Wijziging schenkbelasting 2023

Onderdeel 8 van het besluit over de eenmalige verhoogde vrijstelling schenkbelasting is geactualiseerd naar aanleiding van de verlaging van de eenmalig verhoogde vrijstelling schenkbelasting voor schenkingen ten behoeve van een eigen woning (jubelton) per 1 januari 2023 en de afschaffing daarvan per 1 januari 2024. 

Met ingang van 1 januari 2023 is de jubelton verlaagd tot € 28.947. Deze vrijstelling geldt voor een schenking ten behoeve van de eigen woning, mits de schenking voldoet aan de wettelijk vastgelegde voorwaarden. De jubelton zal per 1 januari 2024 volledig worden afgeschaft. 

De afschaffing van de jubelton heeft gevolgen voor met name de spreidingsmogelijkheid. De spreidingsmogelijkheid houdt in dat de verkrijger die in een kalenderjaar de eenmalig verhoogde vrijstelling eigen woning slechts gedeeltelijk heeft benut, in de twee daaropvolgende kalenderjaren aanvullende schenkingen voor de eigen woning van dezelfde schenker onder het restant van de eenmalig verhoogde vrijstelling mag brengen, mits aan alle voorwaarden is voldaan. Deze bepaling is per 1 januari 2023 komen te vervallen. Wel is er een overgangsrecht opgenomen voor schenkingen die voor het eerst in 2021 of 2022 zijn gedaan. Voor deze schenkingen geldt dat een eventueel restant van de vrijstelling nog in 2023 kan worden benut.  

De bestedingseis houdt in dat een schenking met toepassing van de verhoogde vrijstelling eigen woning uiterlijk in het tweede kalenderjaar volgend op het eerste kalenderjaar waarvoor een beroep op de vrijstelling is gedaan, moet zijn besteed ten behoeve van de eigen woning. Deze bepaling blijft in tegenstelling tot de spreidingsmogelijkheid wel van kracht, ongeacht het jaar waarin de schenking is ontvangen. Voor een schenking in 2023 betekent dit, dat de schenking uiterlijk op 31 december 2025 besteed moet worden aan de eigen woning.  

In onderdeel 6 van het besluit is een goedkeuring opgenomen ter voorkoming van samenloop van vennootschapsbelasting en schenkbelasting. Onder voorwaarden keurt de staatssecretaris goed dat geen schenkbelasting wordt geheven over een schenking van een bedrag dat tot de belastbare winst voor de vennootschapsbelasting wordt gerekend. In een afzonderlijk artikel wordt nader ingegaan op de werking van deze samenloopvrijstelling (bij de overdrachtsbelasting) en de toepassing in de praktijk (lees hier).  

In onderdeel 10 van het besluit is een goedkeuring opgenomen die de mogelijkheid opent om schenkbelasting terug te krijgen in de situatie dat een schuldigerkenning vervalt bij overlijden. 

Als schenker kunt u ervoor kiezen om het te schenken bedrag niet meteen aan de ontvanger te betalen, maar in plaats daarvan een bedrag schuldig te erkennen dat pas op een bepaald tijdstip opeisbaar is. Dit wordt een schenking onder schuldigerkenning, dan wel een schenking op papier genoemd. De schenking vindt plaats op het moment van de schuldigerkenning en de verkrijging. Dit is tevens het moment waarop schenkbelasting wordt geheven. 

In de situatie waarin de opeisbaarheid van de schenking onder schuldigerkenning is gekoppeld aan het overlijden van de schenker, is sprake van een zogenoemde schenking ter zake des doods. Indien deze schenking tijdens het leven niet reeds is uitgevoerd, komt de schenking op het moment van overlijden te vervallen voor zover de schenking niet is vastgelegd in een notariële akte of niet door de schenker persoonlijk is aangegaan. 

Bovenstaande leidt ertoe dat de schuld uit hoofde van de schuldigerkenning komt te vervallen. Dit zou betekenen dat over het schuldig erkende bedrag naast de eerder geheven schenkbelasting op het moment van overlijden ook erfbelasting verschuldigd kan zijn.  

In het geactualiseerde besluit is opgenomen dat de eerder geheven schenkbelasting door de inspecteur kan worden verminderd voor het gedeelte van de schuldigerkenning dat is komen te vervallen. De vermindering wordt verleend op het verzoek van de belastingplichtige door het doen van aangifte schenkbelasting. Indien de begiftigde tevens erfgenaam is, dan mag de inspecteur de te verminderen schenkbelasting in mindering brengen op de verschuldigde erfbelasting. 

2023 Is het laatste jaar waarin een beroep gedaan kan worden op de eenmalig verhoogde schenkingsvrijstelling ten behoeve van de eigen woning. Indien in 2021 of 2022 reeds een bedrag is geschonken onder toepassing van deze stakingsvrijstelling, maar niet de volledige vrijstelling is benut, dan mag het restant nog in 2023 worden geschonken. Deze spreidingsmogelijkheid is vervallen per 1 januari 2023, wat betekent dat een eventueel onbenut deel van de schenkingsvrijstelling na 2023 niet meer benut kan worden. 

Een schenking onder schuldigerkenning wordt vaak toegepast in de situatie waarin ouders vermogen willen overdragen aan de volgende generatie, maar nog zelf over dit vermogen wensen te beschikken tot aan het overlijden. In het geactualiseerde besluit is opgenomen dat deze schenking op het moment van overlijden komt te vervallen, indien de schenking niet is vastgelegd in een notariële akte. De schenking wordt dan toegevoegd aan de nalatenschap. Indien u voornemens bent om te schenken onder schuldigerkenning en u legt dit niet vast in een notariële akte, dan dient u de schuld uiterlijk 180 dagen voor uw overlijden af te lossen. Op deze wijze voorkomt u dat de schenking alsnog in de nalatenschap terecht komt.