Getuigenaanbod in belastingzaken

Het belastingrecht kent (in de meeste gevallen) de zogenoemde vrije bewijsleer. Dat betekent dat eenieder zijn stellingen en standpunten kan onderbouwen met de bewijsmiddelen die hij wenst. Doorgaans zullen dat schriftelijke stukken zijn. Doch de verklaring van een getuige is ook zo’n middel. Het is aan de rechter de waarde van een bewijsmiddel te wegen. In het overleg met de Belastingdienst en in de bezwaarprocedure kunnen getuigenverklaringen nuttig zijn om de inspecteur (alsnog) te overtuigen van uw standpunt. Volgens de Hoge Raad mag een rechter een aanbod om getuigen te horen niet zomaar in de prullenbak gooien.

Getuigen bij de rechter

In de beroepsprocedure bij de Rechtbank (en hoger beroep bij het Gerechtshof) kent de wet ook de mogelijkheid getuigen ter zitting te horen. Dat kan door getuigen zelf op te roepen of ter zitting mee te nemen (en dat vooraf aan de Rechtbank mede te delen). Ook kan aan de Rechtbank worden verzocht de getuige op te roepen. Meestal vindt de rechter het meer dan prima dat getuigen worden gehoord. Dit kan anders zijn als de rechter de verklaringen inschat als "niet relevant". Een verzoek aan de rechter om getuigen op te roepen verdwijnt wel steeds vaker in de prullenbak. Wilt u mensen horen tijdens een zitting, dan moet u deze dus zelf oproepen, dit voorkomt mogelijke risico's. Overschat een getuigenverklaring niet, veel rechters wegen deze beperkt mee. Het ondersteunen van een verklaring met schriftelijke bescheiden heeft dus altijd de voorkeur.

Getuigenbewijs wordt verworpen door rechter

De Hoge Raad was in 2016 van mening dat een rechter een aanbod om getuigen te horen niet zomaar van tafel mag schuiven. Volgens de Hoge Raad (hoogste rechtscollege) is het Gerechtshof Den Haag op ondeugdelijke gronden voorbij gegaan aan het aanbod van belastingplichtige om via getuigen bewijs te leveren voor zijn stelling. Het aanbod is door het Gerechtshof verworpen omdat het niet gespecificeerd zou zijn. Dit is niet juist, aldus de Hoge Raad. Daarnaast had het Gerechtshof ook simpelweg om een toelichting kunnen vragen. In 2018 schoof het Gerechtshof Amsterdam het getuigenaanbod opzij, dit echter op andere gronden (fiscaal beroep was niet mogelijk).

Noot fiscaal jurist

Indien u in een conflict raakt of dreigt te raken met de Belastingdienst en u meent dat daarbij een belangrijke rol kan zijn weggelegd voor getuigen, zorg er dan voor dat hun verklaring zo snel mogelijk wordt vastgelegd. Enerzijds kan die verklaring dan al in de discussie met de inspecteur (of in bezwaar) worden ingebracht, waardoor het geschil snel kan worden opgelost. Anderzijds ligt dan de verklaring vast en wordt voorkomen dat herinneringen en geheugen vervagen. Het kan immers wel jaren duren voordat een getuige op zitting wordt gehoord.

Als u het in (hoger) beroep nog moet hebben van getuigenverklaringen, is de kans op succes gering en niet ondenkbeeldig dat in de voorfase zaken onderbelicht zijn gebleven.

Neem dus contact op met uw adviseur als u verwacht dat bepaalde feiten die (alleen) door getuigen kunnen worden bevestigd, van belang kunnen zijn bij een (toekomstig) geschil met de Belastingdienst. Beter vooraf begrepen dan achteraf vergeten.