Inspecteur moet belastingplichtige helpen

Een DGA heeft last van de crisis. Zijn pensioen staat bij een verzekeraar en hij wil dit geld gebruiken om zijn bedrijf te redden. De DGA laat zijn pensioenreserve overboeken naar zijn eigen B.V. en gebruikt dit geld om schulden van zijn bedrijf te betalen. De Belastingdienst stelt: "pensioen is weg dus pensioen is afgekocht." Gevolg: een forse aanslag !

Moet de Belastingdienst of overheid de belastingplichtige helpen?
Heeft de Belastingdienst een zorgplicht?

Onze premier de heer Rutte riep al eens: "doe eens normaal man." Dit zou soms ook voor de Belastingdienst moeten gelden, aldus de Advocaat-Generaal!

Zorgplicht belastingdienst of Inspecteur

Soms maken belastingplichtigen fouten en heeft dit tot gevolg dat er forse belastingaanslagen (moeten) worden opgelegd. De wet is soms hard, maar het is de wet. In deze casus gebruikte de DGA zijn pensioengeld om zijn bedrijf te redden. De Inspecteur stelt (terecht) dat het pensioen is prijsgegeven. De Rechtbank en het Gerechtshof gaven de Inspecteur gelijk. Ook de Hoge Raad kan niet veel anders dan de wet toepassen, de wet is de wet !

De Advocaat-Generaal (de heer Niessen) komt nu met het volgende:

Hij meent dat een zorgplicht tot de algemene beginselen van behoorlijk bestuur moet worden gerekend en dat het ‘reële burgerperspectief’ erkenning verdient.
Van de medewerkers van de Belastingdienst kan worden verwacht dat zij ernaar streven om waar mogelijk belastingplichtigen die onnodig en kennelijk onbewust handelingen verrichten die voor hen onbedoelde en onverwachte substantiële financiële nadelen brengen, daarop te attenderen, informatie te verstrekken en te bespreken of en hoe zij deze nadelen kunnen vermijden.
De belastingrechter kan hierop toezicht houden door in dergelijke gevallen marginaal te toetsen of de Inspecteur aan zijn zorgplicht heeft voldaan, en zo niet, de bestuurlijke lus toe te passen.

Noot fiscaal jurist inzake hulp door de Belastingdienst

De insteek van de algemene wet bestuursrecht (AWB) is dat er eerlijke spelregels zijn tussen burgers en de overheid. Bij de totstandkoming van de AWB (Kamerstukken, publicaties) is duidelijk geworden dat de overheid in de basis er is voor de burger en dat de overheid in voorkomende gevallen de burger moet helpen of de helpende hand moet bieden.

De Inspecteur kan niet voordien of tijdig een belastingplichtige informeren bij een mogelijke fout. Als het probleem er is, kan de Inspecteur wel meedenken over een oplossing, deze mogelijkheden heeft de Inspecteur namelijk wel.

De houding binnen de Belastingdienst zou dus moeten veranderen. De toeslagenaffaire heeft duidelijk gemaakt dat de houding van de Belastingdienst eerder de andere kant op gaat, dit met als gevolg dat er aangifte is gedaan door het OM tegen de Belastingdienst (beroepsmatige discriminatie en knevelarij). Deze fout door een kleine groep mensen zorgt binnen de Belastingdienst voor frustratie, boosheid, verbazing, maar ook schaamte. Dit probleem is veroorzaakt door de druk van de overheid op de Belastingdienst en het ontstaan van een onjuiste cultuur binnen de Belastingdienst. Dit kan nu positief worden opgelost als de Belastingdient (met de belastingadviseur en de belastingplichtige) een probleem wil oplossen. Gezien allerlei onderzoeken en de druk van de Minister is de speelruimte voor de goedwillende belastinginspecteur echter beperkt.

De rechter zou kunnen helpen door naast de formele kant van het verhaal (de wet) ook te kijken naar de materiële kant (het rechtsgevoel en de feiten) van de zaak. De Inspecteur heeft namelijk op dit moment weinig wettelijke mogelijkheden, wellicht uitstel van betaling. De Inspecteur zal zich in deze tijd van interne onderzoeken altijd aan de wet willen houden. Samen met belastingplichtige en eventueel een adviseur zoeken naar kansen en mogelijkheden kan wel helpen !