Echtscheiding bij ondernemers

Ruim 30% van alle huwelijken eindigt in een echtscheiding. Bij ondernemers ligt dit percentage hoger. Een echtscheiding bij ondernemers is vaak complexer dan een echtscheiding van iemand in loondienst. Wij adviseren ondernemers bij een echtscheiding. In dit artikel een overzicht van belangrijke aandachtspunten.

Continuïteit van het bedrijf bij scheiding

Als ondernemers gaan scheiden zijn de waarde en de winst van het bedrijf (of de B.V.) bijna altijd een belangrijk twistpunt, hierover kunnen advocaten en deskundigen vaak jaren procederen. Bij een gemeenschap van goederen heeft uw ex recht op 50% van de waarde van uw bedrijf. Ook bij niet goed opgestelde huwelijkse voorwaarden is dit het geval. Dit geld is vaak niet aanwezig. Hierdoor kan de continuïteit van uw bedrijf (of B.V.) in gevaar komen.

Advies: regel tijdens uw huwelijk (als het nog wel goed gaat) hoe moet worden omgegaan met uw bedrijf. Regel dit zeker als u samen met uw partner of een derde (compagnon) een onderneming heeft.

Fiscaal partnerschap herleeft bij niet ontvankelijk echtscheidingsverzoek

De kennisgroep van de belastingdienst heeft in maart 2024 gekeken naar het fiscaal partnerschap als er sprake is van een niet ontvankelijk echtscheidingsverzoek. Wat zijn de gevolgen voor het fiscale partnerschap?

• Voorbeeld: Echtpaar dienst op 11 november 2021 een verzoek tot echtscheiding in bij de Rechtbank. De man wordt uitgeschreven op het woonadres per deze datum (in basisadministratie). Het echtscheidingsverzoek wordt op 1 maart 2022 niet ontvankelijk verklaard. Deze wordt op 1 juni 2022 onherroepelijk. Ook na 1 maart 2022 blijven beide ex partners op andere woonadressen wonen.
• Periode tot 11 november 2021: Fiscaal partnerschap op grond van artikel 5a, eerste lid, onderdeel a, AWR. Echtgenoten worden als fiscaal partners aangemerkt vanaf het sluiten van het huwelijk tot ontbinding door overlijden of echtscheiding (artikel 1:149 BW).
• Periode 11 november 2021 tot 1 maart 2022: Geen fiscaal partnerschap. Ondanks het ingediende echtscheidingsverzoek is het huwelijk nog niet ontbonden. Echter, door inschrijving op verschillende woonadressen in de BRP en het ingediende verzoek tot echtscheiding, wordt aan de cumulatieve voorwaarden van artikel 5a, vierde lid, AWR voldaan, waardoor geen sprake is van fiscaal partnerschap. Zie ook de hiermee samenhangende kamerstukken en de brief van de staatssecretaris uit 2010.
• Periode 1 maart 2022 tot 1 juni 2022: Geen fiscaal partnerschap. Het echtscheidingsverzoek is niet-ontvankelijk verklaard, maar de niet-ontvankelijkverklaring is nog niet onherroepelijk. Gedurende deze periode is er, conform artikel 5a, vierde lid, AWR, geen sprake van fiscaal partnerschap.
• Periode vanaf 1 juni 2022: Hervatting van fiscaal partnerschap. Na de onherroepelijke niet-ontvankelijkverklaring van het echtscheidingsverzoek, en bij gebrek aan een nieuw verzoek tot echtscheiding, is opnieuw sprake van fiscaal partnerschap conform artikel 5a, eerste lid, onderdeel a, AWR.
• Juridische beoordeling (a) Artikel 5a, eerste lid, onderdeel a, AWR: Definitie van fiscaal partnerschap gebaseerd op de burgerlijke staat van echtgenoten; (b) Artikel 1:149 BW: Bepaalt dat het huwelijk eindigt door ontbinding na overlijden of echtscheiding; (c) Artikel 5a, vierde lid, AWR**: Biedt een uitzondering op de hoofdregel van fiscaal partnerschap indien een echtscheidingsverzoek is ingediend en de echtgenoten niet meer op hetzelfde adres in de BRP staan ingeschreven; (d) Artikel 358, tweede lid, Rv**: Stelt de beroepstermijn vast op drie maanden, waarna een rechterlijke beslissing onherroepelijk wordt.

Fiscaal jurist en advocaat

Om naast uw advocaat een fiscaal jurist in te schakelen is verstandig. De fiscalist kan u helpen bij de waardering van uw bedrijf, de grondslag voor de partneralimentatie en de mogelijke verrekening van pensioenen. U zult zien dat dit meer duidelijkheid geeft en dat problemen vlotter worden opgelost.

Checklist bij echtscheiding van ondernemers

Als u voelt dat een echtscheiding wel eens zou kunnen plaatsvinden en / of als u gaat scheiden, zijn een aantal zaken voor u van belang, kort en bondig:

• Zijn er huwelijksvoorwaarden opgesteld en is hier ook naar gehandeld?       
• Wat is uw bedrijf echt waard en zijn er waardedrukkende of -vermeerderende factoren?
• Welke winst moet worden meegenomen bij de alimentatieberekening (soms moet u ook opgepotte winsten meenemen)?
• Is er sprake van persoonlijke goodwill (geen waarde) omdat het bedrijf erg aan uw persoon hangt?
• Moet er box 2 heffing worden betaald (fictieve vervreemding)?
• Is de hypotheekrente-aftrek voor uw eigen woning goed geregeld?
• Zijn de gevolgen van het verbreken van het fiscaal partnerschap in kaart gebracht?       
• De aftrek van alimentatie wordt beperkt vanaf 2020, wordt hiermee rekening gehouden?
• Is het testament nog actueel (ex-partner als erfgenaam / uitsluiting ouderlijk vruchtgenot)?
• Let op met verschuiving van vermogen, dit kan fiscaal tot een schenking leiden!
• Zijn vermogensbestanddelen verknocht of verkregen onder een uitsluitingsclausule?
• Zijn vermogensbestanddelen van de ene partner gefinancierd met vermogen van de andere partner? Dit kan heel vervelend uitpakken!

Ons advies? Regel het goed, zowel vooraf, tijdens als achteraf. Laat u goed adviseren, dit voorkomt de nodige ellende. Wilt u meer weten? Neem dan vooral contact op met ons kantoor voor een vrijblijvend gesprek en een kop koffie.