Letselschadevergoeding is winst uit onderneming

In dit artikel behandelen wij een uitspraak van de rechtbank en het gerechtshof over de belastbaarheid van een schadevergoeding ontvangen door een ondernemer na een bedrijfsongeval. De ondernemer organiseert sportactiviteiten en krijgt tijdens haar werk een ongeval, er valt een hakbijl op haar voet, dit met blijvend letsel tot gevolg. Ze ontvangt een schadevergoeding van € 480.000, hiervan is € 390.000 voor verlies van arbeidsvermogen en € 80.000 voor immateriële schade. De bedragen worden in de periode van 2015 - 2019 uitgekeerd. De vrouw was van mening dat het grootste deel van de vergoeding onbelast moet zijn. De Belastingdienst is van mening dat het grootste deel belast moet zijn. De rechtbank gaf de vrouw grotendeels gelijk, het Gerechtshof niet, tevens wordt een heldere toelichting gegeven.

Letselschadevergoeding ook over zwart inkomen

Bij de begroting van de schade wegens verlies van arbeidsvermogen mag ook rekening worden gehouden met de inkomsten uit zwart werk van de benadeelde, dit aldus de Hoge Raad op 12 april 2024 (ECLI:NL:HR:2024:568). Deze uitspraak was in lijn met eerdere uitspraken van de rechtbank en het Gerechtshof op 15 november 2022 (ECLI:NL:GHDHSA:2022:2673), het Gerechtshof verwees hierbij ook naar een eerdere uitspraak van ons hoogste rechtscollege (Hoge Raad 24 november 2000 ECLI:NL:HR:2000:AA8453). De Belastingdienst zal nu - via de verzekeraars en de uitspraken - op zoek gaan naar zwart geld (artikel FD 14 oktober 2024). Of deze informatie rechtsgeldig kan worden verkregen is nog maar de vraag. De Belastingdienst mag op basis van eerdere gerechterlijke uitspraken geen grote hoeveelheden data zonder specifieke aanleiding opvragen (derdenonderzoek). In 2017 is de Belastingdienst al eens teruggevloten bij het opvragen van camerabeelden boven snelwegen (artikel). Ook het verschoningsrecht van advocaten kan en zal problemen opleveren.

Rechtbank over letselschadevergoeding bij ondernemer

Hoewel de vergoeding voor verlies aan arbeidsvermogen onbelast is wordt een deel van de vergoeding (zoals voor coaching en hulpmiddelen) tot de belastbare winst van de onderneming gerekend. De rechtbank stelde de schade vast op € 35.000, waarbij het meerdere belastbaar werd verklaard. De rechtbank gaf de ondernemer uiteindelijk grotendeels gelijk op verschillende punten en kende proceskosten en een terugbetaling van het griffierecht toe. De Belastingdienst ging in hoger beroep en met succes.

Gerechtshof over letselschadevergoeding bij ondernemer

De Belastingdienst was van mening dat - met uitzondering van de € 40.000 voor (im) materiele schadevergoeding en € 80.000 voor verlies aan arbeidsvermogen - het overige deel van de vergoeding belast moest worden als winst uit onderneming. Al met al zou € 350.000 belast moeten worden aldus de inspecteur. Het Gerechtshof ging er weer eens goed voor zitten en maakte een zorgvuldige en uitgebreide analyse van de schadevergoeding. De rechter komt tot het volgende:

Verlies van arbeidsvermogen behoort in beginsel tot de winst uit onderneming;
Dit is anders als sprake is van blijvende arbeidsongeschiktheid;
De fiscale rechter kijkt met name naar de mening van de deskundigen (zoals een letselschadespecialist) tijdens de reguliere procedure;
De letselschadespecialist kwam tot een onverdeling in (a) verlies zelfredzaamheid (b) schade huishoudelijke hulp (c) overige materiële schade en (d) immateriële schade. Deze vergoedingen hebben in beginsel betrekking op schade die in de privé sfeer ligt en niet in de ondernemingssfeer.
Hhof oordeelde derhalve dat de inspecteur dan aannemelijk moet maken dat er een vergoeding wordt verstrekt voor een bron van inkomen;
Volgens de inspecteur verricht de ondernemer fysiek werk maar ook bureauwerk (organiseren van events). Van de vergoeding ziet een deel op de vergoeding van fysiek werk (€ 80.000). Ruim € 300.000 ziet op een vergoeding van de andere werkzaamheden.
De ondernemer maakt helder en duidelijk aannemelijk dat er sprake is van een definitief verlies van arbeidsvermogen en blijvende arbeidsongeschiktheid op een groot deel van haar ondernemingsactiviteiten. Na het ongeval verzorgt de ondernemer enkel nog presentaties omdat zij fysiek niet meer in staat was de andere activiteiten te verrichten.

Noot fiscaal jurist inzake letselschade vergoeding

Conclusie: Een groot deel vergoeding blijft belastingvrij ! Het hof is en blijft van oordeel dat de inspecteur niet voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat de vergoeding van materiële schade in verband staat met een bron van inkomen. De inspecteur heeft ook niet aannemelijk gemaakt dat er ten aanzien van deze component een relatie bestaat met de onderneming. De vergoeding is grotendeels onbelast.

In het geval waarbij een ondernemer bij een bedrijfsongeval schade wordt toegebracht kan deze ondernemer - als een derde schuld heeft - een schadevergoeding claimen. Wanneer die schadevergoeding door de verzekeraar van degene die de schade heeft veroorzaakt in het algemeen voor het blijvend verlies van arbeidskracht wordt toegekend, ligt deze buiten de inkomenssfeer en is deze derhalve onbelast. Wordt de schadevergoeding echter toegekend ter (tijdelijke) vervanging van gederfde of te derven winst uit onderneming, dan is deze belast (zie hiertoe het Gerechtshof in 2019). In de uitspraak wordt helder en per onderdeel een uitsplitsing gemaakt over belaste en onbelaste vergoedingen ingeval van een geluk.

Belangrijk is wel dat dat stukken en rapporten bij de letselschade procedure worden meegewogen bij de fiscale procedure. Een kundige letselschade advocaat zal hiermee rekening houden bij de procedure en/of vaststellingsovereenkomst. Vaak wordt de fiscale claim op het bordje van de verzekeraar gelegd. Bij vragen kunt u ons een e-mail sturen.