De ondernemersaftrek in de inkomstenbelasting
Als ondernemer voor de inkomstenbelasting kunt u, onder voorwaarden, aanspraak maken op de ondernemersaftrek. De ondernemersaftrek bestaat uit aftrekposten, die ertoe leiden dat de belastbare winst waarover u belasting bent verschuldigd wordt verlaagd.
De ondernemersaftrek bestaat uit de volgende aftrekposten:
- Zelfstandigenaftrek;
- Startersaftrek;
- Startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid;
- Aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk;
- Meewerkaftrek;
- Stakingsaftrek.
Wij bespreken in dit artikel bovengenoemde onderdelen van de ondernemersaftrek en de voorwaarden waar u als ondernemer aan moet voldoen.
Urencriterium en ondernemersaftrek
Voor sommige aftrekposten moet worden voldaan aan het urencriterium. Om aan het urencriterium te voldoen, moet in een kalenderjaar minimaal 1.225 uur aan de onderneming zijn besteed. Daarnaast moet meer tijd aan de onderneming zijn besteed dan aan andere werkzaamheden, bijvoorbeeld een dienstbetrekking. Dit moet door de belastingplichtige aannemelijk worden gemaakt.
Het urencriterium gaat over een heel kalenderjaar, van januari tot en met december. Indien de onderneming is gestart per 1 juni van het kalenderjaar, moet toch worden voldaan aan het urencriterium van 1.225 uur om in aanmerking te komen voor de ondernemersaftrek.
Zelfstandigenaftrek in de inkomstenbelasting
De zelfstandigenaftrek is van toepassing op elke ondernemer die voldoet aan het urencriterium, en die aan het begin van het kalenderjaar de AOW-leeftijd nog niet heeft bereikt.
De zelfstandigenaftrek bedraagt in 2023 maximaal € 5.030 (2024: € 3.750). Indien de winst uit onderneming lager is dan dit bedrag, bedraagt de zelfstandigenaftrek niet meer dan het bedrag van de winst. Het kan voorkomen dat in een bepaald jaar niet de volledige zelfstandigenaftrek gebruikt kan worden. Het bedrag dat u in een jaar niet kunt gebruiken, wordt indien mogelijk verrekend in de volgende negen jaren.
In 2023 is het belastingvoordeel van de zelfstandigenaftrek beperkt. Het voordeel wordt berekend met een tarief van 36,93%.
Startersaftrek voor beginnende ondernemers
Onder voorwaarden kan de zelfstandigenaftrek worden verhoogd met de startersaftrek. De startersaftrek bedraagt in 2023 maximaal € 2.123. De startersaftrek mag in de volgende situatie worden toegepast:
- U was in één of meer van de vijf voorafgaande kalenderjaren geen ondernemer;
- U paste in deze periode niet meer dan twee keer de zelfstandigenaftrek toe.
De zelfstandigenaftrek bedraagt niet meer dan het bedrag van de winst uit onderneming vóór ondernemersaftrek. Deze beperking geldt niet als recht bestaat op de startersaftrek. Als u in aanmerking komt voor de startersaftrek, hebt u recht op het volledige bedrag van de zelfstandigenaftrek.
De regeling voor startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid kent een aantal extra voorwaarden. De startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid mag worden toegepast als wordt voldaan aan de volgende voorwaarden:
- U bent in 2021 ondernemer;
- U was in één of meer van de vijf voorafgaande kalenderjaren geen ondernemer;
- U hebt recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering;
- U voldoet aan het verlaagde urencriterium van 800 uur.
Voor het eerste, tweede en derde jaar bedraagt de aftrek respectievelijk € 12.000, € 8.000 en € 4.000. De aftrek kan niet hoger zijn dan de winst uit onderneming vóór ondernemersaftrek.
Aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk voor ondernemers
De hoogte van de aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk bedraagt in 2023 € 14.202. Om in aanmerking te komen voor deze aftrekpost, moet aan de volgende voorwaarden worden voldaan:
- U bent ondernemer;
- U voldoet aan het urencriterium;
- U hebt een speur- en ontwikkelingswerkverklaring van RVO;
- U besteedt zelf minimaal 500 uren aan erkend speur- en ontwikkelingswerk.
Als speur- en ontwikkelingswerkzaamheden kwalificeren werkzaamheden die direct en uitsluitend zijn gericht op de ontwikkeling van technisch nieuwe programmatuur, fysieke producten, fysieke productieprocessen of technisch-wetenschappelijk onderzoek.
In sommige situaties wordt de aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk verhoogd. Deze verhoging is van toepassing op starters en bedraagt € 7.106. De voorwaarden die gelden zijn nagenoeg gelijk aan de voorwaarden voor de startersaftrek, namelijk:
- U was in één of meer van de vijf voorafgaande kalenderjaren geen ondernemer;
- U paste in deze periode niet meer dan twee keer de aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk toe.
