Doorschuifregelingen in box 2

Invoering twee tariefschijven in box 2 in 2024

Vanaf 2024 komen er 2 schijven in box 2. Het tarief in box 2 was jaren 25% (in 2023 : 26,9%). Met ingang van 2024 wordt dit tarief 33% (met een opstaptarief van 24,5% tot € 67.000, voor fiscale partner €134.000). De DGA wordt dus gestimuleerd om jaarlijks € 67.000 aan dividend uit te keren. Het tarief van 33% is ook van toepassing op oudere winsten. De verwachting - bij sommige ondernemers en fiscalisten - is dat het box tarief de komende jaren verder zal stijgen, een tarief van 35% is niet ondenkbaar (gelijkschakeling box 1 en box 2 ondernemers).

Nieuws box 2 in 2024

Vanaf 2024 komen er 2 tarieven voor de box 2 heffing. Het tarief is fors verhoogd van 26,9% naar 33%. Over een dividend uitkering tot € 67.000 gaat het tarief omlaag, namelijk naar 24.5%. Voor de DGA is het dan nog voordeliger om te kiezen voor een dividend uitkering. Een hoger loon is belast in box 1 en voor dividenden geldt het gecombineerde tarief voor de Vennootschapsbelasting (19% tot € 200.000) en box 2. Let er ook op dat vanaf 2023 de maximale rekening courant schuld nog € 700.000 mag bedragen (wetsvoorstel excessief lenen DGA), deze wordt in 2024 verlaagd tot € 500.000. Wilt u een berekening ontvangen van een optimaal salaris of een fiscale scan van uw prive en/of BV situatie? Stuur ons dan gerust een e-mail voor een vrijblijvende offerte.

De doorschuifregeling in box 2

De Wet op de inkomstenbelasting 2001 kent verschillende bepalingen die ertoe leiden dat de (fictieve) vervreemding van aandelen wordt belast als inkomen uit aanmerkelijk belang, ook bekend als box 2. Zo vindt afrekening plaats op het moment dat de aandelen worden verkocht. Van een fictieve vervreemding is bijvoorbeeld sprake in geval van overlijden of wanneer een belastingplichtige c.q. aanmerkelijkbelanghouder (directeur-grootaandeelhouder) emigreert.

Inkomen uit aanmerkelijk belang (vervreemdingsvoordeel)

Indien sprake is van een vervreemding van aandelen, dan vindt afrekening plaats over het verschil tussen de overdrachtsprijs van de aandelen verminderd met de verkrijgingsprijs van de aandelen, dit saldo noemen we het vervreemdingsvoordeel. Over dit vervreemdingsvoordeel wordt vervolgens het belastingtarief gerekend dat in betreffend jaar van toepassing is.

Doorschuifregelingen

Waar het de hoofdregel is dat een (fictieve) vervreemding van aandelen leidt tot het betalen van inkomstenbelasting over het genoten vervreemdingsvoordeel, zijn er ook een aantal uitzonderingen opgenomen. Deze uitzonderingen zijn vormgegeven in zogenoemde doorschuifregelingen.

Huwelijk, geregistreerd partnerschap en echtscheiding

Op het moment dat de belastingplichtige en zijn of haar partner in het huwelijk treden of een geregistreerd partnerschap aangaan waarbij sprake is van een gemeenschap, dan vindt in beginsel een vervreemding van aandelen plaats. Dit is ook het geval wanneer het huwelijk of geregistreerd partnerschap wordt beëindigd waarbij sprake is van een gemeenschap of wanneer er staande het huwelijk of het geregistreerde partnerschap wijzigingen worden aangebracht in de partnerschaps- of huwelijksvoorwaarden.

Er is echter een doorschuifregeling opgenomen in de Wet inkomstenbelasting 2001 die ertoe leidt dat een overgang krachtens huwelijksvermogensrecht of verdeling van een huwelijksgemeenschap anders dan door overlijden niet leidt tot een acute afrekening.

Overlijden

In het geval een belastingplichtige komt te overlijden en tot de bezittingen van de overledene horen aandelen die tot een aanmerkelijk belang behoren, vindt er een fictieve vervreemding plaats. Een verkrijging krachtens erfrecht kan op grond van een algemene titel of bijzondere titel. In geval van overlijden is er echter de mogelijkheid om een afrekening achterwege te laten voor zowel de verkrijging onder algemene als bijzondere titel. Daarbij dient echter wel aan een aantal voorwaarden te worden voldaan, de belangrijkste voorwaarden zijn:

• De vennootschap waarin de overledene een aanmerkelijk belang hield moet een materiële onderneming drijven;
• Bij een verkrijging krachtens erfrecht op grond van een bijzondere titel zal de verdeling binnen twee jaar na overlijden plaats moeten vinden.

