Geen vergrijpboete door fout adviseur

Een fout in een aangifte wil nog niet automatisch zeggen dat een inspecteur zonder enige aarzeling een vergrijpboete mag of kan opleggen. Als een fout is ontstaan door een fout van uw adviseur respectievelijk door een pleitbaar standpunt, dan bestaat er geen reden om een boete aan de belastingplichtige op te leggen.

Geen vergrijpboete door fout accountant of belastingadviseur

In een uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam (27 oktober 2011) had een belastinginspecteur een vergrijpboete (meestal 25% of 50%) opgelegd. De inspecteur moet dan bewijzen dat er sprake is van grove schuld (dan wel opzet) van de belastingplichtige / ondernemer of aan hem te wijten. De rechter was er vlot klaar mee; als een ondernemer een deskundige heeft ingeschakeld om zijn fiscale zaken te regelen (bijvoorbeeld een BTW-aangifte), dan kan een fout van deze deskundige niet automatisch op het bordje van de belastingplichtige / ondernemer worden geschoven (worden toegerekend aan de ondernemer). De inspecteur moet dan bewijzen dat de ondernemer had moeten twijfelen aan de deskundigheid (of manier van werken) van de deskundige.

De Hoge Raad (23 september 2011) denkt hier net zo over. In een cassatieprocedure boog de Hoge Raad zich spreekwoordelijk over een ondernemer (DGA) waar een boekenonderzoek was verricht. In de loonadministratie ontbrak een aantal paspoorten (identiteitsbewijzen). De inspecteur legde een naheffingsaanslag loonheffing met vergrijpboete op. De Hoge Raad oordeelde echter dat dit niet terecht is. De DGA mocht vertrouwen op de deskundigheid van zijn adviseur. De adviseur had in het verleden nooit dergelijke fouten gemaakt dus .... hij is blijkbaar deskundig. Gevolg: boete van tafel. Artikel 67f van de AWR is duidelijk, zowel voor de DGA als voor de inspecteur, aldus de Hoge Raad

Het Gerechtshof Arnhem - Leeuwarden (uitspraak 25 juni 2013, publicatie 10 juli 2013) kreeg een vergelijkbare zaak voor ogen, ook hierin wordt de vergrijpboete vernietigd wegens het ontbreken van opzet of grove schuld bij het niet tijdig betalen van een BTW-aanslag. Een projectontwikkelaar verkoopt 2 kavels in 2007, de verschuldigde BTW wordt niet betaald. Bij een boekenonderzoek wordt dit ontdekt. De inspecteur legt een aanslag met boete op (uiteindelijk 50%). Tegenover de verklaring van de projectontwikkelaar heeft de inspecteur niet aannemelijk gemaakt dat X zelf de aangifte heeft ingediend, zodat het Gerechtshof er vanuit gaat dat de adviseur de aangifte heeft ingediend. X wist wel dat er omzetbelasting moest worden betaald, maar ging ervan uit dat zijn adviseur dit zou regelen (een regeling om de BTW later te betalen). De projectontwikkelaar is niet echt actief geweest bij de controle van zijn adviseur, maar dit wil nog niet zeggen dat sprake is van grove schuld of (voorwaardelijke) opzet. De vergrijpboete komt te vervallen.

Hoge Raad inzake vergrijpboete

In 2022 heeft de Hoge Raad een arrest gewezen over de term "bewust". Een autohandelaar heeft een naheffingsaanslag BTW met een vergrijpboete ontvangen. De reden is dat de handelaar door de gebrekkige administratie had moeten inzien dat hij geen recht had op de levering van auto's tegen het nultarief. Hij had moeten weten dat hij niet aannemelijk zou kunnen maken dat de auto's naar een andere EU lidstaat zijn vervoerd. Ook had de handelaar zijn adviseur niet zomaar mogen vertrouwen. De Hoge Raad denkt hier anders over. Voorwaardelijke opzet is niet aan de orde. Aan de handelaar kan niet de voor opzet vereiste "bewustheid" met betrekking tot de onjuiste aangifte worden verweten, aldus ons hoogste rechtscollege. Verder kunnen de omstandigheden dat belanghebbende geen openheid van zaken heeft gegeven en dat hij het laakbare van zijn gedragingen niet heeft ingezien, niet bijdragen aan het oordeel dat hij bewust fouten heeft gemaakt. De Hoge Raad vernietigd de vergrijpboete en verwijst de zaak naar een ander Gerechtshof.

Geen vergrijpboete en pleitbaar standpunt

De Hoge Raad (6 maart 2012 / strafkamer) heeft een behoorlijk belangrijk arrest gewezen. Het gebruik van een pleitbaar standpunt wordt voor strafzaken ingeperkt, dit is niet zo mooi. Maar wat is een pleitbaar standpunt? Volgens de staatssecretaris van Financiën is dit ‘een opvatting over de kwalificatie van de feiten of de toepassing van het recht op de feiten die in redelijkheid verdedigbaar is.’ Als een standpunt (objectief gezien resp. na objectieve maatstaven) pleitbaar is, dan kan er geen sprake zijn van opzet of grove schuld, de centrale vraag blijft dan wel: Is uw standpunt pleitbaar?

Waarmee kunnen wij u helpen?

De kans op een onjuiste aangifte is door de ingewikkeldheid / complexiteit van het belastingrecht snel aanwezig. Dat wil echter nog niet zeggen dat u als belastingplichtige zich er steeds van bewust moet zijn geweest dat uw aangifte onjuist of mogelijk onjuist is. Schakel daarom voor het doen van aangifte een deskundige in. Is eenmaal een boete opgelegd of wordt dat aangekondigd, neem dan direct contact met ons op. Wij beschikken over de deskundigheid om een boete eventueel te voorkomen dan wel te beoordelen of die volgens de regelen der kunst is opgelegd. Mail ons voor een vrijblijvend gesprek.