Geen prestatie, maar wel met BTW gefactureerd? Dan betalen!?
Het is altijd opletten geblazen als het om belastingen gaat. De omzetbelasting is daarbij zeker geen uitzondering. Je hebt vele vrijstellingen, verschillende tarieven en diverse regelingen (zoals de margeregeling; zie link). Het gaat vaak om complexe regels. Zie alleen al de diverse BTW-artikelen op onze website. Je goed laten adviseren is daarbij belangrijk. Ben je BTW-ondernemer en zet je onterecht of met een verkeerd tarief omzetbelasting op je factuur dan ben je dit ook verschuldigd en moet je het afdragen. Ook als je geen prestatie voor de BTW hebt geleverd. Dat is de hoofdregel, maar er zijn uitzonderingen. In dit artikel gaan we eerst in op een recente casus. Om daarna in te gaan op de uitzonderingen.
Casus Gerechtshof Den Bosch inzake BTW op factuur
In dit onderdeel behandelen wij een uitspraak van het Gerechtshof 's Hertogenbosch d.d. 26 juli 2023 inzake de gevolgen van (al dan niet terecht) BTW op een factuur te zetten.
- Deze belastingplichtige is ondernemer voor de omzetbelasting en houdt zich bezig met beleggingen, aan- en verkoop, advies, verhuur en bemiddeling in onroerende zaken.
- Op 16 september 2008 koopt deze vastgoed ondernemer een bedrijfspand met bovenwoning.
- De vastgoed ondernemer heeft plannen om het pand te slopen en 14 nieuwe appartementen op te leveren.
- Het pand en bouwplannen worden vervolgens op 27 mei 2013 verkocht aan een stichting.
- De stichting wil de appartementen gaan verhuren.
- Volgens de koopovereenkomst worden voor rekening en risico van de vastgoed ondernemer het (bouw)project gerealiseerd en vervolgens opgeleverd aan de stichting.
- De vastgoedondernemer verstuurt op 13 juni 2013 een termijnfactuur met een bedrag van € 910.000 inclusief BTW. Het vermelde BTW-bedrag is € 157.933,86, maar deze wordt door de vastgoed ondernemer niet afgedragen. Dit heeft een naheffingsaanslag en forse vergrijpboete tot gevolg.
- De vastgoed ondernemer is namelijk van mening dat er sprake is van twee prestaties voor de omzetbelasting. De levering van een oud gebouw en sluiten van een aannemingsovereenkomst. Voor de levering van het oude pand is dan overdrachtsbelasting verschuldigd en geen omzetbelasting.
- Gezien de koopovereenkomst een bijzonder standpunt. De koopovereenkomst had anders vormgegeven moeten worden om dit terecht te kunnen stellen. Het gaat te ver voor dit artikel hier verder op in te gaan.
Neem vooral contact op met ons als je hier meer over wil weten. In een later artikel gaan we hier in ieder geval nog op in.
Rechtbank Zeeland-West-Brabant gaat in de beroepsprocedure nog wel in op het standpunt van de vastgoed ondernemer. Op basis van de feiten komt de rechtbank met de volgens ons terechte uitspraak dat het pand met omzetbelasting geleverd moet worden. De vastgoed ondernemer is niet overtuigd en gaat in hoger beroep. Hof Den Bosch neemt echter niet de moeite om in te gaan op de standpunten. Dat hoeft ook niet, want de vastgoed ondernemer heeft met BTW gefactureerd. Ook als er geen belaste prestatie is verricht, zoals de vastgoed ondernemer stelt, is de BTW daarom toch verschuldigd. De vastgoed ondernemer heeft niet aannemelijk gemaakt dat er een creditfactuur is gestuurd en daardoor is het risico op verlies van belastinginkomsten niet uitgeschakeld.
