Samenwoners en alimentatie

Als u ongehuwd samenwoont, dan bent u geen partneralimentatie verschuldigd als het samenwonen zou eindigen. Een samenwoner kan via een rechter geen (partner)alimentatie afdwingen, tenzij dit tussen elkaar is overeenkomsten in een samenlevingscontract of een andere overeenkomst. De partners hebben dus na het samenwonen geen onderhoudsverplichting jegens elkaar.

Partneralimentatie bij samenwonen

Henk heeft recht op aftrek van partneralimentatie ondanks het feit dat hij samenwoonde met Jacklien. De reden is volgens de rechtbank Noord Holland d.d. 12 maart 2024 (ECLI:NL:RBNHO:2024:7396) dat er geen sprake was van een gemeenschappelijke huishouding in economisch of financieel opzicht. Dit stond ook keurig in de afspraken die de advocaten hadden gemaakt en ook in de beschikking van de kantonrechter. Henk en Jacklien woonden in hetzelfde huis maar daar was ook alles mee gezegd. In de aangifte van Henk wordt partneralimentatie in mindering gebracht op zijn inkomen, de inspecteur heeft deze aftrek geweigerd. De rechter is het met Henk eens, alimentatie is gewoon aftrekbaar.

Belastingheffing samenwonen en partneralimentatie

Fiscaal zijn er een aantal opties als er toch betalingen plaatsvinden nadat het samenwonen is gestopt.

1. Als een persoon bereid is om geld te betalen aan zijn ex-partner (bij samenwoners), dan kan dit bedrag worden gezien als een schenking. Als er meer wordt betaald dan zo'n € 2.000 per jaar, dan is er sprake van een belaste schenking.
2. Bijdragen in het levensonderhoud van de ex-partner (bij samenwonen) vormen echter geen belaste schenking als zij voortvloeien uit een dwingende verplichting uit moraal en fatsoen. De bedragen worden belastingvrij ontvangen en zijn niet aftrekbaar.
3. Een betaalde bijdrage is aftrekbaar als deze voortkomt uit een overeenkomst (een rechtens afdwingbare verplichting ex artikel 6.3.a.f Wet op de Inkomstenbelasting). De overeenkomst is vormvrij en kan dus ook mondeling zijn afgesproken, voor de bewijslast is dit echter wel lastig.
4. Een afkoop van toekomstige partneralimentatie is bij samenwoners nooit aftrekbaar, dit komt omdat dit uitdrukkelijk zo in de Wet op de Inkomstenbelasting is bepaald (artikel 6.3.1.b Wet op de Inkomstenbelasting). Probleem is echter wel dat de afkoop belast is bij de ontvanger (artikel 3.102.1 Wet op de Inkomstenbelasting). Tegen de belastbaarheid is veel in te brengen, onder meer als dit bedrag wordt betaald zonder dat hiervoor een verplichting bestond.

Belastingheffing samenwonen en kinderalimentatie

De alimentatie voor kinderen die tijdens het samenwonen zijn geboren verloopt redelijk normaal. Dit regime is gelijk aan het regime bij gehuwden. De ontvangst van kinderalimentatie is belastingvrij en eventueel bestaat er recht op een beperkte aftrekpost (uitgaven levensonderhoud kinderen).