Procedure ketenaansprakelijkheid en inlenersaansprakelijkheid
In de wereld van fiscale geschillen belanden veel zaken in langdurige juridische trajecten waarin de aansprakelijkheid van bestuurders van vennootschappen ter discussie staat. Echter, een vaak onderschat aspect is de verjaring van de aansprakelijkheidsschuld of belastingschuld. Soms duurt de procedure in bezwaar en beroep zo lang dat de vordering verjaart, wat betekent dat de belastingdienst de schuld niet langer met dwang kan invorderen. Dit maakt het essentieel om regelmatig te beoordelen of de belastingdienst de juiste stuitingsmaatregelen heeft genomen om verjaring te voorkomen. Bij het voeren van een procedure moet de belastingplichtige dit wel aan de orde stellen, anders is het een gemiste kans.
Procedure inzake aansprakelijkheidstelling bestuurder in prive
In dit artikelen behandelen wij een procedure die een lang traject heeft doorlopen. De procedure begon bij de Rechtbank Den Haag d.d. 5 november 2019 (ECLI:NL:RBDHA:2019:12474). De casus was niet heel complex, een bestuurder maakt met een curator afspraken over de afwikkeling van een faillissement en aan hem wordt finale kwijting verleend (door de curator). De belastingdienst komt echter ook nog om de hoek kijken en stelt de bestuurder aansprakelijk voor nog niet (door de BV) betaalde (naheffingsaanslagen) loonheffingen. De bestuurderr is naar het oordeel van de rechtbank terecht aansprakelijk gesteld door de belastingdienst. De Belastingdienst heeft aannemelijk gemaakt dat er sprake was van kennelijk onbehoorlijk bestuur. Er is geen sprake geweest van samenloop van de aansprakelijkstellingen tussen de Belastingdienst en de curator, aangezien de curator de aansprakelijkstellingsprocedure niet heeft doorgezet. De belastingplichtige gaat in beroep bij het Gerechtshof in Den Haag d.d. 19 juni 2020 ECLI:NL:GHDHA:2020:1208, hierin stond uitdrukkelijk (nogmaals) de samenloopt tussen de aansprakelijkheidsstellingen centraal. Het Gerechtshof is het grotendeels met belastingplichtige eens.
- Het Hof komt tot een andere afweging dan de Rechtbank en concludeert dat, gelet op de duidelijke tekst van artikel 36.1 van de Leidraad, de Ontvanger, die van de faillissementen op de hoogte is gebracht en ook de in geding zijnde naheffingsaanslagen als vorderingen heeft ingebracht, niet nog het recht heeft belanghebbende aansprakelijk te stellen....
De zaak gaat via het parket d.d. 28 mei 2021 ECLI:NL:PHR:2021:527 naar de Hoge Raad op 14 april 2023 (ECLI:NL:HR:2023:563). De Hoge Raad verwijst de zaak naar het Gerechtshof Amsterdam d.d. 28 november 2023 ECLI:NL:GHAMS:2023:2936. Hierbij speelt de verjaring van de vordering de belangrijkste rol, de inhoud doet er al minder toe. Die komt tot de conclusie dat de vordering is verjaard. Omdat het allemaal nog niet lang genoeg heeft geduurd komt de Hoge Raad op 24 januari 2025 ECLI:NL:HR:2025:111 tot haar slot oordeeld. De Hoge Raad concludeert klip en klaar " vordering is verjaard".
De valkuilen van verjaring in aansprakelijkheidszaken
De verjaring van een aansprakelijkstellingsschuld is accessoir aan de belastingschuld zelf. Dit houdt in dat de aansprakelijkstellingsschuld niet zelfstandig verjaart; als de oorspronkelijke belastingschuld verjaart, gebeurt dit ook voor de aansprakelijkstellingsschuld. Een belangrijk aspect hierbij is uitstel van betaling. Gedurende de periode waarin uitstel van betaling wordt verleend, loopt de verjaringstermijn namelijk niet. Daarnaast kan verjaring gestuit worden door een schriftelijke mededeling te sturen, conform artikel 27 IW 1990.
Een specifieke complicatie treedt op bij ontbonden en lege BV's. In zulke gevallen biedt stuiting van de belastingschuld zelf weinig nut, aangezien de BV toch geen verhaal biedt. Maar omdat de aansprakelijkheidsstelling van de belastingschuld afhankelijk is, moet de belastingschuld gestuit worden om verjaring van de aansprakelijkheidsschuld te voorkomen. Artikel 27 lid 2 IW 1990 biedt hier een oplossing: indien de belastingschuldige niet meer bestaat, treedt de aansprakelijkgestelde 'in de plaats' van de belastingschuldige voor wat betreft de verjaring. Dit betekent dat de ontvanger zijn stuitingsacties mag richten tot de aansprakelijkgestelde. Echter, dit moet nog steeds betrekking hebben op de stuiting van de belastingschuld.
Een recente uitspraak van de Hoge Raad (24 januari 2025, ECLI:NL:HR:2025:111) illustreert hoe dit in de praktijk kan misgaan. In deze zaak ging het om een bestuurder van een BV die aansprakelijk was gesteld voor bepaalde belastingschulden van de BV. De bestuurder ging in bezwaar en beroep, en kreeg tijdens deze procedure uitstel van betaling voor de aansprakelijkheidsschuld. Bovendien stuurde de Belastingdienst een stuitingsbrief, maar deze werd ruim vijf jaar na de laatste gestuurde stuitingsbrief verstuurd. Dit zou te laat zijn, tenzij de verjaringstermijn verlengd zou zijn door het verleende uitstel. De Hoge Raad oordeelde echter dat alleen uitstel van betaling voor de belastingschuld zelf de verjaringstermijn kon verlengen, niet het uitstel voor de aansprakelijkheidsschuld. Zodoende was de stuitingsbrief te laat en de aansprakelijkheidsschuld verjaard.
Noot fiscaal jurist inzake verjaring
Wat kunnen we hiervan leren? Voor belastingplichtigen en professionals in het fiscale recht is het belangrijk om scherp te blijven op de details van uitstel van betaling en stuitingsmaatregelen. Alleen door nauwgezet toezicht kunnen verjaringen correct worden voorkomen, waardoor onnodige risico's en kosten worden vermeden. Het blijft een fijnmazig spel van regels en uitzonderingen, waarin zorgvuldig handelen het verschil kan maken tussen een succesvolle vordering en een verjaring die de ontvanger met lege handen achterlaat. Zijn er vragen of opmerkingen over dit onderdeel stuur ons dan gerust een e-mail of uw vraag via onderstaand formulier.
