Verschillende vormen van een schenking

Leeft bij u het idee om een schenking te doen, wellicht aan uw kinderen, kleinkinderen, of broer en zus? Een dusdanige schenking kunt u op verschillende manieren vormgeven. In dit artikel zetten wij verschillende vormen uiteen, zo kunt u een weloverwogen beslissing met betrekking tot de schenking maken.

1.    Schenking van geld

Geld kan op twee manieren worden geschonken, namelijk contant en giraal. Schenking van contante bedragen kan eenvoudig plaatsvinden door het geld van hand tot hand te verstrekken. Bewijstechnisch is een girale schenking meer aan te raden; de overboeking van een bedrag van de rekening van de schenker naar de rekening van de verkrijger.

De bewijslast dat het vermogen is geschonken, rust op de belastingplichtige. Daarmee de verkrijger. Daarom is het aan te bevelen om de schenkingen ook schriftelijk vast te leggen. Achteraf kan dan geen onduidelijkheid bestaan over de kwalificatie van de overgang van het vermogen (schenking of geldlening). Schriftelijke vastlegging heeft als bijkomend voordeel dat duidelijkheid bestaat over eventueel aan de schenking verbonden voorwaarden. Denk bijvoorbeeld aan een uitsluitingsclausule, bepalingen over bewind of een ontbindende en / of opschortende voorwaarde.

2.    Schenking in natura

Schenking in natura is ook mogelijk, denk aan het schenken van een auto of de schenking van een effectenportefeuille. Een schenking van een auto of effectenportefeuille geschiedt door overschrijving (tenaamstelling).

3.    Papieren schenking

Als tijdens leven geen (of niet voldoende) middelen voorhanden zijn om te schenken of als u nog de beschikking wenst te houden over uw vermogen, kan worden gekozen voor een 'papieren schenking'. De papieren schenking kent in feite twee vormen, de notariële schuldigerkenning en de onderhandse schuldigerkenning. De vorderingen die de ontvanger krijgt, worden doorgaans pas opeisbaar bij uw overlijden.

In de praktijk bestaat ook het fenomeen 'repeterende schenking' in één akte. Deze houdt in dat in één akte ook schuldigerkenningen worden gedaan die pas in de toekomst hun werking zullen hebben. Door een bepaling in onze Successiewetgeving [1] moeten dit soort terugkerende prestaties echter tot één belastbaar bedrag worden samengevoegd. Dat totaalbedrag is dan belastbaar op het tijdstip waarop de eerste van de opschortende voorwaarden wordt vervuld.

3.1.       Erkenning schenkingen

De papieren schenking kan dus zowel notarieel als onderhands worden vormgegeven. Schuldigerkenningen hebben echter pas fiscaal voordeel (voor de erfbelasting) als deze ten tijde van het overlijden van de schenker(s) worden 'erkend'. Dat is volgens de fiscale wetgeving slechts het geval bij:

• Een schenking die door de schenker persoonlijk is verricht en als hiervan een notariële akte is opgemaakt;
• Een onderhandse akte mits er bij overlijden reeds een begin van uitvoering is gegeven aan de schenking. Dit volgt uit een arrest van de Hoge Raad [2]. Dat betekent dat tijdens leven van de schenker al een begin is gemaakt met de aflossing. Overigens is het betalen van rente niet een begin met de uitvoering.

Tip van de adviseur: in de praktijk worden schuldigerkenning vooral in een notariële akte vastgelegd. Hiermee kan discussie met de Belastingdienst voorkomen worden.

3.2.       Voorkomen artikel 10 SW (verkrijging genotsrechten)

Let bij schenkingen met schuldigerkenning op voor de toepassing van artikel 10 uit onze Successiewet 1956. Deze bepaling richt zich tegen het ontgaan van erfbelasting door omzetting van een vol eigendomsrecht in een vruchtgebruik of een periodieke uitkering, die van het leven afhankelijk is. Deze rechten eindigen bij het overlijden en maken dan geen deel uit van de nalatenschap van de erflater, zodat een besparing van erfbelasting kan worden gerealiseerd. Artikel 10 SW bepaalt daarom dat in bepaalde gevallen een fictieve erfrechtelijke verkrijging wordt geconstateerd.

Om toepassing van artikel 10 SW bij het overlijden van de schenker te voorkomen, dient de schenker jaarlijks 6% te betalen over het bedrag van de schuldig gebleven schenking. Essentieel hierbij is dat de rente daadwerkelijk wordt betaald, enkel het bijschrijven van de rente is niet voldoende om aan de toepassing van artikel 10 SW te ontkomen.

Tip van de adviseur: als er een achterstand in de betaling van de rente is, kan de toepassing van artikel 10 SW nog worden voorkomen door middel van op de juiste manier vormgegeven inhaalbetalingen [3].

4.    Noot van de adviseur

Als de schuldigerkenning over meerdere jaren wordt verspreid, dan kan een aanzienlijke besparing van erfbelasting worden gerealiseerd. Zowel de bedragen die schuldig worden erkend als de betaling van de rente verlagen immers de nalatenschap. Het advies is dus om hier tijdig mee te starten of in ieder geval de mogelijkheden te laten beoordelen door een deskundige.

5.    Tot besluit

Heeft u naar aanleiding van dit artikel nog vragen of wenst u meer informatie te vergaren? Neem dan gerust eens – geheel vrijblijvend – contact op met onze onderstaande adviseurs.