Hoe ervaren MKB ondernemers een boekenonderzoek van de Belastingdienst?

De directie MKB (afdeling Klantbehandeling) heeft de Radboud Universiteit (RU) gevraagd om te onderzoeken hoe mkb’ers ons controleproces ervaren. Zo heeft de RU in samenwerking met een mkb-kantoor 22 ondernemers geïnterviewd bij wie onlangs een boekenonderzoek was afgerond. Daaruit bleek dat de meeste ondernemers tevreden zijn over de controlemedewerker, al willen ze meer duidelijkheid over de procedures en de aanleidingen.

Downloads inzake ervaringen MKB ondernemers bij boekenonderzoek

Perspectief op de Belastingdienst (evaluatie controleproces Belastingdienst vanuit de ondernemer) (144 pagina's)

Samenvatting onderzoek Radboud Universiteit inzake boekenonderzoek ((8 pagina's)

Managementreactie op onderzoek Radboud Universiteit (1 pagina)

Wat vinden MKB ondernemers van de Belastingdienst bij boekenonderzoek

Er zijn diverse MKB ondernemers benaderd om hun reactie te geven op boekenonderzoeken die door de Belastingdienst zijn uitgevoerd. Uit het rapport volgt het volgende:

1. De doorlooptijd van een boekenonderzoek vinden veel ondernemers te lang.
2. De tijd die een onderzoek van de ondernemers vraagt vinden veel ondernemers te veel, dit speelt met name bij een boekenonderzoek dat wordt ingestoken via een steekproef.
3. Extra kosten door inschakelen deskundigheid fiscalist of accountant (die min of meer gedwongen moeten worden gemaakt) wordt als onaangenaam ervaren.
4. Procedurele onzekerheid is voor veel ondernemers bezwaarlijk. Dit hangt samen met a) doorlooptijd b) stappen tijdens proces onduidelijk c) gevolgen van de controle onduidelijk (met name t.a.v. boetes) d) taakverdeling binnen belastingdienst is onduidelijk.
5. Opstelling belastingdienst richting ondernemer is meestal redelijk.
6. Controle ervaring is qua menselijke maat, openheid, opstelling en inlevingsvermogen positief.
7. Controle medewerkers van de belastingdienst worden als objectief en niet vooringenomen gezien.
8. Er is weinig twijfel over de deskundigheid van de controle medewerker.
9. De toeslagen affaire werkt voor in de beeldvorming van de belastingdienst.

Noot fiscaal jurist inzake boekenonderzoek belastingdienst

Het beeld dat ondernemers schetsen over hun ervaring bij een boekenonderzoek is in z'n algemeenheid redelijk positief. De doorlooptijd en onzekerheden verdienen wel aandacht. Ook kan het taalgebruik bij schriftelijke communicatie beter. De vooringenomenheid blijft een aandachtspunt, dit is met name ontstaan door de toeslagen affaire. 

De mondelinge communicatie kan verbeteren wanneer controlemedewerkers meer uitleg geven over het hoe en waarom van een controle, bijvoorbeeld over de controle-aanleiding, en zij meer aan verwachtingsmanagement doen over wat ondernemers (inhoudelijk) van de schriftelijke communicatie kunnen verwachten.

Controlemedewerkers van de belastingdienst wordt geadviseerd om alert te zijn op de informatiebehoeften van ondernemers, die onder meer door spanning voor een controle beïnvloed kunnen worden. Het is belangrijk dat de doorlooptijd van een boekenonderzoek wordt verkort, bijvoorbeeld doordat de Belastingdienst een maximale termijn hanteert voor de doorlooptijd.

De geïnterviewde ondernemers waren niet anoniem en hebben ook een reactie van de Belastingdienst ontvangen. De vraag is in hoeverre deze ondernemers volledig "het achterste van hun tong lieten zien" bij de beantwoording van de vragen. Het algemene beeld uit het onderzoek is redelijk positief. Het is goed om te lezen dat er vertrouwen is in de deskundigheid van de controle medewerker en dat de opstelling van deze medewerkers als positief wordt ervaren.