Schenking

Een schenking van aandelen leidt tot een vervreemding waarbij een afrekening plaatsvindt. De overdrachtsprijs wordt daarbij gesteld op de waarde in het economische verkeer en leidt in de praktijk nogal tot de nodige discussie.

Meestal worden aandelen geschonken in het kader van de bedrijfsopvolging (binnen het familiebedrijf). Daarbij wordt gebruik gemaakt van een doorschuifregeling met nogal strikte voorwaarden. De belangrijkste voorwaarden om bij een schenking een acute afrekening te voorkomen zijn:

• De vennootschap waarin de schenker een aanmerkelijk belang hield moet een materiële onderneming drijven;
• De ontvanger van de schenking dient voorafgaand aan de schenking minimaal 36 maanden aaneengesloten in dienst te zijn bij de vennootschap waarin de schenker een aanmerkelijk belang hield.

Geruisloze terugkeer uit de B.V.

Het komt voor dat een onderneming voor rekening en risico van een B.V. wordt gedreven waarbij de ondernemer tot de conclusie komt dat het drijven van de onderneming voor rekening van een eenmanszaak (of VOF / maatschap) fiscaal aantrekkelijker is. In dergelijke situaties komt het voor dat er reeds de nodige reserves zijn opgebouwd binnen de B.V. waarop een aanmerkelijkbelangclaim rust. Indien de ondernemer er uiteindelijk voor kiest de onderneming middels een gefaciliteerde geruisloze terugkeer uit de B.V. plaats te laten vinden, dan kan de in beginsel verschuldigde aanmerkelijkbelangheffing worden omgezet in een terugkeerreserve. Deze terugkeerreserve zal vervolgens vrijvallen op het moment dat de ondernemer zijn onderneming heeft gestaakt of overgedragen.

Verwateren aandelenbelang

Als een belastingplichtige aandelen houdt die behoren tot een aanmerkelijk belang en de vennootschap waarin het aanmerkelijk belang wordt gehouden aandelen uitgeeft, kan het belang verwateren. Het verwateren van aandelen houdt in dat de belastingplichtige na uitgifte van aandelen zijn procentuele belang in de onderneming ziet afnemen. Indien als gevolg van de verwatering het belang in de vennootschap onder de 5% komt, is in beginsel sprake van een sfeerovergang van inkomen uit aanmerkelijk belang naar inkomen uit sparen en beleggen (box 3).

Voor deze situatie is echter ook een doorschuifregeling opgenomen, achterliggende gedachte is dat als gevolg van de verwatering er geen opbrengst wordt gerealiseerd en het lastig zal worden om de verschuldigde aanmerkelijkbelangheffing te voldoen. Een afrekening zal vervolgens alsnog plaatsvinden op het moment dat de aandelen (fictief) worden vervreemd.

Aandelen-, bedrijfsfusie of juridische fusie / splitsing

Bij een groeiende en grotere ondernemingen komt het nogal eens voor dat er een herstructurering plaatsvindt om de ondernemingsstructuur juridisch en fiscaal te optimaliseren. Hierbij vinden vaak overdrachten plaats van activa of aandelen. Ook hier zal er in beginsel afgerekend moeten worden over het vervreemdingsvoordeel.

Bij een aandelen-, bedrijfsfusie of juridische splitsing / fusie komt meestal geen geld beschikbaar, de aandelen blijven binnen dezelfde structuur of blijven uiteindelijk in handen van dezelfde uiteindelijke aandeelhouder. Ten aanzien van deze fusie- en splitsingsmogelijkheden is het doorgaans van belang dat sprake is van zakelijke overwegingen en dat de fusie of splitsing er niet op is gericht om belastingheffing uit te stellen of te ontgaan. Dit kan doorgaans tot de nodige discussie leiden, echter de wetgever heeft hiervoor de mogelijkheid geboden om dergelijke herstructureringen vooraf ter goedkeuring aan de belastinginspecteur voor te leggen.

Resumé

Hiervoor is een beschrijving gegeven van de mogelijke doorschuifregelingen die de Wet inkomstenbelasting 2001 kent voor de aanmerkelijkbelanghouder. Daarbij zijn niet alle mogelijkheden en voorwaarden weergegeven. Tevens is het doorschuiven van de aanmerkelijkbelangclaim niet altijd de beste keuze.

Bent u benieuwd of u aan alle voorwaarden voldoet of wilt u meer weten over de doorschuifregelingen, neem dan contact op met de auteur van dit artikel.