Notaris niet in dienstbetrekking

Binnen een notariskantoor werken 8 zogenaamde A-notarissen en 2 zogenaamde B-notarissen. De B-notarissen verschillen van de A-notarissen op enkele onderdelen, de belangrijkste:

• B-notarissen hebben een lager winstaandeel;
• B-notarissen werken in een specifiek marktsegment (ondernemingsrecht, overnames en commercieel vastgoed);
• B-notarissen hebben (op onderdelen) bij de algemene vergadering van aandeelhouders minder beslissingsbevoegheid (op bepaalde onderwerpen).

De notarissen zijn in dienstbetrekking bij hun eigen praktijk B.V. en brengen management fee in rekening bij het notariskantoor. De Belastingdienst is van mening dat de B-notarissen in dienstbetrekking zijn bij het notariskantoor en niet bij hun praktijk B.V. Het bestuur van het notariskantoor wordt gevormd door drie A-notarissen.

De rechter is (na een slepende procedure) van mening dat de B-notarissen niet in dienstbetrekking zijn bij het notariskantoor.

Stelling Belastingdienst

De Belastingdienst is van mening dat de B-notarissen in (fictieve) dienstbetrekking zijn en dat er derhalve werknemerspremies over hun vergoeding moet worden betaald.

Wat zegt de rechter?

Na een erg lange procedure is de Hoge Raad van mening dat er geen premies werknemersverzekeringen verschuldigd zijn. De Rechtbank in Haarlem (nummer 08/1276) was van mening dat de B-notarissen in dienstbetrekking waren. In het Hoger Beroep volgt het Gerechtshof in Amsterdam (nummer 09/00475) de mening van de Rechtbank. Vervolgens kijkt de Hoge Raad naar deze procedure (arrest 17 februari 2012 nummer 11/00371). De Hoge Raad vernietigt de uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam en verwijst de zaak naar het Gerechtshof in Den Haag. Dit Gerechtshof in Den Haag is van mening dat de B-notarissen niet in dienstbetrekking zijn bij het notariskantoor. Vervolgens gaat de Staatssecretaris wederom naar de Hoge Raad.

De Staatssecretaris stelt dat er sprake is van een privaatrechtelijke dienstbetrekking tussen het notariskantoor en de B-notarissen dan wel dat er sprake is van een fictieve dienstbetrekking (koninklijk besluit d.d. 24 december 1986, het zogenaamde Rariteitenbesluit). De Hoge Raad komt tot het volgende:

• Er is geen privaatrechtelijke dienstbetrekking.
• Er is geen sprake van een fictieve dienstbetrekking omdat: Onder de hiervoor in onderdeel 5.2.8 vermelde omstandigheden heeft als uitgangspunt te gelden dat de relatie tussen een B-aandeelhouder en belanghebbende, als dit al een arbeidsverhouding is, op grond van artikel 8, lid 1, letter b, van het Rariteitenbesluit niet als dienstbetrekking kan worden aangemerkt. Dat zou slechts anders zijn indien de aanwijzing van de praktijkvennootschappen in de aansluitingsovereenkomsten met belanghebbende geen reële betekenis heeft (vgl. HR 11 januari 2013, nr. 12/01043, ECLI:NL:HR:2013:BY8155, BNB 2013/69). De Inspecteur, op wiens weg dat had gelegen, heeft geen feiten gesteld die kunnen meebrengen dat de praktijkvennootschappen geen reële betekenis als contractspartij hebben. Zo al sprake is van een arbeidsverhouding tussen belanghebbende en de B-aandeelhouders persoonlijk, moet daarom worden aangenomen dat artikel 8, lid 1, letter b, van het Rariteitenbesluit van toepassing is, zodat die arbeidsverhouding niet als dienstbetrekking kan worden aangemerkt.
• Geen premies werknemersverzekeringen.

De Hoge Raad bevestigt de uitspraak van het Gerechtshof Den Haag: geen dienstbetrekking, geen premies.

Bron

Hoge Raad 14 februari 2014, nr. 13/00475, ECLI:NL:HR:2014:283.

Gerechtshof 18 december 2012, nr. 12/00169 ECLI:NL:HR:2014:283.