Omzetbelasting en management fee

X BV is ondernemer voor de omzetbelasting en haar activiteiten bestaan ondermeer uit het voeren van management over andere BV's. Door financiele problemen bij de opdrachtnemer wordt niet alle in rekening gebrachte management fee voldaan. Er is afgesproken dat de management fee wordt verlaagd. Volgens het Gerechtshof is BTW verschuldigd over het daadwerkelijk in rekening gebrachte bedrag. In dit artikel een inhoudelijke beoordeling van deze uitspraak

Alleen BTW verschuldigd over daadwerkelijk betaalde management fee

In een recente uitspraak van Hof Den Haag (ECLI:NL:GHDHA:2023:2353)  is bepaald dat de omzetbelasting verschuldigd is over de management fee die daadwerkelijk is betaald, en niet over het hogere bedrag dat oorspronkelijk was overeengekomen. Deze beslissing wijkt af van de eerdere bevindingen van Rechtbank Den Haag en biedt een interessante blik op de behandeling van verlaagde vergoedingen onder druk van financiële omstandigheden.

Waarover BTW rekenen bij niet betaalde management fee ?

De zaak betreft X, een onderneming die ondermeer managementdiensten levert aan A bv. Wegens financiele problemen bij A BV is mede op verzoek van de hypotheekverstrekker van A B.V. de jaarlijkse management fee gereduceerd van € 100.000 naar € 75.000.  De verlaagde fees zijn gefactureerd in 2015 en 2016, waarbij het verschil in de administratie werd opgenomen als "nog te factureren". Echter, de inspecteur van de Belastingdienst eiste dat de oorspronkelijke, hogere fee als grondslag voor de BTW zou gelden.

Fiscale beoordeling management fee over daadwerkelijke vergoeding

Volgens artikel 13, lid 1, van de Wet op de omzetbelasting 1968 (Wet OB) is BTW verschuldigd op het moment van uitreiking van de factuur of op het moment waarop de uitreiking uiterlijk had moeten geschieden. Op basis hiervan concludeert de rechtbank dat de naheffingsaanslag terecht is opgelegd omdat ook BTW verschuldigd is over het nog niet in rekening gebrachte bedrag.

Hof Den Haag is het echter niet met de Rechtbank eens. indien een partij bij een overeenkomst prestaties verricht en daarvoor aan de andere partij een lager bedrag in rekening brengt dan op grond van de overeenkomst mogelijk zou zijn, geldt het werkelijk in rekening gebrachte bedrag als maatstaf van heffing, een belastingplichtige hoeft geen BTW te voldoen over niet gefactureerde en niet ontvangen bedragen (vgl. Hof van Justitie van de Europese Unie van 9 december 2011, C-69/11 (Connoisseur Belgium), ECLI:EU:C:2011:838).

Vergrijpboete is onterecht opgelegd

De vergrijpboete die door de inspecteur wordt opgelegd verdwijnt ook in de prullenbak, het gerechtshof komt hiertoe via de volgende route:

• Grove schuld doet zich voor indien aan de belastingplichtige een in laakbaarheid aan opzet grenzende onachtzaamheid kan worden verweten. Bij grove schuld had belanghebbende bij het doen van aangifte redelijkerwijs moeten of kunnen begrijpen dat dit tot gevolg kon hebben dat te weinig belasting zou worden geheven of betaald. De grove schuld moet bestaan op het tijdstip waarop de verschuldigde belasting uiterlijk had moeten zijn betaald (vgl. Hoge Raad 31 maart 2023, ECLI:NL:HR:2023:492)
• De Inspecteur moet bewijzen op grond van welke feiten en omstandigheden hij heeft aangenomen dat aan de voor de aanwezigheid van grove schuld geldende vereisten is voldaan en dat die feiten en omstandigheden buiten redelijke twijfel zijn komen vast te staan (vgl. Hoge Raad, 8 april 2022, ECLI:NL:HR:2022:526)
• Hoewel tijdens het boekenonderzoek is geconcludeerd dat uit de financiële administratie van belanghebbende volgde dat de te betalen omzetbelasting hoger was dan in de aangiften omzetbelasting is verantwoord, heeft de Inspecteur geen onderzoek gedaan naar de relevante feiten en omstandigheden ten aanzien van het niet betalen van de nageheven omzetbelasting. De beschrijving van de feiten en omstandigheden die de Inspecteur ertoe hebben aangezet de vergrijpboete mede op de correctie van de aansluitingsverschillen te baseren is nogal summier. Een beschrijving van de handelwijze van belanghebbende ontbreekt zodat niet kan worden vastgesteld wat belanghebbende precies (verkeerd) heeft gedaan. Hierdoor is niet bekend wat de oorzaak is van deze niet-betaling en of de daarmee verband houdende omzetbelasting ten tijde van het doen van aangifte als gevolg van grove schuld bij belanghebbende niet is betaald.

Conclusie management fee en BTW

Bij financiële problemen is het mogelijk om ondanks andere afspreken in een overeenkomst een lagere vergoeding in rekening te brengen zonder dat dit leidt tot BTW heffing over de niet in rekening gebrachte bedragen. Dit geldt niet in situaties waarbij wel gefactureerd is maar een deel van de factuur niet wordt betaald. Daarom moet men er voor zorgen dat bij verlaging van een vergoeding de factuur dienovereenkomstig wordt aangepast. Bij voorkeur legt men ook schriftelijk vast waarom in afwijking van een bestaande overeenkomst (tijdelijk) een lagere vergoeding wordt overeengekomen.