Letselschade, smartengeld en belastingen

Of een vergoeding inzake letselschade of smartengeld belastingvrij is of niet is vaak onduidelijk. Uitspraken van rechters gaan alle kanten op. In discussies met de Belastingdienst zijn de feiten, en met name de presentatie van de feiten, cruciaal. Het is verstandig om naast uw letselschade-advocaat ook een fiscaal jurist erbij te betrekken. De fiscaal jurist kan er in voorkomende gevallen voor zorgen dat u niet 50% van uw vergoeding aan belastingen hoeft te betalen.

Letselschadevergoeding ook over zwart inkomen

Bij de begroting van de schade wegens verlies van arbeidsvermogen mak ook rekening worden gehouden met de inkomsten uit zwart werk van de benadeelde, dit aldus de Hoge Raad op 12 april 2024 (ECLI:NL:HR:2024:568). Deze uitspraak was in lijn met eerdere uitspraken van de rechtbank en het Gerechtshof op 15 november 2022 (ECLI:NL:GHDHSA:2022:2673), het Gerechtshof verwees hierbij ook naar een eerdere uitspraak van ons hoogste rechtscollege (Hoge Raad 24 november 2000 ECLI:NL:HR:2000:AA8453). De belastingdienst zal nu - via de verzekeraars en de uitspraken - op zoek gaan anaar zwart geld (artikel FD 14 oktober 2024). Of deze informatie rechtsgeldig kan worden verkregen is nog maar de vraag. De belastingdienst mag op basis van eerdere gerechterlijke uitspraken geen grote hoeveelheden data zonder specifieke aanleiding opvragen (derdenonderzoek). In 2017 is de belastingdienst al een teruggevloten bij het opvragen van camerabeelden boven snelwegen (artikel). Ook het verschoningsrecht van advocaten kan en zal problemen opleveren.

Letselschade uitkering is box 3 vermogen

Er zijn diverse uitspraken die bevestigen dat een letselschade uitkering moet worden opgenomen in het box 3 vermogen (ondermeer Gerechtshof 's Hertogenbosch d.d. 5 juli 2023 ECLI:NL:GHSHE:2023:2197, Hoge Raad 80a RO ECLI:NL:HR:2024:246). In deze casus heeft Henk een letselschade uitkering ontvangen met als gevolg dat zijn box 3 vermogen substantieel is gestegen. Henk is van mening dat deze uitkering ten onrechte tot zijn box 3 vermogen wordt gerekend. Henk is van mening dat hij ongelijk wordt behandeld t.o.v. andere slachtoffers van dergelijke uitkeringen (zoals slachtoffers van rampen, waar het is vrijgesteld). Volgens het Gerechtshof moeten ook slachtoffers van rampen de uitkering in box 3 opnemen en is er dus geen sprake van "fiscale" discriminatie. De immateriele schadevergoeding (redelijke termijn) wordt toegekend en de aanslag wordt verminderd i.v.m. het geboden rechtsherstel (kerstarrrest Hoge Raad)

Procedures inzake belastingheffing bij letselschadevergoedingen

Het is even zoeken en puzzelen, maar hieronder een aantal uitspraken van fiscale rechters over uitkeringen inzake immateriële schadevergoeding, letselschade of smartengeld.

1. Vergoeding inzake blijvend verlies aan arbeidsvermogen is belastingvrij, zie hiertoe Hoge Raad 29 juni 1983.
2. Als een vergoeding haar grondslag kan vinden in een overeenkomst van opdracht of arbeidsovereenkomst, is de uitkering belast, Hoge Raad 21 februari 2001 (ECLI:NL:HR:2001:AB0164).
3. Vergoeding psychisch leed: een vergoeding welke ziet op psychisch leed is volgens het Gerechtshof Den Bosch op 23 mei 2003 (ECLI:NL:GHSHE:2003:AH8937) belastingvrij, volgens de Hoge Raad in eerdere jaren echter niet.
4. Pijn en gederfde levensvreugde (bij uitzendkracht) is belastingvrij, aldus het Gerechtshof Arnhem d.d. 17 maart 2004 (ECLI:NL:GHARN:2004:AO7871).
5. Blijvend verlies van arbeidsvermogen door val van brug is belastingvrij, dit aldus het Gerechtshof Arnhem d.d. 14 februari 2008 (ECLI:NL:GHARN:2008:BC5464).
6. Politieagent die verlamd raakt tijdens zijn werk krijgt een belaste uitkering via zijn werkgever, deze blijkt achteraf via de rechter onbelast, aldus het Gerechtshof Arnhem - Leeuwarden op 21 april 2015 ECLI:NL:GHARL:2015:2915.
7. Arbeidsongeschiktheidsuitkering UWV en verzekeraar is belast, aldus het Gerechtshof Den Haag 10 juli 2019 ECLI:NL:GHDHA:2019:1903.
8. Letselschade brandweerman behoort niet tot loon uit dienstbetrekking aldus de Rechtbank Noord Nederland 3 september 2019, ECLI:NL:RBNNE:2019:3745. De werkgever had loonbelasting ingehouden op de uitkering, de rechter is van mening dat dit niet nodig was. In principe is de uitkering loon maar dit is een uitzonderlijke situatie zodat de vergoeding niet tot het loon behoort. Dit hangt mede samen met de publieke belangen welke de werkgever dient.
9. Letselschade ondernemer ad € 480.000 euro behoort grotendeels niet tot belastbare winst (belastingvrij) omdat vergoeding ziet op verlies aan arbeidsvermogen. Een bedrag van € 42.000 wordt wel belast. Rechtbank Zeeland West Braban 1 september 2022 ECLI:NL:RBZWB:2022:5081

Vragen over letselschade en belastingvrije vergoeding

Als u vragen heeft over betaalde of nog te betalen immateriële schadevergoedingen en / of de tekst in een overeenkomst tussen partijen, neem dan gerust contact met ons op.