Meewerkaftrek in de inkomstenbelasting
De meewerkaftrek biedt een faciliteit voor de ondernemer in het geval de partner meewerkt in de onderneming. De hoogte van de meewerkaftrek is afhankelijk van de winst en het aantal meegewerkte uren. De belastingplichtige dient de meewerkuren aannemelijk te maken. Om aanspraak te maken op de meewerkaftrek, moet worden voldaan aan de volgende voorwaarden:
- U bent ondernemer;
- U voldoet aan het urencriterium;
- Uw fiscale partner werkt 525 uren of meer zonder vergoeding in uw onderneming, of de vergoeding die u hiervoor betaalt is minder dan € 5.000.
Bij een vergoeding boven de € 5.000 bestaat geen recht op meewerkaftrek. Echter, deze vergoeding mag in aftrek worden gebracht door de ondernemer, mits deze bij de partner wordt belast als resultaat overige werkzaamheden of loon uit dienstbetrekking.
Aan de hand van onderstaande tabel (2023) kan de meewerkaftrek worden berekend.
|
Aantal meegewerkte uren |
Aftrek |
Minder dan 525 |
Geen aftrek |
525 – 875 |
1,25% van de winst |
875 – 1.225 |
2% van de winst |
1.225 – 1.750 |
3% van de winst |
1.750 of meer |
4% van de winst |
Stakingsaftrek bij einde onderneming
Tot slot is een aftrekpost opgenomen voor de ondernemer die stakingswinst realiseert bij het staken van één of meer ondernemingen, waaruit hij als ondernemer winst geniet. Van de behaalde stakingswinst is maximaal € 3.630 vrijgesteld. Bij een lagere stakingswinst is de stakingsaftrek gelijk aan deze winst. De stakingsaftrek mag slechts één keer in het leven worden toegepast. Indien u echter bij een staking niet de gehele stakingsaftrek kunt gebruiken, mag het restant worden gebruikt bij een volgende staking.
Voor recht op de stakingsaftrek moet worden voldaan aan het vereiste dat u een ondernemer moet zijn. In tegenstelling tot de andere aftrekposten, geldt het urencriterium niet voor de stakingsaftrek. Daarnaast moet de gehele onderneming worden gestaakt. Bij het staken van een gedeelte van de onderneming bestaat geen recht op aftrek.
Meerdere ondernemingen en ondernemersaftrek
Het is mogelijk om als ondernemer meerdere ondernemingen te drijven. Echter, er is bepaald dat - ingeval de ondernemer winst geniet uit meer dan één onderneming - deze voor toepassing van de ondernemersaftrek als één onderneming worden behandeld. De uren die de ondernemer besteedt aan de ondernemingen, mogen bij elkaar worden opgeteld om te bepalen of recht bestaat op de ondernemersaftrek.
Mkb-winstvrijstelling in de inkomstenbelasting
De mkb-winstvrijstelling is tevens een aftrekpost op de winst. De mkb-winstvrijstelling is een percentage van de behaalde winst uit één of meer ondernemingen en bedraagt 14% (2024: 12,7%). De vrijstelling verlaagt de hoogte van de winst, waardoor u als ondernemer minder belasting bent verschuldigd. Ingeval sprake is van een verlieslatende situatie, verkleint de mkb-winstvrijstelling het verlies en is de vrijstelling nadelig. De mkb-winstvrijstelling geldt nadat de ondernemersaftrek is toegepast en is strikt genomen dus geen onderdeel van de ondernemersaftrek.
Voorbeeldberekening ondernemersaftrek in de inkomstenbelasting
Belanghebbende geniet in 2023 een winst uit onderneming van € 9.000 en voldoet aan het urencriterium. De onderneming is door belanghebbende gestart in 2015. De partner van belanghebbende heeft in 2023 700 uur meegewerkt in de onderneming en heeft hiervoor een vergoeding ontvangen van € 3.500. De belastbare winst uit onderneming kan als volgt worden berekend.
Fiscale winst € 9.000
Zelfstandigenaftrek (5.030) € 5.030
Meewerkaftrek (1,25% van 9.000) € 113 +
Ondernemersaftrek € 5.143 -/-
Tussenuitkomst € 3.857
MKB-winstvrijstelling (14% van 3.857) € 540 -/-
Belastbare winst uit onderneming € 3.317
Advisering ondernemers in de inkomstenbelasting
Wij adviseren vrijwel dagelijks ondernemers die in de inkomstenbelasting vallen. Het gaat dan bijvoorbeeld om eigenaren van eenmanszaken, vennoten in een vennootschap onder firma (VOF) en maten in een maatschap. Een deel van hen is zelfstandige zonder personeel (zzp), maar er zitten ook ondernemingen tussen met tientallen personeelsleden. Op het gebied van de ondernemersaftrek laten veel ondernemers onbewust kansen liggen, bijvoorbeeld door de regels omtrent de meewerkaftrek verkeerd te interpreteren. Het kan daarom nooit kwaad om uw positie eens door een specialist te laten beoordelen. Hebt u daar verdere vragen over? Neem dan gerust rechtstreeks contact op met één van onderstaande auteurs.