Noot fiscaal jurist inzake onterecht BTW op factuur
Geen verrassende uitspraak, maar wel eentje waar je een als fiscaal jurist een nare bijsmaak van kan krijgen. Dit keer niet omdat de inspecteur fouten maakt, of de rechtbank dan wel het Hof een bijzondere uitspraak doet. Iemand had deze vastgoed ondernemer moeten vertellen dat de in rekening gebrachte BTW moet worden afgedragen, om vanuit daar te bekijken wat de mogelijkheden nog zijn. Op basis van de koopovereenkomst waren die er waarschijnlijk niet geweest. Eigenlijk gaat het daar dan al mis. Al voor het sluiten van de koopovereenkomst hadden de vastgoed ondernemer en koper veel baat kunnen hebben bij een goed advies. Het niet betalen van de wel in rekening gebrachte omzetbelasting is daarbij funest. Het had de vastgoed ondernemer veel (bezwaar en beroeps)kosten bespaard als iemand de vastgoed ondernemer hierop had geattendeerd. Enig positieve punt aan de uitspraak in hoger beroep voor de vastgoed ondernemer is dat de vergrijpboete niet van toepassing is. Deze had hij echter ook niet gehad als de aanpak van begin af aan anders was geweest.
Als er dan toch ten onrechte BTW in rekening is gebracht zijn er nog mogelijkheden om dit te corrigeren. Of dit nodig is, is afhankelijk of de ontvanger van de factuur een particulier is of niet.
BTW aan een particulier
Zelfs als de ontvanger van de factuur geen recht heeft op aftrek van omzetbelasting, is de omzetbelasting op de factuur alsnog verschuldigd. Bijvoorbeeld als de afnemer voor de omzetbelasting vrijgestelde prestaties verricht. Dit is anders als de factuur aan een particulier is gericht. In dat geval valt de vermelding van BTW buiten het heffingssysteem en is de onterecht vermelde BTW niet verschuldigd.
Gaat het om een ondernemer voor de BTW dan zijn er alsnog mogelijkheden om de ten onrechte in rekening gebrachte BTW te herzien. Er moet dan wel voldaan worden aan een aantal strenge voorwaarden:
Corrigeren foutieve BTW-factuur
De strenge voorwaarden zijn:
- Corrigeren van de factuur; en
- Uitschakelen van het gevaar voor verlies van belastinginkomsten
Een factuur corrigeren kan bijvoorbeeld door de factuur terug te nemen, eventueel door middel van het uitreiken van een nieuwe factuur. Ook is het mogelijk de factuur aan te vullen met een creditfactuur. Dit laatste is in de praktijk het meest gangbaar. Per saldo moet dit ervoor zorgen dat de factuur eventueel in combinatie met de creditfactuur voldoet aan de factuurvereisten (zie ook; link).
De verzender van de foutieve factuur moet kunnen aantonen dat het gevaar voor verlies van belastinginkomsten tijdig en volledig is uitgeschakeld. Dit kan door:
- Aantonen dat de ontvanger van de factuur de btw niet kan aftrekken, dan wel geen aftrek heeft gehad of kan hebben; of
- Aantonen dat door het terugnemen van de foutieve factuur deze niet meer kan worden gebruikt om BTW af te trekken; of
- Aantonen dat als de factuur door de ontvanger al wel is gebruikt om BTW af te trekken, de ontvanger de ten onrechte of te veel gefactureerde BTW (op aangifte) heeft voldaan.
Een verzoek om de BTW te herzien is niet nodig als de foute factuur en creditfactuur in hetzelfde tijdvak vallen. Voor de termijn van een dergelijk verzoek gelden dezelfde termijnen als bij bezwaar- en beroep. Is het verzoek buiten deze termijn dan zal het verzoek worden aangemerkt als een ambtshalve verzoek.
Bronnen artikel BTW op factuur of niet
Rechtbank Zeeland-West-Brabant, ECLI:NL:RBZWB:2021:3562
Hof Den Bosch, ECLI:NL:GHSHE:2023:2475
