Klikbrief belastingdienst openbaar maken

Regelmatig worden wij door belastingplichtigen ingeschakeld bij bezwaar en/of beroepsprocedures waarbij de belastingdienst gebruik heeft gemaakt van zogenaamde klikbrieven. De belastingdienst geeft op haar internetsite de mogelijkheid om belastingfraude of financiële fraude te melden. Dit kan ook anoniem. De praktijk leert dat dergelijke brieven worden verstuurd door rancuneuze ex partners, werknemers, familieleden of buren. Niet altijd is bekend dat de Belastingdienst gebruik heeft gemaakt van een klikbrief of anonieme melding. Er volgt dan gewoon een vragenbrief of boekenonderzoek waarbij er gericht wordt gezocht. Wat vinden rechters?

Procedure Gerechtshof in 2020

Een ondernemer krijgt in 2017 bezoek van de Belastingdienst. De aanleiding voor dit onderzoek was een uitgebreide klikbrief waarbij gedetailleerd wordt omschreven hoe de ondernemer fiscaal probeert minder belasting te betalen. Bij het boekenonderzoek wordt geen melding gemaakt van de klikbrief. Tijdens het boekenonderzoek worden er ook zogenaamde derdenonderzoeken verricht. Gevolg is een stevig verslag boekenonderzoek en diverse naheffingsaanslagen omzetbelasting met vergrijpboeten. De belastingplichtige stelt dat hij niet tijdig op zijn rechten is gewezen (zoals de cautie). De rechtbank is nog soepel, er is geen sprake van schending van enig beginsel van behoorlijk bestuur of strijdigheid met het nemo tenetur beginsel (recht van iemand om geen bewijs tegen zichzelf te leveren of meewerken aan eigen veroordeling). Bij het hof kwamen partijen beter met elkaar in gesprek (geholpen door het hof). De vergrijpboetes worden verminderd van 50% tot 10%. Volgens het hof had de inspecteur belastingplichtige bij het bedrijfsbezoek en hierop volgende boekenonderzoek op de hoogte moeten brengen van de voorinformatie (de klikbrief). Er was immers geen sprake van een standaardonderzoek maar eerder om een straf op opsporingsonderzoek. Belastingplichtige kon zich hierdoor niet wapenen tegen de verdenkingen die er al waren. Dit is in strijd met interne ambtelijke instructies en is dit onzorgvuldig. Partijen zijn tot een compromis gekomen (verminderen boete) maar wellicht had het hof bij een beslissing verder kunnen gaan (aanslagen integraal vernietigen).

Procedure rechtbank in 2025

De Rechtbank Zeeland west brabant komt met 2 beslissingen over klikbrieven. Beide met een andere uitslag. De basis is dat alle fiscaal relevante informatie (op de zaak betrekking hebbende stukken) moet worden verstrekt (8:42 AWB) en dat dit soms anders is omdat geheimhouding noodzakelijk is (8:29 AWB). Het kan zijn dat dat een tipgever gevaar loopt bij het openbaar maken, maar dan moet de inspecteur dit wel voldoende en helder motiveren. Belastingplichtige moet helder toelichten welk belang zwaarder zou moeten wegen, zijn belang of het belang van het geheimhouden van de informatie.

Noot fiscaal jurist inzake klikbrief

Het is essentieel dat de belastingplichtige het geheel van een onderzoek kan overzien. De belastingdienst moet ook – op grond van artikel 8:42 AWB – de relevante informatie aan belastingplichtige verstrekken (zie procedure Hoge Raad inzake op de zaak betrekking hebbende stukken). Hier wordt soms krampachtig mee omgegaan, waardoor niet alle op de zaak betrekking hebbende stukken direct worden verstrekt, met 8:29 AWB als insteek. Belastingplichtige moet dan via een extra procedure (geheimhoudingskamer) alsnog proberen deze stukken inzichtelijk te krijgen.