Familiefonds en estate planning

Een familiefonds wordt steeds vaker gebruikt om fiscaal vriendelijk vermogen over te dragen aan de volgende generatie (de kinderen). Via een fonds gezamenlijk beleggen is aantrekkelijk omdat de ouders de zeggenschap over het vermogen behouden en tevens schenk- of erfbelasting kunnen besparen. Het familiefonds in het kort

• Een deel van het familievermogen wordt overgedragen aan een fonds
• Het fonds zal participaties verstrekken (soort aandelen)
• Vervolgens worden participaties geschonken aan de kinderen, bij schenkingen lager dan €130.000 is slecht 10% belasting verschuldigd en niet het hoge tarief van 20%. Tariefsvoordeel 10%!
• Over de waardestijging in de toekomst is geen belasting verschuldigd.
• Nieuwe (veel belovende investeringen) kunnen ook direct in een familiefonds worden ondergebracht. Hierbij kunt u denken aan een bedrijf of (bedrijfs) panden.
• Een familiefonds wordt gezien als belegging en is niet zelfstandig belastingplichtig. De deelnemers moeten zelf belasting betalen in box 2 of box 3.
• Let op : Bij minderjarige kinderen moeten de ouders de participatie in hun aangifte opnemen.
• Let op : laat u adviseren, soms is er 8% (en dadelijk 10,1%) overdrachtsbelasting verschuldigd.

Nieuws familie lening 2024

Familiefonds bij vermogende particulieren

Regelmatig worden er door (oudere) ondernemers, DGA's en / of vermogende particulieren vragen gesteld over de gevolgen bij overlijden. In de meeste gevallen moet er ruim 40% belasting worden betaald over het vermogen (in de bv en privé). Bij zuivere privé vermogens (geen bv) is de heffing gemiddeld 20%. In steeds meer gevallen is de toekomstige erfbelasting niet in contanten aanwezig en moeten er voordien stappen worden genomen. Bij ondernemers is de bedrijfsopvolgingingsregeling de meest voordelige optie. Om het vermogen bij elkaar te houden, kan dit prima werken met een besloten fonds voor gemene rekening.

Besloten fonds voor gemene rekening en fiscus

In het kader van de estate planning wordt steeds vaker gekozen voor een (besloten) fonds voor gemene rekening, populair gezegd "het familiefonds". Dit familiefonds kent een bewaarder, een beheerder en een participant. De bewaarder en beheerder zijn meestal een stichting. Het familiefonds kan goed worden gebruikt om het familiekapitaal - ook na schenkingen en verervingen - bij elkaar te houden. De deelnemers in het fonds (meestal ouders, kinderen en kleinkinderen) brengen het vermogen onder in een fonds. In ruil voor de inbreng krijgt de deelnemer (of participant) een participatie uitgereikt. Deze participaties kunnen dan - op grond van zelf opgestelde voorwaarden - worden geschonken of overgedragen, meestal in beperkte kring. Het fonds kan ook uitkeringen verrichten, dit kan de oprichter zelf bepalen.

Meestal wordt er een stichting opgericht die het fondsvermogen beheert. De juridische eigendom (stichting) en economische eigendom (participanten) worden op deze wijze gesplitst. Feitelijk wordt dus geld / opbrengst (econonmisch) gescheiden van stemrecht (juridisch). Meestal zijn de senioren de bestuursleden van de stichting.

Vermogensoverdracht bij familiefonds

Het vermogen (bijvoorbeeld beleggingen en panden) wordt ondergebracht in een besloten fonds voor gemene rekening. Jaarlijks wordt er vervolgens een participatie geschonken aan kinderen of kleinkinderen. De volgende generatie wordt zo langzaam betrokken bij het familie vermogen en kan hier ook over meedenken (niet beslissen). Over de waarde van de geschonken participatie moet schenkbelasting worden betaald. De waardestijging van de geschonken participatie komt daarna onbelast bij de kinderen terecht. De participanten moeten wel inkomstenbelasting (box 3) betalen over de waarde van hun bezit (aandeel) in het fonds. Het is bij vorenstaande wel van belang dat het fonds voor gemene rekening transparant is, hiervoor gelden eisen:

• Overdracht participaties is mogelijk als alle participanten hiervoor toestemming geven;
• Overdracht participaties slechts aan bloed- en aanverwanten (in de rechte lijn) of aan fonds zelfs.  

Het fonds hoeft verder zelf geen belasting te betalen (dus geen vennootschapsbelasting). Het fonds kan geld lenen van de bv van de eigenaar of bij een bancaire instelling (opletten vanaf 2023 maximaal € 500.000).

Beleggen in vastgoed via familiefonds

Om binnen de familie gezamenlijk te beleggen in bedrijfspanden of woningen (onroerend goed), kan prima een familiefonds worden opgericht. Het schenken van participaties zorgt er dan wel voor dat er overdrachtsbelasting is verschuldigd. In dergelijke situaties wordt het fonds iets anders opgezet, veelal met leningen die dan vervolgens (in termijnen) worden kwijtgescholden. In dergelijke gevallen wordt het vastgoed dan gekocht door een stichting met een lening via het fonds.

Waar kunnen wij u mee helpen bij een familiefonds?

• De opzet van het fonds en eventuele afstemming met de Belastingdienst.
• Verzorgen van de aangiften inkomstenbelasting.
• Afspraken binnen de stichting en het fonds voor gemene rekening.
• Afspraken en overleg binnen de familie.

Voordelen van een familiefonds

Het familiefonds wordt nog te weinig gebruikt in Nederland. Het kent echter wel diverse voordelen waar vele klanten van ons reeds gebruik van maken. De belangrijkste voordelen zijn:

1. Schenken van een participatie: het uitgangspunt is dat het vermogen door de ouders wordt geschonken aan de kinderen of kleinkinderen. Hierbij wordt voorkomen dat er teveel belasting moet worden betaald. Dit kan door jaarlijks een participatie binnen de vrijstelling (zo'n € 6.600) of tegens het lagere tarief van 10% (zo'n € 130.000) aan de kinderen of kleinkinderen te schenken. Boven de € 130.000 is het tarief voor de kinderen 20%., voor de kleinkinderen is het tarief 18% en 36%. Periodiek schenken van participaties levert dus een voordeel op. U kunt ook schenken door de lening kwijt te schelden.
2. Overdracht vastgoed: vastgoed kan ook via een familiefonds worden overgedragen, de opzet is dan complexer. De reden is dat er moet worden nagedacht over het voorkomen van 8% overdrachtsbelasting (of 21% BTW bij nieuw onroerend goed).
3. Voorwaarden aan schenkingen: als een participatie wordt geschonken kunnen er voorwaarden aan de schenking worden verbonden. Denk hierbij aan de uitsluitingsclausule (mag niet in gemeenschap komen met andere persoon, dus koude kant uitsluiten), een tweetrapsmaking (bij overlijden van uw kinderen of kleinkinderen bepalen wie de participatie dan zou verkrijgen) of een herroepingsclausule (bepalen dat u de schenking kunt herroepen, bijvoorbeeld als uw eigen financiele situatie hierom vraagt).
4. Vermogen blijft in de familie en bij elkaar.
5. Leren beleggen en vermogen beheren in overleg met uw kinderen of kleinkinderen.

Vragen of advies over het familiefonds

Stuur ons gerust een e-mail of neem contact op met één van onze adviseurs.