Kosten medische keuring toch geen scholingskosten

We hebben op onze site eerder over deze kwestie geschreven. Als een piloot zijn brevet wil behouden, zal hij vlieguren moeten maken. Wanneer je dit nog niet kunt doen in de uitoefening van een dienstbetrekking, moet je dit doen door het volgen van programma, bestaande uit een aantal vluchten en een profcheck. Hierbij hoort tevens een medische keuring omdat men zonder deze keuring geen plaats mag nemen in de cockpit. De vraag is of de kosten van de keuring aftrekbaar zijn als scholingskosten.

Uitkomst procedure voor het Hof

In eerste instantie had de Rechtbank al uitspraak gedaan, waarbij zij van mening was dat kosten van de medische keuring onlosmakelijk verbonden waren met het programma dat gevolgd dient te worden voor het behoud van het brevet, en dus aftrekbaar. De Staatssecretaris zag dit anders en ging in hoger beroep bij het Gerechtshof Arnhem - Leeuwarden. Het Hof was het met de Rechtbank eens. Zij trok de volgende conclusie:

"Gelijk belanghebbende betoogt, vormen de onderhavige kosten van de medische keuring naar het oordeel van het Hof evenzeer scholingsuitgaven als bedoeld in de in 4.1 genoemde wetsbepaling. Redengevend hiervoor acht het Hof de omstandigheid dat tot het [E] Programma onder meer een verplichte lesvlucht behoort (zie 2.3) die, zoals belanghebbende ter zitting heeft betoogd en hetgeen door de Inspecteur niet is weersproken, niet zonder een (positieve) medische keuring kan worden afgelegd. Alsdan moet worden geconcludeerd dat de onderhavige kosten van de medische keuring in een rechtstreeks verband staan met de door belanghebbende gevolgde opleiding of studie. De omstandigheid dat piloten, naar de Inspecteur heeft gesteld, jaarlijks in het kader van hun beroep – derhalve los van een opleiding – ook medisch dienen te worden gekeurd, doet aan deze conclusie niet af."

Met andere woorden, zonder medische keuring kan het lesprogramma niet gevolgd worden, daarom acht het Hof de kosten van de medische keuring wel aftrekbaar.  

Laatste woord is aan de Hoge Raad

De Staatssecretaris bleef volharden in zijn standpunt en zocht zijn heil bij de Hoge Raad. Die heeft immers het laatste en beslissende woord. De Hoge Raad komt op 1 juni 2018, enigszins verrassend, tot een andere conclusie dan de Rechtbank en het Gerechtshof.

"In cassatie is uitgangspunt dat de medische keuring in dit geval een vereiste is voor het uitvoeren van een lesvlucht die noodzakelijk is voor behouden van de geldigheid van het vliegbrevet. Dat brengt echter niet mee dat de kosten van de medische keuring zijn aan te merken als uitgaven die direct verband houden met een leertraject als hiervoor in 2.3.2 bedoeld. Het middel slaagt dus."

De motivering voor het arrest van de Hoge Raad is te vinden in de conclusie van de Advocaat Generaal, hij verwijst naar de wetsgeschiedenis en eerdere jurispudentie van de Hoge Raad:

"Om van scholingsuitgaven in de zin van artikel 6.27 Wet IB 2001 te kunnen spreken – de uitgaven betrekking moeten hebben op het studeren voor het beroep zelf. De in het Memorie van Toelichting bij de Wet IB 2001 opgenomen voorbeelden (“lessen”, “vakliteratuur” en “leermiddelen” hebben alle gemeen dat zij de student leren wat hij later moet kennen en kunnen. Dit is bij een medische keuring niet het geval. Belanghebbende wordt met de medische keuring niet “geschoold”, maar “gekeurd”."

Conclusie en gevolgen voor de praktijk

Het bevreemdt natuurlijk dat twee gerechtelijke instanties een ogenschijnlijk eenvoudige regeling anders uitleggen dan de derde, de Hoge Raad. Voor het rechtsgevoel een onbevredigende uitspraak, de kosten zijn immers onlosmakelijk met elkaar verbonden en als men de cursus niet zou volgen, zouden de kosten ook niet gemaakt worden.

Voor de praktijk heeft de uitspraak beperkte gevolgen. Men heeft in Den Haag immers besloten om vanaf 2019 helemaal geen aftrek van scholingskosten meer toe te staan. Er komt een vouchersysteem voor in de plaats. Hoe dit er precies uit gaat zien is nog niet duidelijk, wij zullen u via deze site op de hoogte houden van de ontwikkelingen.

Belangrijke tip voor toekomstige piloten

Voor toekomstige piloten die nog midden in de opleiding zitten of van plan zijn om een opleiding te gaan volgen is het advies om de kosten van de opleiding nog in 2018 te betalen, daarmee behoudt je het volledige recht op scholingsaftrek. Ook als je nog geen inkomsten hebt is dat belangrijk, de aftrek van de scholingskosten kan immers worden doorgeschoven naar toekomstige jaren in de vorm van restant persoonsgebonden aftrek.

Zie ook: Studiekosten piloot.

Voor vragen of nadere informatie over bovenstaande kunt u contact opnemen met de schrijver van dit artikel.