Fiscale eenheid btw en verwevenheid?

Wanneer ondernemers die met elkaar verbonden zijn een fiscale eenheid voor de btw vormen, is er over de onderlinge transacties geen btw verschuldigd. Hiervoor is het noodzakelijk dat er sprake is van financiële, economische en organisatorische verwevenheid. De fiscale eenheid ontstaat in principe van rechtswege als wordt voldaan aan de voorwaarden. Om zeker te zijn dat wordt voldaan, kan aan de Belastingdienst worden gevraagd om een beschikking af te geven.

In de onderhavige casus ging het om een ziekenhuis dat een samenwerking had opgezet met een facilitaire dienstverlener. Het ziekenhuis hield via een bv 51% in de bv die voor de facilitaire diensten was opgetuigd (X B.V.). De facilitaire dienstverlener hield 49% van de aandelen. Op verzoek heeft de inspecteur een beschikking afgegeven waarbij het ziekenhuis en X B.V. als fiscale eenheid voor de omzetbelasting werden aangemerkt.

Financiele verwevenheid bij fiscale eenheid omzetbelasting

Ondernemingen zijn financieel verweven als meer dan 50% van de aandelen (stemrecht) van elk van de ondernemingen direct of indirect in dezelfde handen zijn. In een procedure bij het Gerechtshof Arnhem Leeuwarden d.d. 11 juni 2024 (ECLI:NLGHARL:2024:3912) was dit niet het geval. De meerderheid van de juridische en economische eigendom van de aandelen was niet in dezelfde handen. Door belanghebbende gestelde stemafspraken maken niet dat wel sprake is van een fiscale eenheid voor de omzetbelasting. 

In een procedure bij de Rechtbank Zeeland Westbrabant d.d. 8 augustus 2024 (ECLI:NL:RBZWB:2024:5498) was er geen sprake van voldoende financiële verwevenheid door een discrepantie in de aandeelhoudersovereenkomst (geschillenregeling). Het ziekenhuis had 51% van de aandelen in een schoonmaakbedrijf en de andere 49% zaten bij het schoonmaakbedrijf. Partijen hadden ook een aandeelhoudersovereenkomst gesloten, in de geschillenregeling stond dat geschillen zouden worden opgelost door een scheidsgerecht, beide partijen stellen een arbiter aan en deze 2 arbiters benoemen de derde arbiter. Mede door deze regeling en het feit dat bepaalde bevoegdheden niet zonder toestemming van de AvA konden worden uitgeoefend is er onvoldoende financiële verwevenheid, aldus de rechtbank.

Beschikking fiscale eenheid omzetbelasting

Aan een door de inspecteur afgegeven beschikking kan in principe zekerheid worden ontleend dat wordt voldaan aan de voorwaarden voor de fiscale eenheid. Hiervan kan niet met terugwerkende kracht door de Belastingdienst worden afgeweken. Tenzij, en dat was in de onderhavige casus het geval, bij het verzoek voor het afgeven van de beschikking de inspecteur niet juist wordt geïnformeerd. Als dat het geval is, kan de inspecteur, ondanks de aanwezigheid van een beschikking fiscale eenheid,  een naheffingsaanslag opleggen.

Verwevenheid bij fiscale eenheid btw

Of er voldoende financiële, economische en organisatorische verwevenheid is, moet in onderlinge samenhang worden beoordeeld. Wanneer er een overduidelijke verwevenheid is op twee van de drie voorwaarden, dan zal eerder aan de derde worden voldaan. In casu ging het om de organisatorische verwevenheid. De Belastingdienst betoogde dat hiervan alleen sprake kan zijn wanneer de betrokken personen binnen de fiscale eenheid onder een gezamenlijke leiding van één of meerdere personen opereerde. De Hoge Raad geeft echter aan dat, als de economische verwevenheid dusdanig nauw is, doordat de ene persoon alleen activiteiten uitoefent ten behoeve van de andere persoon, een gezamenlijke leiding ook kan bestaan wanneer tussen het bestuur en de leiding van de deelnemende personen dusdanig nauwe banden bestaan, dat zij moeten worden geacht samen het bestuur en de leiding te voeren met betrekking tot de complementaire activiteit (in dit geval schoonmaken). Deze band kwam tot uiting doordat de partijen met elkaar hadden afgesproken dat zij de strategie en het commerciële en organisatorische beleid gezamenlijk zouden bepalen.

Noot fiscaal jurist inzake fiscale eenheid btw

Bij het verzoeken om een beschikking voor de fiscale eenheid moeten alle feiten en omstandigheden volledig en juist aan de inspecteur worden verstrekt. Daarnaast kan sneller een fiscale eenheid voor de omzetbelasting aanwezig zijn, doordat organisatorische verwevenheid ook aanwezig kan zijn als er niet één gezamenlijke leiding is binnen de fiscale eenheid, maar er wel voldoende samenwerking is op leidinggevend niveau.    

Zijn er vragen over de gevolgen of het vormen van een fiscale eenheid btw? Bel of mail gerust met onderstaande specialisten.

Bron Fiscale eenheid btw

Hoge Raad d.d 18 februari 2022 ECLI:NL:HR:2022:269