Misbruik BTW binnen de zorg en scholen
Uit een onderzoek in 2006 bleek dat 76 van de 91 ziekenhuizen betrokken zijn bij BTW-structuren. De structuur is vrij simpel: er wordt een B.V. opgericht die een nieuw bedrijfspand of dure apparatuur koopt. De BTW wordt direct teruggevraagd en vervolgens wordt het bedrijfspand of de apparatuur verhuurd aan het ziekenhuis. Na 5 of 6 jaar wordt de B.V. overgedragen aan het ziekenhuis en wordt om een fiscale eenheid voor de BTW verzocht. Gevolg: cashflow-voordeel voor de BTW en uiteindelijk wordt er minder BTW afgedragen dan dat er is teruggevraagd.
BTW-structuur bestrijden
De Belastingdienst is al lang aan het procederen over dit soort structuren. Op 10 februari 2012 heeft de Hoge Raad een bijzondere uitspraak gedaan. Het opzetten van de structuur is enkel uit fiscale overwegingen, aldus ons hoogste rechtscollege. Dit noemen we in Nederland wetsontduiking (Fraus Legis). Het op deze manier misbruiken van het recht is niet toegestaan. De aftrek van BTW gaat dan ook niet door. Bij deze structuur lag het er ook dik bovenop. Het ziekenhuis was commanditair vennoot in een C.V., binnen de C.V. werden activa gekocht en de BTW teruggevraagd. De C.V. verhuurde de activa vervolgens aan het ziekenhuis.
Fiscale noot
Het Gerechtshof Den Bosch en het Gerechtshof Amsterdam hadden ook al beslist dat er sprake is van fraus legis, dit met name in de zin van het zogenaamde Halifax arrest. Het Halifax arrest stamt uit 2006, hierin heeft het Europese Hof van Justitie bepaald dat in bepaalde situaties zo wordt gehandeld dat dit niet door de beugel kan, de (internationale) structuur is zodanig in strijd met het doel en de strekking van de Europese BTW richtlijn, dat deze moet worden bestreden.
Als de structuur ook duidelijk een andere reden heeft (dan enkel ontduiken of ontgaan van belastingen), kan de structuur toelaatbaar zijn. Een belangrijk aandachtspunt hierbij is de betrokkenheid van het ziekenhuis binnen de C.V. of B.V. die de activa gaat verhuren.
Conclusie Hoge Raad
De constructie (verhuren medische apparatuur via een C.V.) is in strijd met het doel en de strekking van de wet. Een ziekenhuis mag zich fiscaal laten adviseren en ook de voor haar meest gunstige route kiezen. Deze vrijheid gaat echter niet zo ver dat het enige doel van de structuur is het ontgaan of omzeilen van belastingheffing. Een gekunstelde route die geen enkel ander belang kan dienen dan besparen van belastingen, moet worden bestreden, aldus de Hoge Raad. Dit is de eerste keer dat de route "fraus legis" binnen de BTW van toepassing is verklaard.
Bron: Hoge Raad 10 februari 2012.
