Hypotheekrente na echtscheiding en fiscaal partnerschap

Als u in de oorspronkelijke eigen woning blijft wonen en uw ex-partner de woning bij een echtscheiding heeft verlaten (zonder uitkoop), dan mag u niet langer de volledige hypotheekrente in uw aangifte inkomstenbelasting aftrekken. U en uw partner mogen maximaal 2 jaar de zelfstandig betaalde hypotheekrente aftrekken (overgangsregeling).

In het kort hypotheekrente en echtscheiding

• Hypotheekrente is veelal nog gedurende 2 jaar aftrekbaar, ook al woont u niet meer in de woning.
• De door uzelf betaalde hypotheekrente is aftrekbaar.
• Koopt uw ex-partner direct na vertrek zelf een nieuwe eigen woning, dan kan in voorkomende gevallen de rente voor beide woningen worden afgetrokken.
• Betaalt u meer rente dan uw aandeel? Dan is het meerdere aftrekbaar als partneralimentatie.
• Bij een echtscheiding komt in de basis het fiscaal partnerschap te vervallen, dit kan problemen opleveren. Verzoek bij het indienen van de aangifte om voor het gehele jaar fiscaal partner te zijn, anders bent u te laat.

Fiscaal partnerschap, echtscheiding en eigen woning

In een zaak bij de Rechtbank Noord Nederland op 8 november 2022 zijn X en haar ex-man niet voor het gehele jaar fiscaal partner, omdat hiervoor bij het indienen van de aangifte inkomstenbelasting is verzocht. De feiten:

• X en Y zijn getrouwd en gaan scheiden;
• X en Y zijn beiden voor 50% eigenaar van de eigen woning;
• Y vertrekt in augustus uit de eigen woning;
• Y vertrekt in november uit de eigen woning;
• X en Y verzoeken in de aangifte inkomstenbelasting niet om fiscaal partnerschap.

De belastbare inkomsten uit de eigen woning zijn door de zelfstandige belastingplicht niet aan te merken als gemeenschappelijke inkomensbestanddelen. X kan 50% van de betaalde hypotheekrente aftrekken. De overige rente is niet aftrekbaar. Als voor fiscaal partnerschap was gekozen (ex artikel 2.17 lid 7 wet IB), was de hypotheekrente wel aftrekbaar. In de procedure bij de rechtbank probeert X dit via een ambtshalve verzoek te herstellen, dit kan volgens de inspecteur en de rechtbank niet.

Praktijk echtscheiding, eigen woning en belastingen

Als partners uit elkaar gaan, wordt dit vaak geregeld via een advocaat of mediator. Dergelijke advocaten zijn vaak gespecialiseerd, maar zijn geen belastingadviseurs of fiscaal juristen. Het is van belang dat in het convenant een fiscale paragraaf wordt toegevoegd, zodat ook fiscale zaken (na de echtscheiding) goed worden geregeld. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een fiscale glijclausule of afspraken omtrent fiscaal partnerschap en / of afwikkeling van bestaande belastingschulden.

Wat kunnen partners met elkaar afspreken over de eigen woning?

1. Partner X voldoet de hypotheekrente, partner Y niet. Tevens worden er afspraken gemaakt over partneralimentatie. De partner die alle rente heeft betaald mag het aandeel van Y zien als partneralimentatie en deze op de partneralimentatie in mindering brengen. X kan zo 50% van de hypotheekrente aftrekken en de andere 50% als partneralimentatie. De niet betalende partner (Y) kan in zijn of haar aangifte de hypotheekrente aftrekken en moet anderzijds de partneralimentatie opgeven (bijtellen).
2. Iedere partner voldoet zijn of haar aandeel van de hypotheekrente, beiden kunnen dit bedrag aftrekken.
3. De ex-partners doen in het jaar van de echtscheiding (uiterlijk in de aangifte inkomstenbelasting) een beroep op de partnerregeling ex artikel 2.17 lid 7 Wet IB. De inkomsten en uitgaven uit de eigen woning kunnen dan netjes tussen beiden worden verdeeld. In het convenant wordt deze afspraak (en de gevolgen van de verrekening) opgenomen.

Noot fiscaal jurist inzake echtscheiding

Bij een echtscheiding komen emoties, het civiele en fiscale recht samen. De emotie en de civiele kant (advocaat) komen vaak vanzelf en de fiscale kant wordt nog te vaak vergeten. Dit met alle financiële gevolgen van dien. Tijdig een fiscalist bij uw echtscheiding - op de zijlijn - inschakelen kan veel problemen vrij eenvoudig voorkomen. De Belastingdienst heeft een mooi boekje uitgebracht over echtscheiding en de eigen woning. Zodra een partner de gezamenlijke woning verlaat, geniet de achterblijver een voordeel (periodieke uitkering via woongenot). Dit woongenot kan eenvoudig worden omgezet in alimentatie, waardoor het fiscaal weer goed verloopt. Aandachtspunt kan dan de premie Zvw zijn, die is namelijk over het woongenot (alimentatie) verschuldigd. Door te kiezen voor fiscaal partnerschap in het jaar van echtscheiding ontstaat vaak de meest gunstige oplossing.

Heeft u vragen over fiscale merites bij een echtscheiding? Stuur ons een gerust een bericht via onderstaand formulier.