Terugkomen op keuze fiscaal partnerschap

Kunnen fiscaal partners terugkomen op een gemaakte keuze in de aangifte inkomstenbelasting waarbij er is gekozen de onderlinge verhoudingen van gemeenschappelijke inkomensbestanddelen (en aftrekposten) en gezamenlijke grondslagen voor box 3 te veranderen, dit in de situatie dat één van beide partners geen aangifte inkomstenbelasting heeft ingediend en er ook nog geen definitieve aanslag is opgelegd?

Fiscaal Partnerschap, de voordelen en nadelen

Het fiscaal partnerschap biedt belastingplichtigen in Nederland de mogelijkheid om bepaalde inkomsten en aftrekposten te delen voor de aangifte inkomstenbelasting, dit geldt ook voor vermogen in box 3. Deze regeling kan leiden tot belastingvoordelen, maar brengt ook enkele risico's met zich mee. In dit artikel wordt het begrip fiscaal partnerschap toegelicht, evenals de voordelen en nadelen ervan. Daarnaast wordt een casus besproken waarin de mogelijkheid van herziening van de toerekening van gemeenschappelijke inkomensbestanddelen wordt behandeld.

Voordelen van Fiscaal Partnerschap

1. Optimalisatie van belastingdruk: Door inkomensbestanddelen en aftrekposten optimaal te verdelen, kunnen fiscaal partners profiteren van lagere belastingtarieven en hogere heffingskortingen.
2. Toegang tot heffingskortingen: Partners kunnen bepaalde heffingskortingen, zoals de algemene heffingskorting en arbeidskorting, effectiever benutten.
3. Hogere vrijstellingen en lagere tarieven voor schenk- en erfbelasting.

Nadelen van Fiscaal Partnerschap

1. Complexiteit: De gezamenlijke aangifte vereist een zorgvuldige verdeling van inkomensbestanddelen en aftrekposten, wat ingewikkeld kan zijn en mogelijk professionele hulp vereist. Sommige software programma's kunnen u hiermee helpen.
2. Beperkte herzieningsmogelijkheden: Nadat een definitieve aanslag is vastgesteld, is het lastig om de verdeling van inkomensbestanddelen te herzien. Er zijn mogelijkheden (zie onder)
3. Bepaalde toeslagen kunnen ongunstiger uitpakken

Herziening van Inkomensverdeling bij fiscaal partnerschap

X en Y zijn fiscaal partners en hebben in hun aangifte inkomstenbelasting over 2022 de gemeenschappelijke inkomensbestanddelen volledig aan X toegekend en een klein deel van de gezamenlijke grondslag sparen en beleggen aan Y. Omdat Y op basis van deze toedeling geen belasting verschuldigd is, heeft Y geen aangifte ingediend. X heeft wel aangifte gedaan en op basis daarvan is een aanslag opgelegd die onherroepelijk vaststaat.

Later realiseren X en Y zich dat deze verdeling niet optimaal is. Via de online aangiftevoorziening dienen ze gezamenlijk een aangepaste aangifte 2022 in, waarbij Y alsnog aangifte doet en de onderlinge verdeling wordt aangepast ten gunste van hen beiden. Voor X is dit een verzoek om ambtshalve vermindering.

Kunnen fiscaal partners terugkomen op een gekozen onderlinge verhouding van de gemeenschappelijke inkomensbestanddelen en de gezamenlijke grondslag sparen en beleggen indien een van beide partners geen aangifte heeft ingediend en bij diegene ook geen definitieve aanslag is vastgesteld en zo ja, tot welk moment?

Ja, voor zover het gaat om een belastingjaar waarvoor nog binnen de vijfjaarstermijn als bedoeld in artikel 9.4, eerste lid, onderdeel b, van de Wet inkomstenbelasting 2001 (Wet IB 2001) juncto artikel 45 van de Uitvoeringsregeling inkomstenbelasting 2001 (URIB 2001) aangifte wordt of kan worden gedaan. Indien binnen deze termijn een uitnodiging tot het doen van aangifte is uitgereikt of toegezonden, loopt deze termijn in ieder geval tot het einde van de gestelde of verleende termijn waarbinnen de aangifte dient te worden gedaan.

Noot fiscaal jurist inzake fiscaal partnerschap

Bovenstaande standpunt wordt onderschreven door de kennisgroep van de belastingdienst (juni 2024)

Uit de wetgeschiedenis blijkt dat een belastingplichtige in zijn aangifte kan kiezen voor een verdeling waarbij een deel van de gemeenschappelijke inkomensbestanddelen en/of de gezamenlijke grondslag sparen en beleggen wordt toegerekend aan zijn partner, die – ondanks deze toerekening – onder de aanslaggrens blijft en op grond daarvan geen aangifte doet.

In de casus van X en Y kan de gekozen onderlinge verhouding van de gemeenschappelijke inkomensbestanddelen en de gezamenlijke grondslag sparen en beleggen worden herzien binnen de vijfjaarstermijn van artikel 9.4, eerste lid, onderdeel b, Wet IB 2001 juncto artikel 45 URIB 2001. Zolang Y binnen deze termijn alsnog aangifte doet en voldoende belasting verschuldigd is, kan een definitieve aanslag worden opgelegd voor dat belastingjaar. De gezamenlijke wijziging van de tot stand gekomen onderlinge verhouding is dan nog mogelijk.

De jurisprudentie bevestigt dat een aanslag onherroepelijk vaststaat op het moment van het (ongebruikt) verstrijken van de termijn voor het indienen van bezwaar, (hoger) beroep of cassatie. De vijfjaarstermijn waarbinnen een verzoek om ambtshalve vermindering kan worden ingediend, stuit de onherroepelijkheid van een aanslag niet (HR 20 mei 2022, ECLI:NL:HR:2022:720).

Fiscaal partners doen er goed aan om bij het indienen van hun aangifte zorgvuldig te overwegen hoe zij de gemeenschappelijke inkomensbestanddelen en de gezamenlijke grondslag sparen en beleggen verdelen. Bij twijfel is het raadzaam om tijdig advies in te winnen van een belastingadviseur. Bovendien is het belangrijk om te weten dat er binnen de vijfjaarstermijn mogelijkheden bestaan om een gemaakte keuze te herzien, mits aan de wettelijke voorwaarden wordt voldaan.