Aansprakelijkheid notaris voor overdrachtsbelasting

Er wordt overdrachtsbelasting geheven bij de verkrijging van onroerende zaken binnen Nederland (of rechten hierop). De invorderingswet (artikel 42) regelt wie er aansprakelijk kan worden gesteld voor deze overdrachtsbelasting (als de verkrijger deze niet zou betalen of te weinig heeft betaald). De ontvanger kan een notaris - die de akte heeft opgesteld - aansprakelijk stellen. In de praktijk gebeurt dit steeds vaker en ook steeds vaker onterecht. Wij adviseren regelmatig notarissen bij conflicten met de Belastingdienst.

Uitspraken rechters inzake aansprakelijkheid notaris

In een procedure bij de Rechtbank Gelderland (2017) oordeelt de Inspecteur dat de notaris aansprakelijk is voor de niet betaalde overdrachtsbelasting. Volgens de rechter onterecht. De hoofdelijke aansprakelijkheid van de notaris heeft enkel betrekking op de overdrachtsbelasting die ingevolge de inhoud van de akte verschuldigd zou zijn. In deze situatie is de notaris betrokken bij de levering van een woning in 2003, deze woning wordt in 2008 terug geleverd. In 2008 wordt een beroep gedaan op een vrijstelling (artikel 15 lid 1 letter r van de Wet Belastingen Rechtsverkeer, de WBR, juncto artikel 19 WBR). Er wordt een naheffingsaanslag opgelegd, deze is volgens de Hoge Raad (arrest 2014) terecht. De aanslag wordt niet betaald en dus wordt de notaris aansprakelijk gesteld. Volgens de Rechtbank is de notaris niet aansprakelijk omdat in de akte een beroep wordt gedaan op een vrijstelling. Dat de notaris zijn onderzoeksplicht niet strak heeft verzorgd doet niet ter zake.

In een andere procedure bij het Gerechtshof Arnhem - Leeuwarden (2018) liep het via een andere route. De rechter stelt hierbij dat de notaris - op grond van artikel 42 invorderingswet - niet verplicht is de verschuldigde overdrachtsbelasting vast te stellen. Een CV koopt de (economische) eigendom van een bedrijfspand. Een paar jaar later wil de CV de eigendom weer verkopen. Er wordt bij de verkoop een beroep gedaan op een reorganisatievrijstelling (artikel 18 WBR). De notaris stelt een stappenplan op o.g.v. een advies van een derde. De Inspecteur stelt dat het beroep op de vrijstelling niet terecht is, er volgt een naheffingsaanslag overdrachtsbelasting van ruim € 2 miljoen. De koper gaat failliet en de notaris krijgt de naheffingsaanslag op de deurmat. Volgens de rechter hoeft de notaris niet vast te stellen of de gestelde feiten juist zijn. De notaris moet kijken of op grond van de gestelde feiten in de akte overdrachtsbelasting moet worden betaald, niet meer dan dat !

Fiscaal advies voor notaris

Wij adviseren regelmatig notarissen of notariskantoren bij naheffingsaanslagen van de Belastingdienst. Heeft u vragen of opmerkingen, stuur dan gerust geheel vrijblijvend een e-mail of neem contact op met één van onze adviseurs.