Verpakkingenbelasting: wel of geen verpakking?

Vanaf 1 januari 2013 is de verpakkingenbelasting afgeschaft. Desondanks is er met de Belastingdienst nog veel discussie gaande over de vraag of er al dan niet kan worden geheven. In dit artikel wordt een procedure behandeld.

Afschaffen in 2012

In 2012 is een overeenkomst met het bedrijfsleven gesloten, die zorgt voor een alternatief voor de verpakkingenbelasting die in 2008 werd ingevoerd. Het afschaffen ervan maakt onderdeel uit van de fiscale agenda, dat is de vereenvoudiging van de belastingen waaraan het kabinet werkt. De afspraken met het verpakkend bedrijfsleven en de daaruit voortvloeiende verplichtingen vertegenwoordigen een waarde van zo’n € 1,5 miljard in 10 jaar. In de overeenkomst spraken de bedrijven af dat ze de komende jaren meer verpakkingsmateriaal gaan hergebruiken, en de hele verpakkingsketen verder zullen verduurzamen.

Wel of geen verpakking?

De regelgeving inzake verpakkingenbelasting is niet helder. Zo bestaat er vaak verschil van mening met de Belastingdienst of er al dan niet sprake is van verpakking en zo ja, of er een uitzonderingsbepaling van toepassing is.  

Artikel 80b van de WBM komt overeen met de letterlijke tekst van de Europese Richtlijn 94/62/EG waarin wordt gedefinieerd wat onder verpakking dient te worden verstaan. 

Artikel 3         

Definities: In deze richtlijn wordt verstaan onder:

1. "verpakking": alle produkten, vervaardigd van materiaal van welke aard ook, die kunnen worden gebruikt voor het insluiten, beschermen, verladen, afleveren en aanbieden van goederen, van grondstoffen tot afgewerkte producten, over het gehele traject van producent tot gebruiker of consument. (…).

Verpakking omvat uitsluitend:

a) verkoop- of primaire verpakking, dat wil zeggen verpakking die zo is ontworpen dat zij voor de eindgebruiker of consument op het verkooppunt een verkoopeenheid vormt;

b) verzamel- of secundaire verpakking, dat wil zeggen verpakking die zo is ontworpen dat zij op het verkooppunt een verzameling van een aantal verkoopeenheden vormt, ongeacht of deze als dusdanig aan de eindgebruiker of consument wordt verkocht, dan wel alleen dient om de rekken op het verkooppunt bij te vullen; deze verpakking kan van het produkt worden verwijderd zonder dat dit de kenmerken ervan beïnvloedt;

c) verzend- of tertiaire verpakking, dat wil zeggen verpakking die zo is ontworpen dat het verladen en het vervoer van een aantal verkoopeenheden of verzamelverpakkingen wordt vergemakkelijkt om fysieke schade door verlading of transport te voorkomen. Weg-, spoor-, scheeps- of vliegtuigcontainers worden niet als verzendverpakking beschouwd.

Uitzonderingsbepalingen

Als er sprake is van verpakking, kan op basis van de uitzonderingsbepalingen worden vastgesteld dat er niet wordt geheven In artikel 80 van de Wbm is het volgende geregeld ten aanzien van uitzonderingen. Er is geen sprake van een verpakking als wordt voldaan aan de drie cumulatieve voorwaarden:

•  het product moet integraal deel uitmaken van het verpakte product;
•  het moet nodig zijn om tijdens levensduur te bevatten, te ondersteunen of te bewaren;
•  moet bedoeld zijn om samen gebruikt (of) verbruikt (of) verwijderd te worden.

Mocht er wel onduidelijkheid bestaan, dan moet gekeken worden wat er in de parlementaire behandeling over is gezegd. In de memorie van toelichting bij het belastingplan 2008 wordt een summiere toelichting gegeven op het begrip verpakking. Daar worden als voorbeelden de navolgende producten niet als verpakking aangemerkt:

• bloempotten die voor de gehele levensduur van de plant zijn bedoeld;
• gereedschapsdozen;
• theezakjes;
• waslagen om kaas;
• velletjes rond worst.

De praktijk

In de praktijk ontstaat er discussie over de vraag welke zaken er wel en niet onder verpakking vallen. Recentelijk is er een uitspraak geweest over een aanslag opgelegd aan een fabrikant van afdichtingskitten. Er was een aanslag verpakkingenbelasting opgelegd over de tubes (kokers) en "worsten" waarin deze kit werd verpakt, en niet wordt voldaan aan het derde criterium, namelijk dat alle elementen zijn bedoeld om samen gebruikt, verbruikt of verwijderd te worden.