele in aandelen is verdeeld. Daarnaast kan de deelnemingsvrijstelling ook van toepassing zijn op voordelen die afkomstig zijn uit een fonds voor gemene rekening, coöperatie of commanditaire vennootschap.

Ook vrijstelling van aan- en verkoopkosten van de onderneming

De deelnemingsvrijstelling is niet alleen van toepassing op de voordelen die worden genoten maar heeft ook betrekking op de aan- en verkoopkosten van de deelneming. Onder aankoopkosten vallen onder andere advocaatkosten, notariskosten en aankoopprovisies. De aankoopkosten zijn niet aftrekbaar maar dienen geactiveerd te worden en verhogen het opgeofferd bedrag voor de deelneming.

Ook de kosten van de verkopende partij vallen onder de deelnemingsvrijstelling en leiden niet tot aftrek. Onder verkoopkosten vallen onder andere advocaatkosten, notariskosten en verkoopprovisies.

Earn-out en balansgaranties

Bij de (ver-)koop van een deelneming komt het geregeld voor dat de koopsom afhankelijk is van toekomstige resultaten of dat er (balans-)garanties overeengekomen worden. Dergelijke afspraken vallen ook onder de deelnemingsvrijstelling. Wordt de koopsom verhoogd, bijvoorbeeld als gevolg van het behalen van een bepaalde omzet of EBITDA, dan wordt dit bedrag vrijgesteld overeenkomstig de deelnemingsvrijstelling.

Stel dat er uit een boekenonderzoek blijkt dat te weinig omzetbelasting is aangegeven en afgedragen, in dat geval zou een balansgarantie ertoe kunnen strekken dat de koopsom verlaagd wordt. Deze kostenpost valt dan ook onder de deelnemingsvrijstelling en leidt dus niet tot aftrek.

Doorgaans vinden dergelijke betalingen plaats na het jaar waarin de deelneming is verkocht en wordt de toepassing van de deelnemingsvrijstelling wel eens vergeten.Voor meer informatie over de earn-out zie dit artikel. 

Beleggingsdeelneming

De wetgever heeft beoogd om mobiel kapitaal van een concern dat laag belast kan renderen niet onder de deelnemingsvrijstelling te scharen. De deelnemingsvrijstelling is dan ook niet van  toepassing op zogenaamde beleggingsdeelneming. Daarbij gaat het vaak om buitenlandse deelnemingen waarin beleggingen worden aangehouden of waarin beleggingsactiviteiten de overhand hebben.

Er is echter een tegenbewijsmogelijkheid, daarbij moet aannemelijk worden gemaakt dat er – naar Nederlandse maatstaven – voldoende belasting wordt betaald.

Belang voor de praktijk

Er bereiken ons geregeld vragen die betrekking hebben op de toepassing van deelnemingsvrijstelling, die ontstaan nadat de verkoop heeft plaatsgevonden. Vragen waarbij opbrengsten wel onder de deelnemingsvrijstelling zouden moeten vallen maar kosten niet (en dus tot aftrek leiden). In de meeste gevallen liggen de feiten al vast, de verkoop heeft immers plaatsgevonden. Wilt u de deelnemingsvrijstelling optimaal benutten, neem dan contact op met de auteur van dit artikel om te bekijken wat de mogelijkheden zijn.