Erfbelasting schuld in box 3
De erfbelasting kan soms als schuld in box 3 in aanmerking worden genomen. De kennisgroep van de Belastingdienst heeft hierover een standpunt bekend gemaakt op 21 maart 2025 (KG:202:2025:3) . Bezittingen en schulden worden in aanmerking genomen voor de waarde in het economische verkeer. Als de betaling van een schuld onzeker is moet de waarde hiervan worden bepaald op grond van een inschatting van de kans dat deze schuld wordt betaald, aldus de Hoge Raad op 16 juli 1993 (ECLI:NL:HR:1993:ZC5407.
Kan erfbelasting als schuld in box 3 in aanmerking worden genomen?
Een erfgenaam wordt geconfronteerd met een onverwachte schuld: de navorderingsaanslag erfbelasting vanwege verzwegen buitenlands vermogen van de erflater. De Belastingdienst heeft na overlijden informatie verkregen over dit vermogen, wat leidt tot een herziening van de nalatenschap. Deze schuld kan gevolgen hebben voor de rendementsgrondslag in box 3 van de inkomstenbelasting.
De vraag rijst wanneer deze erfbelastingschuld als aftrekbare schuld in box 3 in aanmerking mag worden genomen.
Uit jurisprudentie volgt dat dit mogelijk is zodra sprake is van een materiële verplichting die waarschijnlijk zal worden nagevorderd. Voor erfbelasting is hiervoor een uitzondering opgenomen in artikel 5.3, derde lid, onderdeel d, Wet IB 2001, waardoor deze belastingverplichting wél meetelt als schuld. Dit geldt ook voor de daaruit voortvloeiende belastingrente en invorderingsrente. De erfbelastingschuld wordt in aanmerking genomen vanaf de eerste peildatum na overlijden, of – indien navordering in eerdere jaren nog mogelijk is – vanaf de peildatum van het oudste navorderbare jaar.
De schuld wordt gewaardeerd op basis van de economische waarde, rekening houdend met de kans op inning. Het is van belang dat de navorderingstermijn voor de erfbelasting nog niet is verstreken, want anders vervalt de materiële verplichting.
Mag een navorderingsaanslag inkomstenbelasting in box 3 worden opgenomen?
De navorderingsaanslagen inkomstenbelasting die zijn opgelegd aan zowel de overledene als de erfgenamen vallen buiten de aftrek, omdat deze onder het algemene uitsluitingsregime van artikel 5.3, derde lid, onderdeel c, Wet IB 2001 vallen.
Noot fiscaal jurist inzake erfbelasting en box 3
De basis is dat verplichtingen die voortvloeien uit belastingregels of wetten niet in aanmerking mogen worden genomen als schuld in box 3 (artikel 5.3 derde lid onderdeel c wet IB 2001). In principe valt de erfbelasting (met belastingrente en invorderingsrente) ook onder deze bepaling. Er geldt echter een uitzondering. Erfgenamen dienen dus alert te zijn: erfbelasting kan, ook zonder formele aanslag, toch al meetellen als schuld in box 3. Laat deze mogelijkheid niet onbenut bij het bepalen van de rendementsgrondslag.
