Horizontaal toezicht is geen garantie

Het enkele feit dat u of uw adviseur deelneemt aan horizontaal toezicht en daartoe een convenant heeft gesloten, betekent niet dat je er daarmee vanuit kunt gaan dat je aangifte wordt gevolgd en er niet zal worden nagevorderd. De Hoge Raad tikt de fiscaal dienstverlener even over de spreekwoordelijke vingers en maakt duidelijk dat een convenant de fiscale spelregels niet zal veranderen.

Convenant niet zaligmakend

In 2005 is de Belastingdienst begonnen met een nieuwe vorm van toezicht, het horizontaal toezicht. Het begon met een 20-tal zeer grote ondernemingen. Daarna volgden de andere zeer grote ondernemingen en middelgrote ondernemingen. Begin 2011 is een variant van horizontaal toezicht ingevoerd in het segment van het midden- en kleinbedrijf (verder: mkb). Ook een aantal fiscaal dienstverleners heeft een convenant. Niet primair voor zichzelf, maar ten behoeve van hun klanten. Er is zelfs een leidraad horizontaal toezicht mkb fiscaal dienstverleners.

Kort door de bocht: de dienstverlener kleurt binnen de lijntjes en houdt zich aan de afspraken en krijgt daarvoor sneller de aanslagen, sneller antwoord op vragen en minder gedoe (en hoop op minder onderzoeken, vragenbrieven en soepeler aanslagregeling).

Aangifte via fiscaal dienstverlener levert geen garanties op

Een plastisch chirurg uit een recente zaak liet zijn aangiften verzorgen door een fiscaal dienstverlener met zo’n convenant. Voor de inkomstenbelasting ging dat aanvankelijk goed. De aangiften werden keurig ‘gevolgd’ en de aanslagen werden overeenkomstig de aangiften opgelegd. Iedereen blij.

Totdat de Belastingdienst er op basis van de aangifte vennootschapsbelasting over 2011 achter kwam dat de plastisch chirurg fors leende van zijn holding. Lang verhaal kort: in 2010 zijn de schulden van de plastisch chirurg naar de mening van de Belastingdienst aan de bv dermate hoog, dat die nooit kunnen worden terugbetaald. De Belastingdienst stelt zich op het standpunt dat daarmee sprake is van een winstuitdeling van de bv aan de plastisch chirurg en vordert na van de plastisch chirurg. Aldus is een belastingaanslag van zo’n € 200.000 zijn deel, te verhogen met een boete van € 100.000.

Toch navorderen ondanks een convenant

De navordering loopt uit op een procedure. Daarin doet de plastisch chirurg een beroep op het vertrouwensbeginsel dat in de weg zou staan aan de navordering. Hij stelt dat hij erop mag vertrouwen dat navordering achterwege zal blijven indien de aanslag is vastgesteld in overeenstemming met een onder horizontaal toezicht ingediende aangifte.

Dat standpunt wordt door de Hoge Raad naar het rijk der fabelen verwezen.

Voor het in rechte te beschermen vertrouwen dat de inspecteur een bepaalde toepassing zal geven aan wettelijke of andere door hem in acht te nemen algemene regels en op grond daarvan navordering achterwege zal laten, is méér vereist dan de enkele omstandigheid dat de aanslag met betrekking tot een bepaald punt is vastgesteld in overeenstemming met de aangifte. Daarvoor zijn een of meer andere omstandigheden vereist die bij de belastingplichtige de indruk hebben kunnen wekken dat de vaststelling van de aanslag met betrekking tot dit punt berust op een bewuste standpuntbepaling van de inspecteur. Dit is niet anders in gevallen waarin de aanslag is vastgesteld in overeenstemming met een aangifte die namens de belastingplichtige is ingediend door een fiscaal dienstverlener die deelneemt aan horizontaal toezicht. Hetzelfde geldt voor een aangifte die is ingediend door of namens de belastingplichtige die deelneemt aan horizontaal toezicht.

Kort en goed: het enkele feit dat u of uw adviseur deelneemt aan horizontaal toezicht en daartoe een convenant heeft gesloten, betekent niet dat je er daarmee vanuit kunt gaan dat je aangifte wordt gevolgd en er niet zal worden nagevorderd.

Opmerking fiscaal jurist inzake horizontaal toezicht Belastingdienst

Een terechte beslissing van de Hoge Raad. Ook het Hof en de A-G hadden er weinig woorden voor nodig. Bij de rechtbank was het zelfs (nog) geen issue. Zoals in de inleiding beschreven, geeft een convenant soms voordelen. Alle belastingplichtigen zijn echter gelijk voor de wet. Een convenant kan en mag dus niet ingrijpen in de (toepassing van de) wet zelf. Als aan de wettelijke voorwaarden wordt voldaan, kan van eenieder worden nagevorderd. Een convenant heeft daarop geen invloed omdat het een convenant is (en geen wet).

Eerder zou het tegendeel kunnen worden bepleit. Als de aangiften door ‘de oogharen’ worden geregeld, zal een controle achteraf (navordering) strenger kunnen zijn en dus eerder worden toegepast, nu ingecalculeerde aangifterisico’s moeten worden bestreden. Ook dat is onwenselijk want: gelijke monniken, gelijke kappen.

U begrijpt, wij hebben geen convenant. Dat houdt ons scherp (en de fiscus ook) en daarnaast blijft het speelveld eerlijk, overzichtelijk en kunnen we op grond van vertrouwen altijd 'zaken' met elkaar doen. Wel zo eerlijk en prettig. Heeft u ook een geschil? Bel ons. Een convenant zal ons zeker niet beperken.