Informatiebeschikking en administratieplichtige (een taxibedrijf)

Een belastingplichtige is enig aandeelhouder van een taxibedrijf. De echtgenoot van de belastingplichtige is de bestuurder, maar heeft ook een eigen bedrijf. Het eigen bedrijf van de echtgenoot is een uitzendbureau. Het bedrijf van de belastingplichtige houdt zich bezig met het exploiteren van een taxibedrijf, het verrichten van installatiewerkzaamheden en de handel in- / verkoop van auto’s. Dit bedrijf leent ook personeel in van het uitzendbureau. Per 1 oktober 2012 is het taxibedrijf min of meer gestopt. De Belastingdienst besluit in 2013 een onderzoek te starten en geeft in 2013 ook een informatiebeschikking af. Deze informatiebeschikking is in geschil. Wij lichten hierna eerst kort de informatiebeschikking toe en gaan daarna verder in op deze casus.

Informatiebeschikking en taxibedrijf: de informatiebeschikking

De inspecteur heeft informatie van de belastingplichtige / administratieplichtige nodig om tot een juiste vaststelling van de belastingaanslag te kunnen komen. Daarom zijn in de wet verplichtingen voor belastingplichtigen en administratieplichtigen opgenomen. Eén van deze verplichtingen is de administratie- en bewaarplicht voor administratieplichtigen. Indien de inspecteur vindt dat de administratieplichtige onvoldoende aan deze verplichting voldoet, kan hij een informatiebeschikking afgeven. De informatiebeschikking geeft de stelling van de inspecteur weer dat de administratieplichtige niet heeft voldaan aan de eisen van de administratie- en bewaarplicht. De administratieplichtige kan deze informatiebeschikking aanvechten in bezwaar en beroep. Een onherroepelijke informatiebeschikking leidt ertoe dat vaststaat dat de administratieplichtige niet aan zijn verplichtingen heeft voldaan. De inspecteur zal in de meeste gevallen dan een aanslag opleggen. Daarbij dient de inspecteur vaak posten te schatten, hetgeen hem is toegestaan. De schatting dient uiteraard wel redelijk te zijn. Over deze redelijkheid bestaat vaak discussie. In de procedure over de hoogte van de belastingaanslag staat dan vast dat de administratieplichtige onvoldoende heeft meegewerkt. Dit kan leiden tot toepassing van de maatregel van omkering en verzwaring van de bewijslast. De administratieplichtige moet dan niet aannemelijk maken dat de inspecteur de aanslag onjuist vaststelt, maar dit doen blijken. Dat betekent zoveel als overtuigend aantonen. Deze bewijslast wordt in de praktijk wel omschreven als ondoenlijk en een processueel Zwaard van Damocles.

Hoe liep het af met deze administratieplichtige? Dat leggen wij hierna uit.

Informatiebeschikking en taxibedrijf: wat is er gebeurd?

De inspecteur heeft een boekenonderzoek ingesteld in 2013. Hij geeft een eerste informatiebeschikking af voor het onvoldoende meewerken aan het boekenonderzoek. Daarmee bedoelt de inspecteur in dit geval dat de gevraagde informatie niet is verstrekt. Op last van de rechter verstrekt de belastingplichtige deze informatie alsnog, waardoor deze informatiebeschikking wordt vernietigd. Maar dat is nog niet eind goed, al goed.

In het rapport boekenonderzoek, dat wordt opgemaakt in 2015, komt terug dat de administratie gebrekkig is. Zo zijn kostenfacturen niet geordend en zijn bedragen van ingehuurd personeel niet ingeboekt. Ook neemt de inspecteur waar dat de omzet niet juist en volledig is verantwoord. De lijst loopt overigens nog even door met gebreken die de inspecteur constateert. De administratieplichtige weerlegt deze bevindingen van de inspecteur, doch partijen komen niet tot overeenstemming.

De inspecteur neemt daarom in 2015 een tweede informatiebeschikking. Deze informatiebeschikking gaat niet over het aanleveren van informatie, maar het voldoen aan de administratie- en bewaarplicht. Hiertegen gaat de administratieplichtige in bezwaar en beroep.

Informatiebeschikking en taxibedrijf: standpunten van partijen

De administratieplichtige vindt dat de inspecteur deze informatiebeschikking niet mocht nemen, omdat zij reeds heeft voldaan aan de verplichtingen die uit de eerste informatiebeschikking bleken. Het opnieuw opleggen van een informatiebeschikking is misbruik van bevoegdheid.

De inspecteur is het hier uiteraard niet mee eens. Hij stelt dat de administratie- en bewaarplicht is geschonden. Dat dit nu geschiedt in de vorm van een tweede informatiebeschikking, staat daaraan niet in de weg.

Informatiebeschikking en taxibedrijf: oordeel van het hof

Het hof buigt zich eerst over misbruik van bevoegdheid. Daarvan is geen sprake volgens het hof. De tweede informatiebeschikking ziet namelijk op een andere (vermeende) schending dan de eerste informatiebeschikking. Er is geen regel in de wet die het verbiedt om in deze situatie een tweede informatiebeschikking te nemen. De algemene beginselen van behoorlijk bestuur staan hier volgens het hof ook niet aan in de weg.

Het hof komt vervolgens toe aan de stelling dat de administratie- en bewaarplicht helemaal niet is geschonden. De administratieplichtige wordt in deze gedachtegang echter niet gevolgd door het hof. Eerst volgt het oordeel dat aan de administratie- en bewaarplicht niet is voldaan, daarna wordt geoordeeld dat de inspecteur de informatie terecht relevant acht. Daarmee valt het oordeel ten nadele van de belastingplichtige uit.

Informatiebeschikking en belastingadvies

Een onherroepelijke informatiebeschikking kan leiden tot omkering en verzwaring van de bewijslast. Toepassing van deze maatregel maakt de bewijslast voor belastingplichtige(n) nagenoeg ondoenlijk. Daarom is het belangrijk om een afgegeven informatiebeschikking goed te laten beoordelen door een specialist. In de eerste plaats omdat het zo kan zijn dat de informatiebeschikking wellicht onterecht is afgegeven / herstel nog mogelijk is. In de tweede plaats omdat de informatie niet altijd hoeft te leiden tot toepassing van deze zware maatregel. Indien toepassing van de maatregel van omkering en verzwaring van de bewijslast disproportioneel is in uw situatie, blijft toepassing achterwege. Dit is uiteraard sterk afhankelijk van de situatie.

Hebt u een informatiebeschikking ontvangen? Dan gaan er direct belangrijke termijnen voor de bezwaar- en beroepsprocedure lopen. Neem dan contact op met één van onderstaande auteurs voor nadere hulp.

Uitspraak gerechtshof Arnhem-Leeuwarden