Boekenonderzoek bij belastingadviseur of accountant

Belastingadviseurs en accountants staan voor unieke uitdagingen wanneer zij zelf onderwerp worden van belastingcontrole, met name in het kader van hun informatieverplichtingen. Deze blog verkent de recente jurisprudentie en biedt inzicht in de grenzen en mogelijkheden binnen het wettelijke kader.

Juridische Context bij boekenonderzoek bij accountant of belastingadviseur

Belastingadviseurs (en accountants) zijn doorgaans gewend aan het adviseren van klanten tijdens belastingcontroles, maar het ervaren van een controle gericht op hun eigen fiscale verplichtingen brengt unieke uitdagingen met zich mee. De focus ligt hierbij op de informatieverplichting onder artikel 47 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR), die de grenzen van deze verplichtingen en de bescherming van de privacy van cliënten raakt.

Belangrijke Jurisprudentie inzake boekenonderzoek bij belastingadviseur

Zaakbeschrijving: Een belastingadvieskantoor verricht werkzaamheden via een gelieerde entiteit in Curaçao. De inspecteur vraagt om inzage in e-mailverkeer voor de eigen belastingheffing van de adviseur.
Uitspraak: Het hof (ECLI:NL:GHARL:2022:715) bevestigt dat de volledige inzage in de gevraagde e-mails proportioneel is en benadrukt dat e-mails van belang kunnen zijn voor de belastingheffing. De Hoge Raad (ECLI:NL:HR:2024:256)deed deze uitspraak in cassatie eenvoudig af via een artikel 81 RO uitspraak.
Proportionaliteit en Redelijkheid: De inspecteur wordt ruimte geboden om e-mails uit klantdossiers op te vragen, afhankelijk van de bevindingen van het controleonderzoek en de informatie die reeds uit de financiële administratie blijkt.
Het evenredigheids- en proportionaliteitsbeginsel speelt een cruciale rol in het bepalen of de volledige inzage in e-mails gerechtvaardigd is. Kijk voor een heldere toelichting ook even in deze - uit 2019 afkomstige - toelichting van de Advocaat Generaal. Dit advies van de AG werpt een nader licht op de zaak die speelde bij het Gerechtshof Den Bosch in 2019.
Toezeggingen van de Inspecteur : Specifieke toezeggingen, zoals het scheiden van fiscale adviezen en een marginale toetsing van privé e-mails, kunnen bijdragen aan het vermijden van een schending van de algemene beginselen van behoorlijk bestuur.
Fair Play Beginsel: Het hof wijst een beroep op het fair play-beginsel af, omdat dit beginsel alleen relevant is voor e-mails die direct betrekking hebben op de fiscale positie van de belastingadviseur zelf. Zie hiertoe ook de oudere uitspraak van de Hoge Raad uit 2005 die ook een toelichting geeft op de omkering van de bewijslast. Lees ook dit artikel

Praktische Overwegingen voor Belastingadviseurs

E-mailbeheer: Het scheiden en anonimiseren van e-mails en bestanden relevant voor eigen belastingheffing is cruciaal. Maak dus verschillende mappen op uw harde schijf en binnen uw e-mail voor zaken (a) die voor de belastingheffing relevant zijn, zoals facturen en urenadministratie (b) informatie van klanten (c) overige informatie en adviezen die niet relevant zijn voor uw belastingheffing (d) informatie van advocaten (e) prive mails. Wellicht is de beste optie om mails te scheiden via 2 of meer mailadressen.
Risicobeheersing: Het niet duidelijk scheiden van zakelijke en privé e-mails kan ertoe leiden dat de inspecteur privé e-mails moet beoordelen. Het geniet de voorkeur om gebruik te maken van 2 mailadressen, prive en zakelijk.
Transparantie naar Klanten: Hoewel toezeggingen van de inspecteur enig vertrouwen bieden, blijft de vraag of klanten zich hierop kunnen beroepen. Lees ook dit artikel over de bewijslastverdeling.

Conclusie inzake advisering accountant of fiscalist bij boekenonderzoek

De casus van Hof Arnhem-Leeuwarden onderstreept het belang voor belastingadviseurs en/of accountants om nauwgezet om te gaan met hun administratie en communicatie, zowel voor hun eigen belastingheffing als die van hun klanten. Het naleven van het evenredigheids- en proportionaliteitsbeginsel, samen met een duidelijke scheiding tussen zakelijke en privécommunicatie, vormt de sleutel tot het succesvol navigeren door de uitdagingen van belastingcontroles. Laat u adviseren door een specialist en neem tijdig (voorkeur bij start boekenonderzoek) contact op met een specialist. Stuur ons gerust een e-mail voor een kennismakingsgesprek.

Jongbloed Dakar Team