Navordering en FSV-lijst

Als iemand op de FSV lijst staat mag de inspecteur gewoon een onderzoek instellen, dit is in meerdere uitspraken duidelijk geworden. Lees hier bijvoorbeeld een uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam uit 2023. Aandachtspunt om te onderzoeken is dan wel dat de melding op de FSV lijst niet de aanleiding is geweest om een onderzoek in te stellen. Hiertoe kan een dossierinzage curciaal zijn. Als hieruit volgt dat er sprake is van een risicoselectie, een verwerking van persoonsgegevens in een databank of een gebruik van een databank waarin persoonsgegevens zijn opgeslagen, kunnen de kaarten anders liggen en kan sprake zin van schending van grondrechten.

De Belastingdienst (en toeslagen) verwerkt miljoenen belastingaangiften. Dit gebeurt voor een groot deel via computersystemen. Deze systemen worden gevuld met data, zo ook de zogenaamde Fraude Signalering Voorziening (FSV). De FSV werd gebruikt voor het registreren van risicosignalen bij een persoon of bedrijf. Het systeem is niet toegestaan (op grond van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG)). De FSV is in februari 2020 uitgezet en wordt niet meer gebruikt. Maar wat als u op de lijst staat en op grond hiervan een boekenonderzoek wordt ingesteld en eventueel aanslagen worden opgelegd? Zijn deze aanslagen dan onrechtmatig?

Rechter en zwarte lijst

Het instellen van bezwaar en beroep moet volgens de Advocaat-Generaal van de Hoge Raad (d.d. 17 juni 2021) ruimer worden toegestaan. Het kan namelijk zo zijn dat burgers (en hierdoor soms bedrijven) hogere aanslagen hebben ontvangen door plaatsing op deze lijst. De bezwaar- en beroepstermijnen van dergelijke aanslagen zijn op dit moment veelal verstreken. De AG is van mening dat deze mensen alsnog bezwaar en beroep moeten kunnen instellen, omdat informatie door de Belastingdienst is achtergehouden. De Hoge Raad doet er verder niks mee en doet de zaak via het putje af (dus 81 RO).

Procedure navorderingsaanslag en opname op zwarte (FSV-)lijst

Hof Arnhem - Leeuwarden oordeelt in hoger beroep dat het niet van belang is hoe X in de Fraude Signalering Voorziening (FSV) terecht is gekomen. X is ondernemer en hij krijgt tijdens een boekenonderzoek navorderingen opgelegd. In hoger beroep stelt X dat hij is opgenomen in het FSV-systeem (de zwarte lijst). Volgens X is de navorderingsaanslag hiermee onrechtmatig en moet de zaak worden aangehouden totdat duidelijk is met wie de Belastingdienst zijn informatie heeft gedeeld.

Het Gerechtshof Arnhem - Leeuwarden oordeelt (met de inspecteur) dat de aanleiding voor het boekenonderzoek niet is gelegen in de opname op de zwarte lijst. De administratie van de onderneming was summier en de gestelde vragen zijn niet onredelijk of onrechtmatig. De navorderingsaanslagen zijn hiermee rechtmatig en juist. Het beroep van X op grond van hogere aftrekposten is wel terecht, het box 1 inkomen wordt derhalve verminderd.

Procedures inzake zwarte lijst / FSV / Project 1043

In december 2021 deed de Hoge Raad haar eerste uitspraak inzake belastingplichtigen die staan opgenomen op de zwarte lijst. Ook al was een belastingplichtige opgenomen op de zogenaamde zwarte lijst, dan kon dit nog niet (automatisch) tot gevolg hebben dat de aanslag wordt verlaagd. De strijdigheid met het handelen in strijd met de AVG wordt dus terzijde geschoven. Begin 2022 keek de Hoge Raad opnieuw naar een casus. Ook hierin is vastgesteld dat - ondanks opname op de zwarte lijst - het belastingonderzoek niet onrechtmatig is geweest. Vervolgens is het woord aan lagere rechters. Het Gerechtshof Den Haag doet in maart 2022 uitspraak. Ook hierin wordt een navorderingsaanslag in stand gelaten (niet onrechtmatig). Bij aanhoudende negatieve resultaten zou er altijd een onderzoek worden ingesteld, aldus de inspecteur. Ook het Gerechtshof Arnhem doet in maart 2022 een gelijkluidende uitspraak. Belastingplichtige heeft niet gemotiveerd gesteld dat in haar geval sprake zou kunnen zijn van een uitzonderlijke situatie die in strijd zou zijn met grondrechten. Enkel verwijzen naar de zwarte lijst of project 1043 is derhalve onvoldoende.

Noot fiscaal jurist inzake zwarte lijst

Het 'taggen' van klanten of documenten kan best handig zijn. Zo weet je beter waar je moet zoeken en / of een onderzoek moet instellen. Alleen zijn er wel spelregels, en deze spelregels staan dan weer in de wet (zoals de AVG, Wet bescherming persoonsgegevens, artikel 10 grondwet, etc.). Bij het 'taggen' van belastingplichtigen kunnen er grote problemen ontstaan en veelal kan dit extreme financiële gevolgen hebben. De vraag is of via deze 'tag' verkregen bewijs rechtmatig is verkregen en - zo ja of nee - welke gevolgen hieraan dan moeten worden verbonden.

Is een aanslag onrechtmatig als u opvalt door een 'vinkje'? Er is sprake van een onrechtmatige selectie, maar brengt dit ook mee dat de belastingaanslag onrechtmatig is? Door het vinkje wordt er een onderzoek ingesteld en men komt dan tot de conclusie dat er een belastingaanslag moet worden opgelegd. Er is dus een causaal verband tussen het vinkje, het onderzoek en de belastingaanslag. Het bewijs voor de aanslag is het vinkje en dit is dan onrechtmatig verkregen, dat staat vast. Onbevoegd verkregen informatie mag niet een andere of verhoogde aanslag tot gevolg hebben. Dat er sprake is van schending van artikel 8 van het EVRM staat ook wel vast, maar de nationale gevolgen welke hieraan worden verbonden legt men altijd op het bordje van de nationale rechter. Dat een belastingplichtige alsdan de wijze waarop bewijs is verkregen moet kunnen aanvechten lijkt logisch. De belastingplichtige moet wel met voldoende (en gemotiveerd) bewijs komen, dit is vaak erg lastig.

Vragen over zwarte lijst

Wij adviseren regelmatig mensen inzake procedures tegen de Belastingdienst, dit tijdens regulier overleg, bezwaar- en / of beroepsprocedures. Neemt u gerust contact met ons op via onderstaand formulier of bel met één van onze specialisten (zie onder).