Pleitbaar standpunt of gevangenisstraf voor accountant
Accountant de gevangenis in?
Een accountant neemt in zijn aangifte voor ongeveer € 400.000 aan beleggingsverliezen op. De vraag is "pleitbaar standpunt" of "het bewust fout doen van aangifte". Op de laatste optie kan ook zomaar een gevangenisstraf staan, meestal wordt / werd echter een boete opgelegd. De laatste tijd zien we steeds vaker dat belastingplichtigen geen administratieve boete krijgen maar een gevangenisstraf of taakstraf.
De zaak voor de rechter
Een (register-)accountant (sinds 1991) maakt beleggingsverliezen en neemt deze op in box 1 van zijn aangiften inkomstenbelasting. Het ging om substantiële verliezen van in totaal ongeveer € 400.000, in 3 jaren. De accountant wordt hiervoor strafrechtelijk vervolgd. De accountant zou namelijk op de hoogte moeten zijn van de regels en de rechtspraak over dit onderwerp. De accountant had zijn fiscale kennis opgedaan uit een fiscaal artikel waarin min of meer de suggestie wordt gewekt dat dergelijke verliezen aftrekbaar zouden zijn (als resultaat uit overige werkzaamheden). Er zou sprake zijn van resultaat uit overige werkzaamheden als iemand een (zeer) actieve belegger is die tenminste 100 tot 150 mutaties per jaar zou verrichten.
De rechter is er vlot klaar mee, dit artikel is niet helemaal helder en geeft ook veel ruimte voor andere uitkomsten. Daarnaast betreft het slechts 1 artikel en is op de inhoud ook zeker wel iets aan te merken. De rechter is van mening dat een gevangenisstraf van 10 maanden een prima straf is voor de accountant. Mede door persoonlijke omstandigheden (het voortbestaan van het accountantskantoor) is de rechter echter sympathiek voor de accountant. Er wordt een taakstraf van 240 uur opgelegd en daarnaast een boete van € 29.000.
Mening fiscaal jurist
Het betrof hier een kenner van het vak, aldus de rechter. De "verdachte" is een register-accountant waarvan mag worden verwacht dat hij op de hoogte is van de fiscale wetgeving. De beleggingen moeten worden ondergebracht in box 3 en zijn niet aftrekbaar in box 1.
Een ervaren accountant moet er ernstig rekening mee houden dat hij beter wordt gevolgd en hem meer kennis wordt toegerekend dan een gemiddelde belastingplichtige. Een bijzondere uitspraak, normaal gesproken worden dit soort zaken afgedaan binnen het fiscale recht en niet via het strafrecht. Een boete lijkt op zijn plaats, maar in deze procedure is ervoor gekozen om de accountant achter de tralies te krijgen.
Volgens mij is een accountant geen fiscaal jurist en hiermee minder op de hoogte van de fiscale wetgeving. Uit de feiten volgt ook dat de accountant regelmatig een fiscaal jurist inhuurt voor complexe fiscale zaken.
De stroming waarbij vlotter wordt gekozen voor "straffen via de gevangenis" zien we de laatste jaren echter vaker, dit zal in 2014 ook alleen maar toenemen. In deze procedure heeft de accountant zelf zijn aangiften ingediend en via de elektronische route ingediend. Ook de verzoeken tot verliesverrekening zijn door hem zelf ingediend. Door deze insteek zou er ruim € 160.000 aan inkomstenbelasting aan hem worden terugbetaald. Dit bedrag heeft de belastingplichtige inmiddels aan de Belastingdienst terugbetaald.
In de procedure heeft de accountant er wel voor gekozen om positieve beleggingsresultaten (tot 2006) belastingvrij op te nemen in box 3 en toen hij verlies ging maken, het verlies over te hevelen naar box 1. Blijkbaar heeft hij zich ook niet laten voorlichten door een fiscaal jurist en is hij zelf in staat om aangiften inkomstenbelasting te verzorgen. Tja, dan kies je bewust voor een risico. Als het dossier beter op orde was geweest en de procedure zorgvuldiger (met medewerking van een fiscaal jurist) was gevoerd, was het volgens mij niet zover gekomen. Tijdens de procedure is een getuige gehoord (een inspecteur van de Belastingdienst) die heeft aangegeven dat het standpunt van de accountant nergens op slaat. De vraag is of dit helemaal zo is. Eerlijk is eerlijk ... beleggingsverliezen in privé aftrekken komt in de praktijk weinig voor. In een procedure uit 1983 (Hoge Raad 15 juni 1983) is duidelijk geworden dat zelfs bij beleggingen door de vrouw van een beleggingsspecialist geen sprake is van box 1 inkomen, de beurs laat zich immers bij speculatieve beleggingen lastig sturen.
Op grond van artikel 69 lid 2 AWR en artikel 47 Wetboek van Strafrecht kan een belastingplichtige strafrechtelijk worden vervolgd. In casu wel een pittige stap die - gelukkig voor de accountant - qua schade nog wel meevalt.
Bron
Rechtbank Oost Brabant d.d. 13 augustus 2013.
